Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

ŻOŁNIERZ

rzecz.
m
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach
Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: post 1616
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   żołnierz
D.   żołnierza
N.   żołnierzem
Ms.   żołnierzu
W.   żołnierzu
liczba mnoga
M.   żołnierze
D.   żołnierzów ||   żołnierzy
C.   żołnierzom
B. uż. osob.   żołnierzów
N.   żołnierzami
Ms.   żołnierzach
Znaczenia
»człowiek służący w wojsku«
  • – Pyta zołnierz Theologa/ mogąli dziwowiska/ iako to Psiegłowcy [...] krolestwo wiekuiste odziedziczyć? Prawi mu Theolog/ iż mogą/ y tamże zaraz daie affirmatiey swoiey ratią z S Augustyna. KalCuda 304.
  • – Tatarowie Auxyliani naypierwey od nas uciekli a potym Woysko z pola zegnano y godnych Zołnierzow naginęło ale tez y Szwedow. PasPam 51v.
  • – Przytoczył potym przykład o owym Zołnierzu ktory prosił Eremity ze by się zaniego modlił. PasPam 56.
  • – Tys Zołnierz ia Zołnierz ty Generał ia Generał. PasPam 71.
  • – Tameczni zas Incole [mieszkańcy] kozdy Strzelec, kozdy Zołnierz a do tego y charakternik. PasPam 76v.
  • – Do krola Zołnierze wstępowali in vesto peregrina posroiwszy się ładnie Zupan z drelichu kontusz także z drelichu. Iubka z raytarskiego koletu. PasPam 79.
  • – Gdy Zołnierze przyiechali w tey modzie nie mogła się w Warszawie nadziwić krolowa Ludwika z Frącymerem to ich tak sobie do koła obracali a oglądali ciesząc się. PasPam 79v.
  • – Ludzki był to człowiek wielce dobry Zołnierz y mąz doswiadczony. PasPam 82v.
  • – Zmarłego [nie godzi się] oddawać ziemi Zołnierza Pukoby wprzod [w] iako nayzgromadnieyszey Freqventiiey z Swoich nie był Chwalony Condigne [godnie]. PasPam 85.
  • – Było to prawo wdawnym Athanskim [ateńskim] Panstwie. Że się niegodziło zmarłego oddawac ziemi Zołnierza. PasPam 85.
  • – OdStąp ty y zasług y SubStancyiey iedz zęmną do Stolice dam ci 50 000 dam ci y Corkę y wszystko co mąm. Począł był y medytować uBogi Zołnierz et interim [a tymczasem] kazano oddawać więzniow y musiałęm oddac. PasPam 100v.
  • – Wyprawił zaraz Sapieia na podiazd kmicicza Pułkownika Zołnierza dobrego. PasPam 111v.
  • – Mogli by Panowie Zołnierze teraz niey szego wieku brac Ideam [wzór] z naszego Woiowania. PasPam 113v.
  • – Takis człowiek iako y on tak zołnierz iako y on y na nim skora nie z karaczyny iako y natobie. PasPam 114.
  • – Nasz Krzywiecki lubo był dobry zołnierz y męszczyzna pewnie urody piękney y okazałey, Ale niemowca a oSobliwie in facie Publica Mnie tedy ordynował do deklaracyiey. PasPam 116-116v.
  • – Lubom nie konfederat alem zołnierz rowno z niemi do zasług nalezący. PasPam 134v.
  • – Chwała Bogu ze [...] doczekałęm się przecie aby iednego opoczciwosci ubogiego Szlachcica y Zołnierza pro innocentia [za niewinnością] usłyszec Iudicium [zdanie]. PasPam 142v.
  • – Nie to iest Fundament dawno woynę Słuzyć długo Zołnierzęm bydz. Ale często się bic. PasPam 147.
  • – Wczora porabowali y posiekli Zołnierzow iego Pułku. PasPam 155.
  • – Iakom tedy w czora powiedział toz mowię y teraz ia Z miastem mąm sprawę nie z Zołnierzami. PasPam 169.
  • – Tak tedy bonis modis [w dobry sposób] dla owych Zołnierzy Instancyiey iuz na ten czas pokornieyszey [...] kazałęm Burmistrza zowych manelów rozstroić. PasPam 169v.
  • – Dopiero pił [woiewoda] y Zołnierzom kazał pić za zdrowie y tam mię z wielką wdzięcznoscią expedyował. PasPam 172.
  • – Kładę [...] taką admonitią [...] choc bys iuz był Zołnierzem to pod czas Hibernowego Stanowiska iechac na Seym. PasPam 201.
  • – Stało nas Zołnierzow y Dworskich Ludzi kupa wielka przy krolu kiedy się to działo widzieli y słyszeli słowa. PasPam 202.
  • – Krol był węsoł [...] Na podskarbiego wołał in haec verba Gospodarzu czyn przynukę Zołnierzom bądz im rad [...] Nas tez tedy animował piicie uskąpca pili tedy na Fantazyią. PasPam 202.
  • – Ten sposob zda się nam bydz potrzebny [...] że by po tych Zołnierzach ktorzy wroznych przed tym okazyiach dobrze wyprobowaną Oyczyznie reprezentowawszy Cnotę na domowey zal się Boze pod Mątwami poginęli woynie. Panowie officyerowie zasług nie brali. PasPam 217.
  • – Woysko nasze tego Roku Stoiąc obozem pod Trębowlą lecie y zimie, nie Zołnierzami ale Gospodarzami byli. PasPam 250v.
  • – Od Zołnierzow po Gospodach zapłaty za Wina y za insze rzeczy brać nie chciano. PasPam 264.
  • – Był to Zołnierz dawny y Doswiadczony kawaler bywał Porucznikiem y Rotmistrzem. PasPam 275v.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • prosty żołnierz:
    • – Siekł strzelał narazał się nie iak Hetman ale iak prosty Zołnierz. PasPam 107v.
    • – Ia iako prosty Zołnierz nierad się Specyałami pasę. PasPam 164.
  • stary zołnierz:
    • – Kommęnda przymie była Bo mi iuz była oddana puko owi Starsi Zołnierze nienamyslili się na ochotę. PasPam 57v.
    • – Przypadnie woiewoda do nas y rzecze do Woyniełowicza Nu stary zołnierzu poczynay że nąm szczęsliwie w Imię Panskie. PasPam 105.
    • – Mogę tez y ia tak piastować Honor WMM Pana Dobrodzieia iako y naystarszy Zołnierz Rzecze dobrze [...] poszedłęm do koni. Tam zastałęm owych katanow. PasPam 160.
  • lisowskiego zabytku żołnierz:
    • »jak Lisowczyk«
    • – Iak prętko Lisowskiego ieszcze zabytku Zołnierz Czarnecki wzioł wiadomosc o tey Iego Imprezie zaraz poszło Woysko Magnis Itineribus [śpiesznymi pochodami] nazad do Niepra. PasPam 111.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

  • – Zołnierz zuchwáła buczna rzécz. KnAd 1366.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

  • – Z klechy Pleban/ z chłopá Pan/ z niedołęgi żołnierz. łzi gorę wybijają. ŻabPol A2.
  • – Zakonnik w Celli/ Zołnierz we zbroi/ Człek przy prawie. Bespieczni są. ŻabPol B1v.
  • – Nié żołnierz. Nié wiéle ich pobił. KnAd 736.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Autorzy: SPas
Data ostatniej modyfikacji: 23.07.2019