1.
»w organizmach żywych, tkanka dzieląca, łącząca lub okrywająca poszczególne narządy, otoczka, osłonka«
– Vmacnia [błoto] y rozgrzewa [...] ná wszytkich mieyscách/ ná ktorych są abo suchych żeł wiele/ ábo błonek/ y wiązow ktoremi się iedná część do drugiey wiąże. SykstCiepl192.
– Smok iest tákże z Wężow rodzáiu: gdy Wąż w mieyscu ukrytym y wygodnym przez długość lat, do wielkiego przyidzie wzrostu, náwet y skrzydłá máiący [...] z błonek y skory iák Niedoperz. ChmielAteny1755 II, 498-499.
– Bykowi záiste szyiá, y bárki, á łopátki, y plecy Bliźniętom się przypisuią. Rákowi ręce, y rámioná, á Lwowi záś piersi, serce, y błonká dzieląca serce, od wątroby, ábo diaphragma. AlbSekr83-84.
– Płucá [...] są [...] obłożone błonką cienką. KirchFac43.
– Hymen. Claustrum virginitatu. Die Jungfrawschafft. BłonkaPanieńska. GuldOn67.
błonka rodzajna:
– Mężowi ku żonie dla kochánia służą iądra; Białeygłowie záś ku mężowi służy krew miesięczna, ábo błonka rodzáyna. AlbSekr313.
błonka wątrobna:
– Meseraica vena. Adern/ welche die Dawung zur Leber bereiten. Zyłky wątrobne/ błonkáwątrobna. GuldOn70.
błonka żołądkowa:
– Błonkażołądkowa [...] wiatry, y kurczyste burzenie żołądka sprawuie. BeimJelMed643.
2.
przen.
»mgła, zamglenie wzroku będące skutkiem urazu mechanicznego albo różnych schorzeń, np. krost, katarakty«
– Ślepota dwojaka bywa, zwierzchnia i wewnętrzna. Zwierzchnią zowiemy, gdy z uderzenia, zakłócia [...] widomy znak błonki, bielma albo krwie zacieczeniem oko zachodzi. DorHipTur181-182.
– Nogieć jest błonka gruba zaczerwieniałego małego narastająca mięsa, na końcu ostrą chrząstkę mająca, prawie między powieką a źrzenicą leżąca, która gdy zbytnie naroście, niemal wszytko oko zakrywa. DorHipTur185.
– Ktoby [...] ocży [...] co kátáráktámi á błonkámi porosły/ wodą tą lecżyć chciał: y wodzie/ y rádzie/ przygáná rychleysza/ niż ocżom popráwá. SykstCiepl1452-143.
– Błónká/ chorobá ná oku [...] Pterygium [...] Vnguis [...] Macula vngui similis oculum obscurans. Kn36.
– Nerkom kámień w sobie maiącym iest [cukier] pomocny/ z oczu błonkę ciemności rospądza. HercBan16.
– Rozumiecie że to ten ślepy, co błonką mu oczy zászły. MłodzKazIII, 171.
– Mgłą zaście Oká [...] to iest zaście oká, od kątá większego, błonką żyłowátą nákształt strzałki, czásem áż do zrzenice. CompMed60.
– Tosz Antimonium służy ná rożne áffekcye Oczu osobliwie gdy się błonki czynią álbo krostki álbo bielma. VadeMed306.
3.
»cienka, delikatna powłoka, otoczka, osłonka, skórka wytworzona naturalnie na powierzchni czego, np. owocu, mleka«
– Wziąc iáiowych skorup obravvszy z nich błąnki same dobrze vsuszyc. HaurEk57.
– Skorká, ktorá zewnątrz okrywá skorę [...] rodzi się od wáporow, ktore się kurzą przez dziurki záskorne álbo potowe, á potym się sklijá tak nad skorą aeryá, iako pospolicie błonka ná wierzchu pokármu ciepłego, álbo nad mlekiem. KirchFac9.
– Wierzchu tego [pręta czosnku] kwiát okrągło bániásty/ zwierzchu iako v cebule błonką obleczony. SyrZiel1226.
4.
»cienka, elastyczna powłoka, warstwa substancji, wytworzona sztucznie; szyba w oknie (wykonywana pierwotnie z błon zwierzęcych)«
– [Poddani Wielkiego Kniazia Rusi] Psom wyrzucają [cielęta] skórkę oskrobawszy na błonkę do okna. NiemPam170.
