ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Słowniki notują

Formy gramatyczne

bezokolicznik

brukować

czas teraźniejszy

lp	1. os.	brukuję
	3. os.	burkuje
lm	1. os.	burkujemy

czas przeszły

3. os.

burkowało

imiesłów współczesny

brukując

Znaczenia

»pokrywać, wykładać kamieniem lub żwirem jaką powierzchnię, np. drogę, ulicę«

Składnia: co, czym, bez rekcji

Brukuię/ Sterno locum saxis [...] Sterno viam lapide [...] Silice via perstrata est. [...]. Kn 47.
Ścielę drogę/ nápráwuię/ pokładam czym. Sterno iter per mare. AEre atque argento sternunt omne iter, Lucr. Iter militari labore stratum, Quintilian. [...] Vicinum Brukuię. Kn 983.
Zaczęła się komisyja na ratuszu cum reassumptione konstytucyjej 85 o naprawieniu burków w Warszawie po ulicach, na której zasiadali jm. ks. poznański, ichm. ruski i płocki wojewodowie i jmp. marszałek w. kor. cum assistentia pp. radnych tegoż miasta, aby to stanęło koniecznie, żeby to miasto nie tylko burkowało drogi tak w mieście, jako i po przedmieściach, ale żeby one jako najlepiej wychędożało. SarPam 47.
MASTIC [...] Signinum [...] KIT nábianie tło grunt ktory daią w studniach brukuiąc kámykami drobnemi y wapnem zalewaiąc kituiąc. DanKolaDyk II, 242.
Brukuię. pflastern mit Steinen. paver. T III 80.
Brukować/ Aream consternere flicibus & lapide, Persternere, Delapidare, Pauire mit Steinen besetzen/ pflastern. DasHünDict Pp iij.

Przenośnie

A my, niestety, wiarą się chlubiemy, A pismem, którym często burkujemy, Nie mając tylko imie chrześciańskie, Sprawy daleko gorsze niż pogańskie.GrochWiersze 247
Dumne Kozakow Dnieprowych iuż trzeci raz ánimusze, odmścicielce szábli W. X. M. podáie, tábor nieprzyiázny odwadze otwira, y trupámi ná milę końkiemu kopytu gościniec burkuie [Hetman Polny Mikołaj Potocki].KalCuda c3v

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń

Związki frazeologiczne

gardło brukowane:

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Podhasła

Formy gramatyczne

odmiana złożona

lp	M.	m	burkowany \|\| brukowany
		ż	brukowana
		n	brukowane
	N.	ż	burkowaną
lm	M.	nmos	burkowane \|\| brukowane
	B.	nmos	brukowane

Najwcześniejsze poświadczenie:

1603

Znaczenia

»o jakiejś powierzchni, np. drodze, ulicy: pokryta, wyłożona kamieniem lub żwirem «

Ma być [ulica] brukowana równym kamieniem abo też cegłą, a obu stron w niej ku nogom końskim rynsztoki, dla ściekania wody i gnoju rządniejszego wymiatania. DorHipTur 81.
Brukowány/ [...] lapidibus stratus. Hinc Lithostrota [...] Delapidatus [...]. Kn 47.
Od niego [słupa zwanego Terminus na Circus Maximus w Rzymie] ná wszytkie strony szły drogi burkowáne po Włoskiey ziemi/ rozmierzone ná mile. StarKaz 345.
[Skazaniec] Widzi na oko Cedrowe połogi Ktore Sydonski zdobi namiot w złoto drogi Pawimenty aspisem szczero brukowane Młotem złotym Brontesa skroz polorowane. DrobOpow 195.
Tedy przeprowádziwszy [Królewicza w jego widzeniu] te strászne osoby Przez mieyscá zámożyste w ták śliczne ozdoby, Przywiedli go do Miástá, w ktorym wielki świecił Splendor [...] Były kámienie drogie nieoszácowáne, Ktoremi y vlyce były brukowane. Bászty narożne złote, y ogromne wieże Były, ktorych moc sámá niedobyta strzeże.. DamKuligKról 232.
Grobla [nad Odrą we Frankfurcie] iest niemalna Cwierc mile Kamieniami brukowana. SobTDzien 5v.
Wprzod niż to skupiono Naprzeciwko domostwo, miewał skryte przeście Piwnicą, kiedy jeden to dwoje obeście Dziedzic miał w posessyjej. A była prywata Tego pewna, że też tam bywała owa ta (Jak rozumiesz), gdy wdowcem był, dla swej wygody. Do niej się więc stąd przekradał pod spody. Zaś gdy ow zmarł, przedażą domy rozerwano, Zaraz też i ten śrzodkiem loch przemurowano. Jakoż dotychczas, mimo ludzkie domnimanie, Pod burkowaną drogą trwa przeforsztowanie. KorczWiz 38.
W niewymownie cudney Kościoł ten [świątynia Junony] stał rowninie; widoki swe śliczne Posyłáiąc ná strony świátá okoliczne/ Sámá zwierzchu Máchiná przeźroczystą miáłá Nákształt Rzymskiey kopułę/ ktorą przyimowáłá Swiátłá wszytkie słoneczne. Z Alábástru czoło/ Y szczyty wywiedzione. A tysiąc około Mosiężnych Obeliskow ścian iey podpieráło/ Czworo do niey śpiżánych wrot się otwieráło. Po [...] podwoiách rytych/ Z miedzi Korynthyáckiey wiele známienitych Máiąc figur/ y táblic Bliżey brukowana Areá Mozáikiem. TwarSPas 110.
Brukowany. gepflastert. pavé. T III 80.

Przenośnie

Złemi [głowami] piekło brukowane, Z dobrych będzie zbudowáne, W Niebie Miásto BOGA mego. CompMed 712
Fluvij aurei [...] Iberus wHiszpanij perłami burkowany. MikSil 72
Iachalismy dwie godziny wielkie do wsi Kontyk. wszytko przy sadami a droga brukowana Austeryami niemal iak przedmiescie Austerya od Austeryi barzo blisko. SobTDzien 35

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Odsyłacze

Patrz: BRUKOWAĆ.

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

BRUKOWAĆ

BRUKOWANY