Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

BIAŁEK
rzecz
m
, BIAŁKO
rzecz
n

W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach
Słowniki notują
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M. m   białek
n   białko
D. m   białku
B. m uż. nżyw.   białek
N. m albo n   białkiem
Ms. m albo n   białku
liczba mnoga
M. m uż. nosob.   białki
D. m   białków
n   białek
C. m albo n   białkom
B. m uż. nosob.   białki
N. m   białki
m albo n   białkami
Ms. m albo n   białkach
Znaczenia
1. »płynna, przezroczysta otoczka żółtka w jaju ptasim«
  • Wziąć Papawy [...] przydáć [...] Białkow od świeżych iáiec dwá vmieszać co napilniey/ żeby sie białki inkorporowały dobrze. SyrZiel 1156.
  • Białék w iáiu. Albumen [...] Album oui: candidum oui. Kn 25.
  • Te mury z iaiec białkiem mlekiem, wapnem pobielali [Rzymianie]. WojszDiar 111v.
  • Vtłuc ią [sierść psa] w możdzierzu co naydrobniey, zmieszáć z białkiem iáiowym, y vczynić zwitek z pácieszy, á macziąc go w-tym białku przyłożyć ná ránę. HaurEk 25.
  • List papierowy białkiem iaia, albo gumią nasmarowawszy, położ na złocie albo srebrze, i przylgnie. SekrWyj 52.
  • Item weźmi świeży białek od iáiá, ubiy dobrze, zmieszay z serwetką álbo z wodą z Iáłowcem przewárzoną day wypić. PromMed 65.
  • LE BLANC d’un oeus [...] BIAŁEK iaiá. DanKolaDyk I, 200.
  • Weźmi białku twardego od kilku ieiec. BeimJelMed 241.
  • Białek, g,u *Białko w iayku. Eyweisz. le blanc d’auf. T III 40.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • białek jajowy (sz. zm.) || białko jajowe:
    • Iesli bol będzie, przyłoż lnu zmaczanego w białku iáiowym, abo białek skłociwszy z rożáną wodką. PetrSInst Ev-E2.
    • Siemienia uwarzyć w miodzie pitym słodkim, ubić białek jajowych kilka. OstrorMyślTur 24.
    • Jestli jáki smák w białku jájowym? BG Hi 6, 6.
    • Białek zaś iáiowy chłodzi y wysusza/ oczu zapalenia uśmierza. HercBan 41.
    • Poznac było już jawnym widzeniem, że się z źrzenice łuska dobywała I odstawała z oka po kawałku Jak więc skórka z jajowego białku. LubSTobPol 165.
  • białek jajeczny (sz. zm.):
    • Weźmiy potym Iáiecznych białkow kilka/ wley w ten podsadzony rosoł. CzerComp 88.
    • Białek jájeczny/ Albumen. DasHünDict Ootijj.
2.  med.  »nieprzejrzysta, biaława błona gałki ocznej, białkówka«
  • Białek w oku. Album oculi [...] Albugo oculi. Kn 25.
  • Ablugo [...] Bielmo/ ábo białek w oku. GuldOn 63.
  • Zmiotą Pole iako Dym, apomknąwszy kroku Pod on tłum: skoro białek iusz obaczą w oku. PotWoj .
  • Weyzrzał Pan nász ná ślepego, widzi że są powieki, ále białku, ále zrzenicy, ále oczu nie mász. MłodzKaz II, 82.
  • Oko złączá się przez błonkę biáłą, co się zowie biáłek w oku z kościámi podlegáiącymi. KirchFac 82.
  • LE BLANC, la blancheur [...] Białek oczu áalbo oká. DanKolaDyk I, 200.
  • 1) Wydęta macharzyna. 2) wydęty białek. 3) wydęta robota. T III 2670.
3. »biała plama na paznokciu«
  • Páznogiéć/ [...] vide Pázur 2. plámy biáłáwe páznokci. białék páznokci páznokcisty. Kn .
  • Białek paznokci. Blüthe auf den Nägeln der Finger. T III 40.
4. »biały osad na ołowiu; cukier ołowiany«
  • Zeskrob z Ołowiu tę Białość, lub (ieżeli tak nazwać się może) Białek będziesz miał Cukier ołowiany. BeimJelMed 431.
5. »biel, białość«
  • LE BLANC, la blancheur. Candor [...] BIAŁEK białość. DanKolaDyk I, 200.
6. »imię psa«
  • Kóndle Białko z wjlczata strokaty. ArchRadziw .
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Autorzy: KS
Data ostatniej modyfikacji: 15.06.2020