ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SStp (łamikamień, łomikamień), SXVI (łamikamień, łomikamień), Kn (łomikamień), T (łomikamień), L (łomikamień; XVII; XVI i XVIII bez cyt.), SWil (łomikamień), SW (łamikamień, łomikamień; łamikamień w in. zn.)

Nienotowany w słownikach:
SJP

Formy gramatyczne

liczba pojedyncza

	M.				łomikamień \|\| łamikamień
	D.				łamikamienia \|\| łomikamienia
	N.				łamikamieniem

liczba mnoga

	B.			uż. nosob.	łamikamienie
	Ms.				łamikamieniach

Znaczenia

bot. »bylina z rodziny skalnicowatych, występująca w różnych odmianach; Saxifraga«

– Przeciw temuż wszystkiemu proch kosztowny: Wziąć Biedrzeńcowego korzenia/ Prochu z kámykow Rákowych po dwu łotu/ Nasienia Lámikámieniá łot/ Nasienia prosá Wroblego połtorá łotá/ tego po ćwierci łotá ná ráz/ ábo trochę więcey/ z ciepłego winá trunkiem vżywáć. SyrZiel 66-67.
– Weźmi tego ziela korzenia cztery łoty/ korzenia Pietrusczánego trzy łoty/ Lamikámieniá/ Wroblego Prosá/ korzenia szpáragowego po połtorá łotá/ winá dobrego białego/ y wody studzienney po kwarcie: to pokráiawszy drobno warz w konwi cynowey/ ábo we flászy zá lutowawszy w kotle vkropu wrzącego przez godzin cztery. SyrZiel 67.
– Pęchyrz káłem y piaskiem mulistym zátkány wychędaża [sól miarzowa] Dla czego Stárodawni Lekárze miedzy łamikámienie poczytáli go [miarz]. SyrZiel 121.
– Albo też ták/ wziąć korzenia tego to Kopru dwie gárści/ korzenia Gromowego/ co drudzy Szpárákiem zowią/ korzenia Pietrusczánego/ Biedrzencu białego korzenia/ Lámi kámieniá/ káżdego po gárści: to wespoł wárzyć we dwu kwartách wody/ w trzeciey winá/ do wywrzenia trzeciey części. SyrZiel 385.
– Wziąć ziela miáłko vtártego dwie części/ miodu chędogiego odszymowáneg[o] część trzecią/ przydáć do tego kámieniá Ostrowidzowego/ ktory Lapidẽ Lincis Lácinnicy zowią/ połowicą mniey/ á niżli prochu/ ták wiele tłuczonego Lámi kámieniá/ y to vsmáżyć ná słońcu iárkim/ á tego ná ráz dáwáć ták wiele iáko Włoski orzech/ ábo Kásztan. SyrZiel 573.
– Z osobliwości przyrodzenia swego/ to ma/ że kámień tak w nerkách/ iáko w pęchyrzu krszy [!]/ y moczem wywodzi/ dla czego/ zowią go [ziele skalnej rząsy] też Lamikámieniem niektorzy. SyrZiel 590.
– O Lámikámieniach/ Rozdziáł 16. SyrZiel 1275.
– Saxifragia, Matthioli. Lomikámień wtóry Skálnik. Steinbrech. SyrZiel 1275.
– Ropą pluiącym ze wrzodu płucnego/ wziąć korzeniá Trawiánego/ ktorą zowią Psibluy sześć łątow [!]. Kwáśnego Sczawiu y z korzeniem trzy gárści. Drżeniá z Sczotek polnych gárści bwie [!]. Bárnádynku/ polney Dryákwie. Włoskow białych P. Máryey/ tákże czerwonych. Lomikamieniá/ co Lácinnicy Trychomanes zowią/ Stonogowcu káżdego po gárści. SyrZiel 941. SyrZiel 1281.
– Rozsądek o Lamikámieniách. IEst wiele innych zioł/ które tákże Lámikámieniem y Kruszykámieniem drudzy miánuią/ iáko Skálna álbo kámienna Rząská/ Trychomanes Lácinnicy zowią. SyrZiel 1281.
– Łomi-kámień/ ziélé. Saxifragum, Calcifraga, Empetron [...]. Kn 368.
– Saxifragia. Weisser Steinbrech. Skalniku większego/ abo Lami Kamieńa. GuldOn 23.
– Lomikámień/ Adiect: Saxifragus. Akmenałaużis. SzyrDict 155.
– PERCE-PIERRE (Herbe qui se mange en salade confice dans le vinaigre). Saxifragia. ŁOMIKAMIEŃ ziele sałaciane, pimpinella. DanKolaDyk II, 343.
– Łomikamień ziele. Steinbrech, ein Kraut von unterschiedenen Arten. la saxifrage, un plante dont il y a plusieurs espèces. T III 754.
– Łomikámień ziele/ Empetron, i, g. n. Saxifragum, i, g. n. & Saxifraga, vel Saxifragia, ae, g. f. Steinbrech/ Kraut das den Stein im Leibe bricht. DasHünDict B bb v.

Ustabilizowane połączenia wyrazowe

bot. łamikamień cąbrzysty:

– Lamikámien Cąbrzysty/ Rozdział 17. Saxifragia Tymbraeides 2. Matthioli. Das ander Steinbrech. SyrZiel 1277.
– Lomikámień ktory Cąbrzystym [Łamikamieniem] miánuiemy od kształtu/ który ma z cąbrem podobny: iest krzewisty y gałęzisty/ máiąc listeczki pewnemi rozdziałmi rozsádzone. SyrZiel 1277.

bot. łamikamień biały:

– TEgo ziela iest kilkána scie rodzáiow/ z których tylko przednieysze położymy. Począwszy od tego/ który Lamikámieniem białym zowiemy. My sierotkámi/ ábo Máiowym trankiem miánuiemy. SyrZiel 1275.

łamikamień czerwony:

– Lamikámien czerwony. Saxifragia rubea, 1. Matthioli Rottsteinbrech. SyrZiel 1279.

łamikamień wielki:

– Rozłup ziélę/ łomikámięń wiélki. Saxifraga magna, vel saxifragum maius [...]. Kn 945.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

ŁAMIKAMIEŃ