ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI, Kn, T, L, SWil

Najwcześniejsze poświadczenie: 1641-1653

Formy gramatyczne

bezokolicznik

adornować

czas przyszły prosty/czas teraźniejszy

lp			2. os.		adornujesz
lm			3. os.		adornują

czas przeszły

lp	m	3. os.	adornował
	ż	3. os.	adornowała
lm	nmos	3. os.	adornowały

imiesłów uprzedni

adornowawszy

nieosobowy czas przeszły

adornowano

Etymologia

łac. adornare

Znaczenia

»zdobić, dekorować; przygotować, wyposażyć; uzupełnić«

Rekcja: kogo, co; (czym)

~ Miała się była y Biblioteka pieknie sporządzic y adornowac/ Ale Substiti nie chcąc WMci MMP-u bydz gravis ktory masz Swoie wydatki. OpalKListy 164.
– Mamze się spodziewac subsidium? Koniecznieby trzeba y-owszem adornowac [piechotę] Wegrami y brancami grzecznymi, more PP. z Tenczyna ktorych dom nasz heres. OpalKListy 171.
– Obradziwszy [obrządziwszy] tedy należycie ciało; sporządziwszy trumnę [...] złożyliśmy [nieboszczyka] za uproszeniem w Kościele OO. Kapucynów - intestina w katedrze [...] Serce zas należycie adornowawszy, i cyną oblawszy; wzięli [dworzanie] z sobą. WierzbKon 161.
– Wielki Ołtarz pieknemi adornowano obiciami [...]. GazPol 1735 75 3 nlb.
– W Kaplicy Zamkowey kilká nowemi Ornatami, y Ołtarz kosztownym adornowała Apparatem [Królowa]. GazPol 1736 79 1 nlb.
– Czwarty postument podobneż Symbola adornowały [...]. GazPol 1736 85 2 nlb.
– THERAE, Cieplice, Łaźnie rożne w starożytnym były Rzymie, iáko to Antonina Karakalli Cesarza, ktorych Alexander Severus dokończył, adornował. ChmielAteny II 93.
– Kościoł S. Piotra w Rzymie Wátykański bardzo wielki bogatym adornuią obiciem, lub wspaniałemi Szpalerámi. ChmielAteny II 142.
– Ukoronowaną w Twoim Herbie Kołumnę, tychże Xiążąt Rzymskich ádornuiesz ieszcze Mitrą. ChmielAteny II ???.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Podhasła

Formy gramatyczne

lp	M.	m	adornowany
		ż	adornowana
		n	adornowane
	D.	ż	adornowanej
	B.	ż	adornowaną
	N.	m	adornowanym
		ż	adornowaną
		n	adornowanym
	Ms.	m	adornowanym
		ż	adornowanej
lm	M.	nmos	adornowane
	D.		adornowanych
	Ms.		adornowanych

odmiana niezłożona

adornowanę

Najwcześniejsze poświadczenie:

1735

Znaczenia

»ozdobiony, udekorowany; wyposażony; uzupełniony«

– Circum circa kátafalku 6. kolumn światłem adornowanych erygowano [...]. GazPol 1735 75 4 nlb.
– Ołtarze wszystkie czarnemi opponami partim cyframi partim Krzyżami Kawalerskiemi adornowanemi okryte były. GazPol 1735 67 5 nlb.
– Ciało [...] z trumną intus złotogłowem, extus záś axamitem frandzlą złotą y klamrami srebrnemi adornowaną wystawiono [...]. GazPol 1735 66 7 nlb.
– Katafalk gęsto świecami obstawiony, y lampami, tudzież lustrami wiszącemi adornowany. GazPol 1735 35 7 nlb.
– [...] Faciata zaś sama Pałácu wybornym malowaniem pieknych Jlluminowánych Jnwencyi adornowana była [...]. GazPol 1736 80 3 nlb.
– [...] Stoły także we trzech pokoiach były ozdobnie zastawione y osobliwszą apparencyą adornowane [...]. GazPol 1736 80 3 nlb.
– Reprezentuie wiedney Osobie Swoiey cały Senat dawny, podczas iakiey publiczney ceremonij na ktorey znayduie się w senatorskim odzieniu bogato od złota y srebra adornowanym. MerkHist 4/258.
– Tenże Papież SS Agnieszki y Emerencyany Relikwie w Urnie srebrney złożył, kleynotami adornowáney y misterną robotą. ChmielAteny II 157.
– Gallerię ma na słupach Figurami starego i Nowego Testamentu adornowane i Ołtarzami. ChmielAteny II 177.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

ADORNOWAĆ

ADORNOWANY