ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1605

Formy gramatyczne

lp	M.	m			żałosny \|\| żałośny
	B.	m		nżyw	żałosny

Znaczenia

»pełen żalu«

– Po Pánu vtonionym gdy po morzu pływa/ Itháki jusz dáleka wodá ią porywa/ I do Grobu Ajáxá słuszniey swego pławi Z ktorey się dzwięk załośny/ y tá mowá ziáwi: Ciesz się, cny Bohaterze zwyćięscaś i w grobie/ Ktorać przedtym/ y dziś Tarcz tász należy tobie/ Lepszyć Neptun niż Pallás. GawDworz 6.
– Listy KROLA IoMSCi do Wiednia y do Francyiey ordynowane poszarpali y czytali [...] Ależe to przecię krola potykac niemiało na to iest załosny. PasPam 144.
– Taką, miał Intencyią ze by cię [w] wstępną srzodę Panem Młodym nazywano a teraz załosny że iego affektem gardzisz. PasPam 220v.

Ustabilizowane połączenia wyrazowe

akt żałosny (sz. zm.):

– Krewni [...] te mu [Zygmuntowi III Wazie] Ostatnią posługę z Serdecnym zalem oddaią y WM Swym Msci P. Zemną pospołu Uniżenie dziekuią, Ze Się WM na ten akt Załosny Stawieli. HerbOr 306.
– Nazaiutrz była Msza spiewana, tak się ten załosny act skonczył bez stipy. VorLetSkarb 181.

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń

Ustabilizowane połączenia wyrazowe

żałosny lament (sz. zm.):

– LECH WZBVDZONY Y LAMENT IEGO ZALOSNY JurkLech A3.
– Na ktory to Seym W. Pan sam pamiętam w liśćie do mnie napisałeś ow czyiśi żałosny lament: Haeccine nos audire senes? KonSRoz 69.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Podhasła

Formy gramatyczne

Najwcześniejsze poświadczenie:

1607

Znaczenia

»jest smutne«

– Subsellia, urzędy władzą utraciły; swawola wszędzie górę wzięła, także nie to, co kto był powinien, ale co mu się podobało, to czynił; a jeszcze to jest tym żałośniejsza, że winę wszytkę na WKM., na senat, na urzędniki kładąc, swe rzeczy udają, zamysły farbują, aby acz niesłusznym udawaniem nienawiść ludzką na WKM. i na nas, bracią swoję, obaliwszy, wieściami płonnymi i inszymi różnymi sposobami ludzie spokojne do rozruchów i tumultów pobudzali, libertatis speciosum nomen praeferendo, aby tym łacniej na cel wymierzony niewiadome rzeczy przywiedli. MyszkZdanieCz III 296.
– Ato im jest niesłuszniejsza, tem częstsza i żałośniejsza, że tego roku drugiem pierwej sławę, egzystymacyą stracić przyszło, pierwej być osądzonych i publikowaniem już powiedziano, o co się kto i jako sprawować miał, być niepraw. MyszkZdanieCz III 297-298.
– Záczym Studenći názáiutrz z płáczem ludzkim precz z Krákowá poszli/ Kośćioły/ Akádemią/ Kollegia/ Contubernia/ Szkoły puste zostáwili/ rożni rożnie do Czech/ do Prus/ do Lipská/ Witemberku Ieny szkoł Luterskich sie vdáli. Byłá to Koronie Polskiey żáłosna/ bolał Krol August świętey pámięći/ y zá nimi posyłał/ roskázuiąc/ żądáiąc/ áby sie wroćili. CezWargFranc 25.
~ A kiedyby wżdy tám do Turek z nimi iácháli/ y Turkom ie ofiárowáli/ nie tákby żáłosna byłá: ále ie ludziom w Polszcze w ręce wtrącáią/ y Polakom pod imieniem narodu Polskiego/ bez wszelákiego wstydu ofiáruią/ z wielkim obelżeniem narodu Polskiego. SkarMes 5 nlb.
~ Pátrz ná ten filar iako ozdobny/ iest to z pokoiow twoich wieczny Monárcho/ wierę nie czyń nam wstydu twym pokoiowym/ ktorzy przy tobie stać też muśiemy w tak ćiężkiey nędzy leżącym; á co nam nażałośnieysza że sobie nic nie roskażesz/ á nawet y słowká iednego od ćiebie słyszeć nie możem/ ábyś w czym kazał posłużyć. HinPlęsy 195.
~ Jeśli to nie żałosna o p. Boratyniego i p. Tyzenhauza myśleć konserwacji, a mnie na mięsne wydać jatki za to tylko, że dobrze i cnotliwie służę, nic nie biorąc, a wniwecz się obracając! SobJListy 158.
– To żałośna, że na końcu prawie ćwierci juliuszowej, nawet w tenże dzień śrzodni ta tranzakcyja gródecka była, kiedy i spod Wojnicza król szwedzki wojsko polskie spędził był i tak obiedwie wojska nad Wisłokiem rzeką, oni stąd, owi zowąd, oboje nieco łączyć się musiały. JemPam 144.
– To najżałośniejsza, że tego roku Kamieniec od Turczyna wzięty [...]. JemPam 407.
~ To najżałośniejsza, że tego roku Kamieniec od Turczyna wzięty, luboć przecię Lwów za łaską Bożą i swoim porządkiem ratował się, niczym prawie nieprzyjacielowi nie okupował się, tylko w zakładzie cnoty i wierności dwóch katolików, dwóch Ormianów, dwóch Rusi, dwóch Żydów Turkom dali byli, którzy tamże w Kamieńcu jedni poumierali, drudzy zdrowo sczęśliwie przy dalszych paktach z Turkami powychodzili. JemPam 407.
~ Boć si inimicus maledixisset, sustinuissem utique: ále jáko żelázu inter malleum et incudem zostáwáć, przyćinki mieć drzewu od toporzyská, z własnych exhálacyi słyszeć piorun źiemi, od domu swego ćierpieć Jobowi oppressyą, ták y mnie dáleko żáłośnieysza, kiedy násze áffektu więzy w nieprzyjázne ćięszkiey niewoli zámienił W. M. Pan káydány. BystrzPol G.
~ SĄŚIAD: Y to ćiekawa do wiedzenia, choćiażći załośna. KonSRoz 3.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

ŻAŁOSNY

ŻAŁOSNA