Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

BŁAHY

przym.
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Warianty fonetyczne: BŁAHY, BŁACHY, *BŁAGI
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI, Kn, T, L (XVI-XVII), SWil, SW, SJP błahy

Nienotowany w słownikach:
SStp

Formy gramatyczne
lp M. m   błachy ||   błahy
ż   błaha
n   błahe
D. m   błahego ||   błachego
ż   błachej ||   błahej
  błachi
n   błahego
C. m   błahemu
ż   błahej ||   błachej
B. m nżyw   błahy ||   błagi
ż   błahą
N. m   błahym
ż   błahą
n   błahym
Ms. ż   błahej
lm M. nmos   błache ||   błahe
D.   błahych
B. nmos   błache
N.   błahemi
Ms.   błahych ||   błachych
Etymologia
może rus. błahyj
Znaczenia
»niemający istotnego znaczenia, wartości, niegodny uwagi, mały, drobny; marny, lichy, nędzny, słaby«
  • Serdeczni rozum błagi miewaią. ManTobPhr 159.
  • Przy błahej żywności tak ciasnem chowaniu zima nastąpiła. NiemPam 184.
  • Nie mógł tej błahej zamczyny Wielki Kniaź przez całe lato dobyć. NiemPam 235.
  • I tak chorągiew lekką rozwinąwszy A na świat z błahym pocztem wyciągnąwszy, Prowadzę w dom twój rotę pozostałą. VerdBłażSet 2.
  • Smáku błáhego/ iednák lepsze do trunku niźli wodá [piwo z otrąb]. SyrZiel 998.
  • Błáchy/ Lichy/ Tenuis, Pertenuis [...] Futilis causa. Kn 33.
  • Błazeńskié błáhe/ niewart/ niégodne odpowiedzi zarzuty. Ludibriosa potestas. Kn 34.
  • Nam o wielikich dełach z Hosp[o]drem Waszym, nie o tak błahych y nie z wami mowit nalezy. PiasRel 18v.
  • On [gospodarz] porzuciwszy Páná z błahym by iákim sługą iego/ począł mile rozmáwiáć. BanHist 73.
  • Gdy się WMP tey błachi posługi Naszy wdziecznymi ozywaicie A na znak te[go] w-dom swoy Nazalobny chleb zapraszaycie [...] rozmową [...] dodawac Nie zaniechamy. HerbOr 347.
  • Iednak gdy WMMMP tak błache posługi Naszy wdziecznemi ozywacie y Na znak te[go] W dom swoy Na załobny chleb zapraszacie chetnie sie stawiemy. HerbOr 432.
  • A jeśli ją [Pelagię] te błahe nie zbłagają dary, Bierzcie na pomoc gusła i niezbyte czary; Temi abo przełomcie krnąbrność jej srogości, Abo ulżyjcie we mnie bolu złej miłości. ZimBSiel 128.
  • [Orzeł] Błáhego ptástwá/ myśląc ci o zgubie Przed tym strásznego niezemszczenie skubie. KochProżnLir 3.
  • Środopostny [jarmark] w Jarosławiu bardzo błahy: tak powiadają, że przedtem lepsze bywały. SobJListy 370.
  • Czyli ten starością sámą nábutwiáły, i blisko do upadku náchylony Rzeczypospolitey budynek ná moich się błahych rámionách otrzyma? PisMów II 21.
  • Upraszam, ábyście ten moy szczery áfekt Iegomości oświádczyć raczyli, i tegoż w-przyiáźni przeciw błáhemu domeczkowi memu záwziętey umocnili. PisMów II 150.
  • Ia iákom się z-tey nowiny ucieszył/ trudno to błahey kárcie tey polecić. PisMów II 325.
  • Drugi bowiem ledwie gębę rozdziwi [!], á zá káżdym niemal słowem dla ládájákiey błáchey przyczynki sákrámenta. GdacPan 105.
  • Rácz Wm. M. M. Pan mnie błáhą Osobę/ zá naniższego Sługę swego przyjąć. DobrPol I, 100.
  • Pomienionych wysokich Wm. M. M. Páná Dobroczynności/ z mojemi In vim gratitudinis błáhemi słowy/ żadna niemoże być kompárácia. DobrPol II, 158.
  • Kiedy Zygmunt, Krol Polski, biie Moskwę błáhą, Poszedł w głąb z swą Lisowski w ich Ziemię watáhą. PotPocz 106.
  • Pompeiusz [...] Obozem sie pod błahym Miastem iednym połozył. SzołHist 10v.
  • Z twego zkaliczonego y zmęczonego Ludu barzo małą y błahą garstką, będąz sie podobno chociaz to stare alez przecie iare ręce moie mocowały. SzołHist 14.
  • Komu Oyczyzna matka nasza miła, tego płocha odwaga y błaha potęga Iuliuszowa nie będzie bynamniey w tym zamieszanym terminie trudniła. SzołHist 14v.
  • Odważyłem sie z błachey moiey prace, na pocieche, Y Pamiątke Oyczyznie to wydac. KomonDziej 2v.
  • Deklarowali [pp. Dąbrowski i Sinicki] Ustompic 200 TB. Widząc rzecz słuszną y pretensią błahą. SapANot 99.
  • W tym odwazny a młody Ossman [...] sam Z potęgą swoią w-pole wyszedł, a do tego Ze Ieszcze Zadney Experiencyi wojenney niemiał więc wyprawa ta bardzo błahy Skutek miała. IntrHist [132v].
  • R 1550 Moskwa w tęz Inflanty wtargneła a od państwa Rzymskiego błahe bronienie było. IntrHist 237.
  • Blacho, Błachy, vid. Blaho, Blahy. T III 53.
  • Błahy. schlecht, gering. vil, vilain, chétif. § błahy to podarunek. T III 54.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • ludzie błasi:
    • »ludzie niskiego stanu«
  • lud błahy:
    • »ludzie niskiego stanu«
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

  • Nié wiélka obrádá. Podárék błáhy. Obdárzyłéś mię/ ábo go. KnAd 702.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Autorzy: WM
Data ostatniej modyfikacji: 09.01.2025