Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

BRNĄĆ

czas. ndk
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI, Kn, T, L (XVI-XVIII), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp

Formy gramatyczne
bezokolicznik
  brnąć
czas teraźniejszy
lp 1. os.   brnę
2. os.   brniesz
3. os.   brnie
lm 3. os.   brną
czas przeszły
lp m 1. os.   brnąłem
2. os.   brnąłeś
tryb rozkazujący
lp 2. os.   brni
imiesłów współczesny
  brnąc
Znaczenia
1. »iść, poruszać się z trudem przez co, szczególnie wodę, błoto, teren bagnisty, grząski, brodzić«
Składnia: na czym, przez co, w co, za czym, bez rekcji

  • W bród się udáć/ ábo iść/ propriè. Idem, Brodęm iść/ ábo brodzić/ Vado ire, vadum ingredi, vado transire [...] v. Brnę. Kn 1214.
  • [Podczas oblężenia Zbaraża] Przez trupy Brnąłeś po wodę przez końskie tułupy [autor zwraca się do Stanisława Morsztyna, rotmistrza Jego Królewskiej Mości]. MorszAUtwKuk 56.
  • Kto się chce Kąpáć w zimney Wodzie/ brnie w Rzekę. KomDobrOrb 183.
  • Brnę ich wate/ gründe Brniesz du watest/ Brnąłem ich watete Zá und Webrnąłem ich habe gewatet/ Zabrnę und Webrnę ich will waten/ Brni und webrni wate du/ Brnąć wattn [!] gründen [...]. DobrGram 303.
  • Mamy częste szlaki na drodze, na których i konie, i ludzie, osobliwie niebożęta piechoty, brnąc, ledwo nie spływają, gdyż nigdzie nie znajdujemy mostów. SobJListy 580.
  • Często miewa sny że tonie, brnie, pływa, łáźni zażywa [flegmatyk]. BystrzInfAstrol 12 nlb..
Przenośnie
  • Promień oka twego Miecz jest serca mego; Warga rubinowa, Mowa z ust cukrowa Brnie w serce strapione, Miłością zranione.MorszAUtwKuk 254
  • Nieday mi brnąć zá wolą ciáłá mego, ále Náucz mie pełnić wolą twą ku wieczney chwale.DamKuligKról 157
2.  przen.  »robić co ciągle, z uporem, zapędzać się w co«
Składnia: w co, w czym

  • W Koronie hetmani koronni i ich przeciwna konfederacya nic na zgubę ojczyzny nie uważają, nie biorą się do zgody, brną i daléj się zapędzają w swoich zawziętościach. ZawiszaPam 260.
  • Niemądry umysł w głowie niespokoyny przędzie, Brnie po uszy, w ostátnim ulgnął prostak błędzie [Saul]. DrużZbiór 38.
  • W tym błędzie idąc Dawid, brnie co raz to głębi, Ognistą miłość przeciw Panu, chłodzi, ziębi. DrużZbiór 90.
  • Nic nie pomogły złym Prorockie usta, Brną w głębsze grzechy. DrużZbiór 402.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Autorzy: WM
Data ostatniej modyfikacji: 03.02.2015