– Niewiásty w Syonie pogwałcono/ y pánny w miástách Judskich. Książętá ręką ich powieszáne są, a osoby Stárszych nie máją w uczciwości. Młodzience do zarn biorą/ á młodzieniaszkowie pod drwámi padáją. Stárcy w bramách więcey nie stawáją, á młodzieńcy przestáli pieśni swojich. BGLm5, 13-15.
– To Poganstwo oszlep na ogien lazło a iako snopy padało. PasPam260.
– Gęsi Dzikie włoczyły się [...] ale iakies były odmięnne [...] padały y [z] Swoyskiemi Gęsiami y niebardzo były płoche dały się zeyść y kiięm potrącić. PasPam282-282v.
– Włosy z głowy pádáiące zátrzymawa/ y vmacnia sok z świeżozielonego ziela [koszyczka] z oliwą zmieszány. SyrZiel850.
~ Czyż powinni zá moy błąd padać iáko muchy, Umierać iáko bydło bez żalu, bez skruchy [o zarazie w Izraelu]. DrużZbiór136.
~Padaią ludzie, iák muchy ná wiosnę [od zarazy]. DrużZbiór355.
nagła padać śmiercią:
~ SEPS Padálec iest ták wielkiego iádu, że kto iámę iego nádepce nieostrożnie, nagłą padá śmiercią, táką zgniliznę, członkow rozsypane nágłe przynosi. ChmielAteny1755 I504.
Związki frazeologiczne
trupem padać:
~ Z belluard ognia tym więcey dawáli Aby nástępny Szwedzkie rozrywáli, To ich w łeb, to wbok, to ręce Strzeláli Y widáć było, gdy trupem padáli. OblJasGór83.
padać na głowę:
»fikać koziołki«
~ Koziéłék przéwrocić. [...] Saltus in caput [...] Cernuo [...] cernulat habetur. Koziełki przéwrácam/ Padam ná głowę. Kn131.
trup na trupie padał || trup na trupie padł:
~ Lud gęsto bardzo stał y tak zginął że trup na trupie padł. PasPam97v.
~ Klękam/ padam ná koláná. Procumbo in genua. Submitto flexum genu. Tango genu terram [...] Pinso terram genibus. Biię kolány ziemię. Klękam przéd kiem. Kn280.
~ Witáiąc Krolá y Páná/ Padaymyná swe koláná. ŻabSymfE.
~ Nie rozumiem NM Krolu, żeby co w oney wszystko máiacey Boskiey Wszechmocności wspániálszego było, iáko kiedy ten wszystek oraz swiat ná koláná padaiąc, niską mu oddáie czołobitność. DanOstSwadaV, 13.
~ Ciało to przenaswiętsze uwielbione będzie Kiedy na maiestacie miedzy trony siędzie Nad [kryształ] przerzroczyste nad słonce iasnieysze Siedm kroc ktore się terasz [me]dzi naigrosnieysze Chory wszystkie Anielskie wespoł y z swiętemi Do nog iego padaią twarzami swoiemi. KodKon100.
~ Xymeno Pádam do twych nog. Diego Pokłon daięć uniżony. CorMorszACyd138-139.
na twarz padać:
~ Krzyczą głoszem z kwiatkami iemu zabiegaią Palmy zielone scielą y na twarz padaią. KodKon47.
~ Pádli wszyscy, ale wstecz, Apostołowie na twarz [...] Wybránych iest ná twarz padać, a złych ná wstecz. MłodzKazIII, 237.
~ Wypisuie Pismo piękną ceremonyią pomienionego trędowátego: Adorabat, kłániał się ná kolaná, ná twárz padał [...] Umie się kłániác kto pokorny, u pysznego kámienne koláno, ánimusz wyfukiwa, pokora wykłánia. MłodzKazII, 308.
3.
