Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

ŻABA

rzecz.
ż
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach
Słowniki notują
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   żaba
D.   żaby
liczba mnoga
M.   żaby
D.   żab
C.   żabom
B.   żaby
N.   żabami
liczba podwójna
M.   żabie
Znaczenia
1. »gatunek pospolitego płaza«
  • Gdy […] bagniska, rzeki, sadzawki wyschnęły, Dwie żabie upragnione po polach biegały. VerdBłażSet 63-64.
  • Wnijdź do Faraona, a mów do niego: Tak mówi Pan: Wypuść lud mój, aby mi służył. Ale jeźli ty nie będziesz chciał puścić, oto, Ja zarażę wszystkie granice twoje żabami. I wyda rzeka żaby, które wylezą i wnijdą do domu twego, i do komory łoża twego, i na pościel twoję, i do domu sług twoich, i między lud twój, i do pieców twoich, i w dzieże twoje. BG Jk 2 moj 8, 1-3.
  • Także i te za nieczyste mieć będziecie między płazami, które się włóczą po ziemi, łasica, i mysz, i żaba według rodzajów swoich; I jeż, i jaszczurka, i tchórz, i ślimak, i kret. BG Jk 29-30.
  • Wydáłá ziemiá ich mnostwo żab/ y były w páłacách krolow ich. BG Ps 105, 30.
  • Zába/ Rana [...]. Kn 1355.
  • Do Iednego. NIeboże Bábowálczu/ ż ktorąś walczył Bábąm/ Iuż zdycha/ y karm brzydkim ma się dostáć zábom: Ty iey przecie z litośći day Nagrobek táki/ Tu leży krucza stráwá/ miłe żabom smáki. GawSiel B3.
  • Morze bez wiatrów okręty burzących, Żywot ten nasz bez śmierci, jezioro bez żaby I świat bez chyby byłby piękniejszy bez baby. MorszAUtwKuk 329.
  • Dopiero zas impet straciwszy widać ich było lepiey kiedy na zad powracali a w Morze iako zaby wpadali. PasPam 60v.
  • Iuzem tam nieprzebierał iako w domowęm stawie ale co przyniosła [wydra] to bierz. Oprocz iedney zaby bo y te czesto nosiła. PasPam 253.
  • Niech przy swym winie Węgrzyn je z czostkiem słoninę […] Anglik baraninę, Włoch żaby do sałaty, cytryny i figi. PotFrasz5Kuk III 371.
  • Gdy pierwsze, będąc Dzieciną, syllaby Iął mowić, a rzekczące przeszkodzą mu żaby. Milczcie. nie czyńcie tego bestye hałasu. Rzekł [Chrystus]. PotPocz 6.
  • Ledwie rzekł Cyt: […] Choć z świniami w ieziorze, toną iako żaby Rażem spadną Delfickie, z swych trypodow, Baby. PotPocz 6.
  • Żaby z Wężami maią wielką antipatią. PromMed 150.
  • Ták Kościoł stoi/ iákoby skáłá ná głębokich korzeniach wbita; ktorego wierzchow wáły Heretyckie áni tykáią/ w niziny tylo biią/ […] Z tymże to błotem każecie się nam brácić Pánowie Konfederaci/ z tymi báłwanámi morskimi/ z tymi smrodliwemi káłużámi/ w ktorych wody zdrowey nie mász/ á żab pełno? BirkRus 31.
  • Słowá dobrego Kácerzom nie dáią Oycowie święci/ przyrownywáią ich psom wściekłym/ wężom/ bazyliszkom/ smokom łuskowátym/ sowom/ krowkom/ ktore w gnoiu gmerzą/; żabom/ muchom/ pluskwom/ ktore poki żyią kąsáią/ gdy zdechną śmierdzą/ trędowátym/ piecom nápalonym/ w ktorych chleby Antychrystowi pieką/ koczkodanom/ máłpom/ páiąkom/ prochnowi/ członkom zgniłym/ iászczurkom/ ktore żywot Kościołá Páńskiego gryzą/ centaurom/ to iest chłopobykom/ puchaczom/ onokrotalom/ ábo bábom z klekotkámi/ cyklopom onym/ ktorzy się w iáskiniách Etneyskich y porodzili y pochowáli. BirkRus 33.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • żaba drzewna:
    • Żábá drzéwna/ ziélona/ máła. Dryophyta, dryophytes [...]. Calamita [...]. Omnium minima et viridissima. [...] Kn 1355.
    • żábá drzéwna/ ziélona/ [...]. T III 2796.
  • żaba zielona:
    • Żábá drzéwna/ ziélona/ máła. Dryophyta, dryophytes [...]. Calamita [...]. Omnium minima et viridissima. [...] Kn 1355.
    • żábá drzéwna/ ziélona/ [...]. T III 2796.
  • żaba mała:
    • Żábá drzéwna/ ziélona/ máła. Dryophyta, dryophytes [...]. Calamita [...]. Omnium minima et viridissima. [...] Kn 1355.
  • żaba dżdżowa:
    • Żábá dżdżowa/ Diopetes [...]. Kn 1355.
  • żaba wodna:
    • Żábá wodna/ Rana fluuiatilis, rana marina. [...] Rubeta [...] Kn 1355.
  • żaba wielka:
    • Żábá ziemna krostáwa/ wiélka. Bufo [...]. Kn 1355.
  • żaba ziemna krostawa:
    • Żábá ziemna krostáwa/ wiélka. Bufo [...]. Kn 1355.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

  • Mocą gwałtem wypchnąć/ wyrzucić iák żábę z wierszé. KnAd 512.
  • nie źie żaba wołu choć gębę na niego rozdźiewi. - prov. T III 2796.
  • Tak to mowią gdy konia kuią zaba tez podnosi nogę. PasPam 191.
2. »niski człowiek«
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Autorzy: MBM
Data ostatniej modyfikacji: 13.11.2019