Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

ŻUPAN

rzecz.
m
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Warianty fonetyczne: ŻUPAN, *ZUPAN, *ŻUPON, *ZUPON
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SStp (żupan), SW (żupan, zupan, supan), SJP

Nienotowany w słownikach:
SXVI (?), Kn (?), T (?), L (?), SWil (?)

Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   żupan
D.   żupana
B. uż. nżyw.   zupan
Ms.   zupanie ||   żuponie ||   zuponie
liczba mnoga
M. uż. nosob.   zupany
B. uż. nosob.   zupany
Ms.   zupanach
Etymologia
czes. župan, z wł. giubbone
Znaczenia
»ubranie męskie zakładane pod kontusz«
  • – Stało strzelów 600 z rusznicami, w zupanach tylko, kazdy w inkszej sukni. NiemPam 16.
  • – Napierwey iáchał Mons: Girault, áby porządku od Introduktorá Generálnego podánego przestrzegał. Po nim P. Chłápowski Rotmistrz pieszy I. M. P. Woiewody ná nim żupan átłasowy żołty/ ferezya szkárłatna sobolámi podszytą [!]/ czapká złotogłowowa sobola/ zaponá rubinowa przy piorách białych żoráwich/ buzdygan złoćisty w ręku ná drzewie Indiyskim: przy boku miał száblę turkuszámi sádzona [!]/ pod lewą nogą koncerz tá kąż robotą iáko y száblá: koń pod nim cudny/ śiodło y czáprág háftowány złotem w kwiáty/ strzemioná srebrne szerokie: nágłowek/ podpierśćień tákiż/ wodza łáncuszkow srebrnych barzo piękną robotą. WjazdPar A2-A2v.
  • – Potym jachał P. Piecowski Rotmirz pieszy I. M. X. Biskupa Warmińskiego/ w żupanie atlasowym szkarłatnym/ w ferezjej aksamitnej tegoż koloru/ sobolami podszytej: za czapką aksamitną zapona z piórmi/ jako i u pierwszego Rotmistrza: na koniu też tok dobrym/ i tak przystojnym jako i pierwszy. WjazdPar A2v .
  • – A w tem osoba (J. P. Komorowski, rotmistrz kozacki, bardzo staturą, a osobliwie brodą do zmarłego J. P. Krakowskiego podobny) w żupanie karmazynowym atłasowym, w soboliej fereziej z petlicą dyamentową, kita z zaponą za kołpakiem, buława turkusami sadzona w ręku, na dzielnym i bogato przybranym koniu, (a te szaty niebosczykowskie były, które się przy osobie zostały, koń nazad z kitą powrócony), a za tym ciało ut supra. DiarPogKoniec 293.
  • – Do krola Zołnierze wstępowali in vesto peregrina posroiwszy się ładnie Zupan z drelichu kontusz także z drelichu. Iubka z raytarskiego koletu. PasPam 79.
  • – Ucieka na płowym bachmacie w Rządziku Złocistym iakiś Młokos w Atłasowym papuzym Zuponie. PasPam 95v.
  • – Kiedy iuż Chmielnicki gwałtownie następować począł, dlatego rzucali wszyscy owe swoie wymyslne dostatki, [...] Rysie, Zupany Bławatne Kontusze, Pasy Perskie. HistBun 6v.
  • – Skrzynká barszczu ná piecu stoi okowána/ A popiołu donicá w kącie málowána. Sam gospodarz w zupanie bárszczowym łatánym/ Barszcz iada/ wbarszczu chodzi/ ktosz iest większym pánem. NowSow D3.
  • – Tysiąc ośm set y ośm gwiazd; iako rachuią Astrologowie nayrośleyszych wyszarpnąwszy [...] roskażę przyszyć do żupana swego. AndPiekBoh 129.
  • – Posłałem prowizy na Rok przyszły do s. Jerzego temuz Pa[nu] Boryczewskiemu assistentowi Trybunału akkomodacy Atłasu na zupan Sukna. SapADiar 61.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • bachmistrz żup wielickich:
    • – DO JEGOMOŚCI PANA WŁADYSŁAWA MorsztynA, STAROSTY KOWALSKIEGO, BACHMISTRZA ŻUP WIELICKICH PotPoczKuk III 400.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Autorzy: Red.
Data ostatniej modyfikacji: 12.10.2023