Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

ŚWIĘTY

przym.
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach
Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1623
Formy gramatyczne
stopień równy
lp M. m   święty
ż   święta
n   święte
D. m   świętego
ż   świętej
n   świętego
B. ż   świętą
N. ż   świętą
Ms. ż   świętej
W. m   święty
lm D.   świętych
stopień najwyższy
lp M. ż   najświętsza
D. ż   najświętszej
  naświętszej
  naświętszy
B. m nżyw   najświętszy
  naświętszy
ż   naświętszą
n   naświętsze
N. ż   najświętszą
lm B. nmos   naświętsze
Znaczenia
1.  relig.  »właściwy Bogu«
  • – Za co mu Chwała niech niech bę[dzie] nawieki Że nas zswey Swiętey nie rzuca opieki. PasPam 111.
  • – Nasze w iego Swięte[j] Zdrowie iest Dyspozycyiey. PasPam 264v.
  • – Głowa mię za łaską iego Swiętą niezabolała. PasPam 281.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • Święty Majestat:
    • – Zaczynamy Szczęsliwie aze [!] Bog po Błogosławi o co dnia dzisieyszego cum toto Clero [z całym duchowieństwem] iego Świętego Prosiłęm Maiestatu. PasPam 232.
  • Trójca Święta:
    • »Bóg Ojciec, Syn Boży i Duch Święty«
    • – Jakoż mam rozumieć: TROYCA święta iest Bog ieden. AnzObjWaś 2.
    • – Forma Iuramentu Komissarzow IKMSCI. My kommisarze Przysięgamy P Bogu Wszechmogącemu w Troycy Swiętey Iedynemu iz wszystkiego tego Cokolwiek iest wteraznieyszym Traktacie [...] dotrzymamy. PasPam 213.
    • – Oddałęm ia tedy Panu Bogu prosząc Boze moy w Troycy Świętey proszę cię Stworcę Swoiego [...] Racz Łaską ducha Swego przenayswiętszego natchnąc Serce moie. PasPam 225.
  • święta wola:
  • święta chwała:
    • – Nieraz nam Bog da takie sposoby [...] Do iego Swiętey Chwały pomnozenia. PasPam 111.
  • Benedykcja Najświętszego Sakramentu:
    • – Benedykcya Nayświętszego Sakramentu. Consecration des Heiligen Abendmahls. Consécration; Bénédiction du très Saint Sacrement. T III 32.
  • Biblia Święta:
    • – Prawdziwsze są oryginały y Pismá Bibliey świętey, ktore oni [katolicy] in Vaticano w Rzymie [...] chowaią. KorRoz 3.
    • – Częścią bezbozni a ci od Kaima pochodząc mieszkali po miastach y ci nazywali się w Biblij S.[więtej] Synami ludzkiemi. IntrHist 5.
    • – Ktoremi słowámi iásnie naucza Biblia święta/ że nie ieno wszystka ziemiá/ ále y wyspy morzkie Jáphetczykow dziedziną beły. DembWyw 71.
Związki frazeologiczne

  • Litera Święta:
    • »Pismo Święte«
    • – Sama litera Swięta taką całemu Swiatu podaie Paraemiią Metenda est Seges sic iubet necessitas [należy żąć zboże, tak każe konieczność]. PasPam 85.
2. »wybrany, błogosławiony przez Boga«
  • – Oddawszy się tedy Boskiey y Iego Nayswiętszey Matki protekcyiey kozdy swoie zosobna iego S. Maiestatowi poszlubiwszy wota [...] Stanęlismy iuz osobno od konnych. PasPam 57v.
  • – Ma Papiestwo cię tez pewnie niezawołaią bo wniczym nienasladuiesz Piotra Swiętego. PasPam 196v.
  • – To iuz nieprosty Xiądz ale musi bydz osoba Swięta. PasPam 279v.
  • – Iuz były wiatry owe co przeszkadzały szkutom ustały kiedy Trafty od Pala wychodziły [...] w dzięn Swiętego Mateusza. PasPam 281.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • Najświętsza Panna:
    • – W dzień Nayswiętszey Pąnny tedy raniusienko poiechałem do Franciszkanow naiąłem Mszą przed S. Antoniem słuchałęm iey. PasPam 280v.
  • Msza Święta:
    • – Trzeba było w tak wielką Uroczystość Mszey Swiętey, słuchać. PasPam 61.
  • reguła święta:
    • – WMMPannom y Całemu tutecznemu zgromadzeniu iako Reguły Swiętey Społ kompanki y Duchowney winszuię Siostry. PasPam 282.
  • adwent święty (sz. zm.):
    • – Náśláduymy w ten Adwent święty tegoż Sámsoná pokutuiącego: obaczył się/ opłákiwał grzech. BirkNiedz 22.
    • – Widywálismy Ariánow [...] kiedy weselne gody odpráwowano, Psalmy z sobą spiewáli; a Kátolictwo co? áni Swiętemu Adwentowi, áni postowi nie przepuszczą! MłodzKaz II, 460.
Związki frazeologiczne

