Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

ŁUPIEŻNY

przym.
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Warianty fonetyczne: ŁUPIEŻNY, *ŁUPIEZNY
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI, Kn, T, L (bez cyt.), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp

Formy gramatyczne
lp M. m   łupieżny
D. m   łupieżnego
ż   łupieznej
lm D.   łupieżnych
W. mos   łupieżni
Znaczenia
1. »skłonny do grabieży, rabunku, wyzysku, uprawiający grabież, rabunek, wyzysk«
  • – Zostáwił dwor pełen Politikow: to iest/ ludźi ktorzy nie wierzyli nic inszego/ tylko co im pożytek vkázowáło/ łákomych/ łupieżnych/ prágnących czći; bez sumnienia/ bez wiáry/ y bez Bogá. BotŁęczRel IV 47.
  • – Łupieżny/ Praedatorius, classis praedatoria [...]. Kn 374.
  • – Lupieżny/ Praedatorius. Draskus/ płeszus/ łupus. SzyrDict 159.
  • – Kaszy wzięli zołnierze, parę wołow y inne szkody poczynili, y była tu cała chorągiew raytariey drapiezney y łupiezney Dzierzbickiego, stanąwszy w Paczułtowicach w Sobotę Wielkanocną rano, a w Poniedziałek dopiero wyi[a]chali, o czym protestacya w grodzie Krakowskim 1659 post Pascha, na trzysta złotych poprzysięzone szkody. SprawyCzerUl II, 388.
  • – Łupieżny. Raub-, de voleur, de pilleur [...]. T III 767.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • łupieżny okręt:
    • – Łupieżny okręt, Vaisseaux de pirates [...]. KulUszDyk 67.
    • – [...] łupieżny okręt. Raub-Schiff. vaisseau des pirates; un navire des corsaires. T III 767.
2. »będący rezultatem grabieży, rabunku, wyzysku«
  • – Po konfederacyjej z łupieżnych pięni[ę]dzy kupieł wieś Połajowice, od Miechowa mila; ślachcicem zwał się. TrepNekLibDworz 306.
  • – Tatarowie wybieraiąc się na Czambuły, w wigilią ruszenia się, nie wiele koniom obroku, by były letkie do biegu, daią. A gdy się w pułnocne kraie, w ktorych przez wiele miesięcy słońca nie widać puszczaią, dla łupieżnego profitu, źrzebienta od klacz swoich zostawuią przy granicy y przy drogach, aby te do dzieci swoich naturalną przywiązane sympatyą, tąz drogą wyprowadziły z ciemnych y błędnych kraiow, iako pisze Paulus Venetus. ChmielAteny III 272.
3. »o zwierzęciu: drapieżny«
  • – O głupi pisarzu, doczytałeś się, o co? A czytałżeś, co za król, jakiem go tyranem kroniki opisują wieczne? Czytałżeś, jaki żal potem i pokuty odprawował za tego Skarbimira? Owo, jako widzę, że do tego wszystkiego tyraństwa i tę naturę dobrowolną radzibyście przyciągnęli, a zwłaszcza wy, łupieżni wilkowie. ReskryptSzlachCz II 65.
  • – Das Crocodil/ ein ungeheures und räuberisches Thier des Flusses Nilus. Krokodyl/ okrutny y Łupieżny zwierz Rzeki Nilus. KomDobrOrb 75.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Autorzy: WM
Data ostatniej modyfikacji: 10.10.2019