»lecieć, sypać się, spadać; wpadać, dostawać się«
– Y widziałem gdy otworzył szostą pieczeć; á oto stáło się wielkie trzesienie ziemie/ á słońce sczerniáło jáko wor włosiány/ yksiężyc wszystek stáł się jáko krew. A gwiazdy niebieskie pádáły ná ziemię/ ták jáko drzewo figowe zrzuca z siebie figi swoje niedostáłe/ gdy od wiátru wielkiego bywa záchwiane. BGAp6, 12-14.
– Tą też mánną wybránych swoich obiecał po śmierci w niebie karmić [...]. Nie táką mánnę máteryálną iáka z niebá zydom pádałá/ ále mánnę duchowną. StarKaz38.
– Gwiazdy będą padáć z niebá/ y mocy niebieskie poruszone będą. StarKaz597.
– Dzieciecie[m] będąc zwykł był strzelac do gwiazd z nieba padaiących. HerbOr616.
– Limatura Proch ktorij pada pod pielą. SłowPolŁac81.
– Scobs [scobis] Proch ktory pada pod pilę. SłowPolŁac124.
– Ia sobie lamentuie, iak nie swoi tam i sam po zamku padam, dziatek szukam. VorLetSkarb63.
– Z tam tego okna strzelano do nas [...] iuz grad [kul a. kamieni] na nas pada. PasPam59.
– W Wielkiey Polszcze, w Woiewodztwie Sędomierskim, Powiecie Opoczyńskim y Radomskim, znagłá powstáłá ná Powietrzu burzá, y niezwyczáyne grády, ktore iáko iákie z Niebá padáły głazy. HaurEk61.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe
pada na kogoś strach:
~ Obéymuié mię strách / pada ná mię strách. Perfundit me horror. Kn560.
Atosz podaię łacny sposob Miał był tenze P. Złynsky mec iussu, (z Arendy Sendzinskiey) a zas ex testamentaria nieboszki Dobrodziki naszey dispositione (ktora na mię padała) odliczyc 300 fl. Panu Zegockiemu.OpalKListy25
Oná nagła goracość ná ciáło ludzkie pádáiąca/ iakoby kąsa ciáło.SykstCiepl158
4.
»o opadach atmosferycznych itp. zjawiskach«
– To bogaty, co na psiej przestając chudobie, Z płonnych obietnic zysku nierad chwyta sobie, Mając je za cień; bo im więtsze, tym mniej dają; Tak bywa, gdy z wielkich burz małe dżdże padają. VerdBłażSet14.
– Przyprowadził mnie tu deszcz gwałtowny, lubo ciepły; ale drogę cale popsował i zaniosło się nań, że całą noc padać będzie. SobJListy492.
– W Wielkiey Polszcze, w Woiewodztwie Sędomierskim, Powiecie Opoczyńskim y Radomskim, znagłá powstáłá ná Powietrzu burzá, y niezwyczáyne grády, ktore iáko iákie z Niebá padáły głazy. HaurEk61.
Związki frazeologiczne
mrok pada:
»nastaje wieczór, zmierzcha się«
~ Mierzcha się mrok pádá. Noctescit, contenebrat, intendent se tenebrae. SzyrDict171.
~ Gdy mrok wieczorny padał, jam owce z ugory I koźlęta latosie zganiał do obory; Z trefunku w dół pojźrzawszy ujźrzałem w dolinie Kwiateczki zrywające trzy wespół boginie. ZimBSiel117.
~Mrok padał kiedy koniec oney był Turniei Ani noc swoiey zwykłey, chybiła kolei Askoro na podniebne okolice padła Zwierz na paszą; Ptastwo szło na wiadome siadła. PotWoj171.
Użycia metajęzykowe
- Padam/ alitertr. Dobrzé pádło/ páda co ná kogo. Cado belle, percommode, peropportune cecidit: ita cadit vt praedictum: fauste feliciter prospereque euenit [...] páda ná zboże. Kn659
