ESJP XVII i XVIII wieku

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI, Kn, T, L (XVIII), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp

Formy gramatyczne

Znaczenia

1. »człowiek chodzący z nagimi stopami, bosy«

– Bosak/ bosy człowiék/ Nudus pedes [...] Nudato pede currens [...] Excalceatus [...] Discalceatus [...] Planipes [...] Nudipes [...]. Kn 42.

2. »członek zakonu karmelitów bosych«

– Blizko pod wałem bosacy, W reformie żyją chudacy; Mają spruska kosciołeczek, Ogrodzony klasztoreczek. JarzGośc 94.
– Nástąmpią potym Zakony Bosakow, skąmpstwo ludzkie każe im boso chodzić i sandałow im zazdrościć. MłodzKaz IV, 168.
– Deklaruiemy wziąć na Siebie Im. X Muszowskiego Plebana Uilenskiego byleby P. Ioachomewiczowie Małząkowie uspokoili Bossakow od Wszytkich Swiętych. SapADiar 113.

Ustabilizowane połączenia wyrazowe

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI, Kn, T, L (XVIII), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp

Formy gramatyczne

Etymologia

niem. Bootshaken

Znaczenia

»drewniany drąg zakończony stalowym hakiem i ostrzem, używany jako sprzęt pożarniczy«

– Bosak aliter Hak do ogniá/ Hama, Quibusdam, v. Hak 1. Kn 42.
– Przykazujęmy [...] żeby każda wieś miała boshaki dwa lub więcej kosztem wiejskim sprawione. DziałTWilkKutrz 188.
– Gdyby się też gdzie [...] ogień zajął we wsi [...] powinni wszyscy na ratunek przybywać, boshakami ogień rozrywać. DziałTWilkKutrz 190.
– Ná dáchách strzegąc ognia stali [obrońcy] Y bosokámi kule odpychali. OblJasGór 35.
– Wieś cała powinna mieć bosakow żelaznych wielkich dwa albo cztery [..] do rozrywania ognia. SapMWilkKutrz 314.