Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

*PAROBEK

rzecz.
m
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach
Słowniki notują
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   parobek
D.   parobka
C.   parobkowi ||   parobku
B. uż. żyw.   parobka
N.   parobkiem
Ms.   parobku
W.   parobku
liczba mnoga
M. uż. osob.   parobcy ||   parobki
D.   parobków
C.   parobkom
B. uż. osob.   parobków
N.   parobki ||   parobkami
Znaczenia
»robotnik najmowany do zazwyczaj ciężkich prac w gospodarstwie wiejskim, we dworze a. kopalni; niskiego pochodzenia sługa, stróż«
  • Párobku/ przynieś mi náręcze drew. VolcDial 39-39v.
  • Párobék/ v. Stróż domowy. Czéládnik latius patet. Kn 670.
  • A który by z parobków miejsca omieszkał, tedy innego na to miejsce dać, a ten jako niepilny i nieposłuszny niech się poniewiera. InsGór 1642 20.
  • Parobków robiąc[ych] dojźrzeć mają p. stygar i starejsi, aby wedle miary słuszną doręba była, żeby j. k. mci i mistrzowi szkody przez złą dorębę nie było. InsGór 1642 21.
  • Parobcy mają w mocy swojej kliny mistrzowskie, jeśli ich pożyczają bez woli mistrzowskiej, co jest ku szkodzie tego, zakazać, bo każdy mistrz ma mieć kliny swoje. InsGór 1642 21.
  • Nieposłuszny parobek albo stolnik, albo mistrz ma być hamowan na pieniądzach do skrzynki brackiej przez ten urząd. InsGór 1642 23.
  • Pilne dzieweczki wszędzie, jako roje Żyzne, na polu z barobkami boje Z ochoty czynią wprzód się uganiając. BorzNaw 72.
  • Nagrodę [...] Ceres [...] dać miała Tym, których robić ochotnie widziała. Dziewkom rekoma swemi na ich włosy Wieńce gotując - kładzie plenne kłosy, A zaś parobkom dziewki naznaczała, Które w małżeństwo dać im obiecała. BorzNaw 72.
  • Panu podstarościemu podług ordynaryi jego, ręką księżny J. Mci podpisanej fl. 300 [...] leśnym 4 á fl. 40 facit fl.160 cztermią parobkom á fl. 20 fl. 80 średniakom na suknie i obuwie fl. 40. OpisKról 45.
  • Expensa doroczna starostwa [...] Dworznikowi [...] fl. 40 Dwiema parobkom, chłopcom i dziewkom [...] fl. 120. OpisKról 421.
  • Expensa doroczna dzierzawy Hamersztyńskiej [...] parobku fl. 20 chłopcu na suknie i obuwie fl. 12. OpisKról 469.
  • O PAROBKU. Igrał z dziewczyną parobek na sienie, Ona się jednak broniła uczenie I groziła mu nie skarżyć przed panią, Ale mu przebić łeb siana wiązanią. MorszAUtwKuk 311.
  • Lecz y to stanie za cud, kiedy w lot y w-zobki Pod Płaszczami Zołnierze co bez nich Parobki. PotWoj 57.
  • Iuz tez potrzebnieyszą ku Starosci rad bym odmięnił sarzą. To iest uczyc się aekonomiki przy dobrey iakiey Gospodyniey przy stawszy za parobka. PasPam 222v.
  • Słomámi, plevvámi, áby miárą száfovvano, áby do novvego dla bydłá stavváło karmi: dodávváć według sámey potrzeby, sieczkę przytym kazáć rzezáć koleyną, álbo Dvvorskiemu párobkowi. HaurEk 95.
  • Nadobną dziewkę we wsi jedna miała wdowa, A postrzegszy, że igrać z parobki gotowa, Do karczmy jej i nigdzież nie puściła z domu. PotFraszBrück II 351.
  • Ieden z Starostwa Mereckiego Drugi zas wolny Człowiek odpowiedział iz nie kontradykuie temu ale on Parobkiem tam będąc ozenił się na dom gotowy przyszedł nie maiąc nic Swego. SapADiar 81.
  • Parobek, g. parobka.1) Haus-Knecht. 2)Fuhrmanns-Knecht.1) valet de maison. 2) valet de chartier. T III 1328.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • Być (służyć) za parobka:
    • Brat ie[go] iest drugi za parobka kędys Słuzeł. TrepNekLib 52.
    • Staśkowa komornica poddana ma synów 2: jeden za parobka służy. InwKal I 738.
  • parobek poddany:
    • Parobkow poddanych we dworze 2, dziewka jedna, chłopiec jeden. InwKal I 446.
    • Czeladź dworska: Mateusz, parobek poddany, Kaźmierz Spychajczyk, do poganiania chłopiec, poddany, Błażej fornal, także poddany. InwKal I 507.
  • stadowy parobek:
    • Koniuch/ Stádny/ Stádowy párobék [...] Caballarius. Kn 299.
    • Koniuch/ Stádowy párobek. Peroriga, Stabularius, equitiarius. SzyrDict 118.
  • najemny parobek:
    • Godzieneś drogi JEZU/ ábym ci [...] iáko dobry Syn dobrowolnie nie zá iurgielt/ iáko náiemny párobek" służył. BujnDroga 332-333.
  • parobek dworski:
    • Wołów zaś jmpani Słucki do roboty 9, wóz, radło i pług; do parobka to wszystko dworskiego należy. InwKal I .
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Autorzy: PK
Data ostatniej modyfikacji: 26.11.2019