  • mieć świętą duszą:
  • święta agitacja:
    • »wzniosłe przeżycie duchowe«
    • – Wstępuię na GORĘ THABOR dla świętey agitacyi. ChmielAteny II 577.
3. »sprawiedliwy, szlachetny«
  • – Poczęła tedy okrutnie dziękować wołaiąc Swięty Lud Czarnieckiego przeklęty Sapiezynski. PasPam 154v.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • święty, powszechny i apostolski kościół:
    • – Y ieden święty powszechny y Apostolski Kościoł wyznawam/ wierzę; przy tym wyznániu vmieram/ gárdło kłádę. BirkRus 17.
  • Święty Alkoran:
    • – Skoro powie [wezyr] o Polskiey Woynie swoie zdanie Przypomni co w ich świętem stoi Alkoranie Kędy Machomet Turkom surowem zakazem Zwady ze dwoma broni Nieprzyiacioł razem. PotWoj 29.
  • święta apostolska wschodnia stolica:
    • – Do tegoż inuituie Religiey paritas, ktorą Monárchowie Ruscy od Swiętey Apostolskiey Wschodniey Konstántynopolskiey Stolice przyiąwszy, W. X. M. podáli [..]. KalCuda .
  • Święta Wschodnia Apostolska Cerkiew:
    • – [..] własnym torem prawdy Swiętey Wschodniey Apostolskiey Cerkwie y sam idziesz, y swoich tędyż prostuiesz? KalCuda C4.
  • Ewangelia Święta:
    • – Ku końcowi ma taż Ewangielia ś.: I wtenczas będą się wzajem płakać wszystkie pokolenia ziemi. Coś niemal na ten kształt działo się z onym butnym kątem w górach szląskich około Smitbergu, zaczem nie jedno tameczni opryszkowie wzajem się płakali, ale niemal i wszystek Szląsk [...] lamenty stroił. DembPrzew 120.
  • Panna Chóru Anielskiego:
    • »Najświętsza Maria Panna«
    • – Niechayby darmo na Klasztor Vbogi Kalwinskiey albo Luterskiey záłogi Niedomagał się: poniewasz tákiego Ludu, co Pannę Choru Anyelskiego Co dziennie bluznią do krwie ostateczney Niemogłby cierpiec Katholik stateczny. OblJasGór 72v.
  • relig. Najświętsza Panna Anielska III (sz. zm.):
    • – Jakosz 6 Augusti poAnielskiey naswietszey Pannie Piątego dnia y Oney poruczywszy się wopieke wyiechałem zdomu day Jezu Sczęsliwie [...]. PoczOdlPam 10.
    • – M[iesią]ca Augusta 2 Wdzien naswiętszey Panny Anielskiey Wychodziłem napoiedynek Stanisławem Wołkiem poRucznikiem Ie[g]o M[o]sci Pana lipnickiego [...]. PoczOdlPam 42.
  • habit święty (sz. zm.):
    • – Vpadszy tedy do nog Opátowi/ prosił go z płáczem áby go przyiął do zakonu y w hábit święty oblokł chcąc z nimi w kompaniey omywać pokutą grzechy swoie. StarKaz 466.
    • – Widząc defiderium Iwoná Biskupá stryiá swego Iácek ś. Kánonik Krák. á z miłości nowego Zákonu/ prosił się do świętego Hábitu pospołu z swym rodzonym B. Cesłáwem/ z Henrykiem Moráwiáninem/ y z Hermanem Niemcem [...]. PruszczKlejn 41.
Związki frazeologiczne

  • święty cech:
    • »niebo, zbawienie«
    • – Ciało w łaźni wymyją za godzinę ługi, Ale duszę, kto chce wniść do świętego cechu, Dłużej, niż siedm lat trzymać należy na blechu. PotFraszBrück I 461.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Podhasła

ŚWIĘTY
rzecz

w funkcji rzeczownika
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
Najwcześniejsze poświadczenie:
1656-1688
Znaczenia
»człowiek kanonizowany«
  • – Powiedacie że Swiętych łaska na nic się nieprzygodzi Instancyia ich do Pana Boga niewazna y niepotrzebna. PasPam 60v.
  • – Okna [...] malowane wielkie apostaremu iasne Bo na iednych kwaterach są rozne piktory Swiętych Bozych anaywięcey Nayswiętszey Panny. PasPam 77v.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • święty boży:
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Data ostatniej modyfikacji: 19.05.2019
Odsyłacze
Patrz: S.
Autorzy: SPas
Data ostatniej modyfikacji: 19.05.2019