ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI (halba), SWil (halba), SW (halba), SJP (halba)

Nienotowany w słownikach:
SStp, Kn, T, L

Formy gramatyczne

liczba pojedyncza

	M.				alba
	B.				albę \|\| halbę
	Ms.				albie

Etymologia

niem. Halbe

Znaczenia

»miara objętości płynów i ciał sypkich, pół → kwarty; ok. 0,47 litra«

– Powinien też będzie każdy sąsiad [...] czystej manny halbę [...] i stoff jagodow rożnych panu oddać. KonDOliwKutrz 74.
– Dają przytym bartnicy przy każdym pokowie rączkę miodu i halbę, a to względem tego, iż zamek pobory, jeśliby z borow następowały, zastępować powinien według kontraktu. OpisKról 253.
– [...] pod bytnosc Panską w Zamku straz odbywaiąc kazdy na dzień albę grochu albę mąki dwać stofy Piwa y na 3 dni bochenek chleba w Zamku odbierac powinni [...] InwChełmPolPom VII 56.
– 1 Konewka większa nisz alba, węwnątrsz złocista. SzumInw 45.
– 1 garnek o 3 kwatery, 2 garky o albię [!]. SzumInw 50.
– 2 flaszky okrogłe,w koszda wieci nisz alba się wleie. SzumInw 69.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI, Kn, T, L (XVI, XVII), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp

Formy gramatyczne

liczba pojedyncza

	M.				alba
	D.				alby
	B.				albę
	N.				albą
	Ms.				albie

liczba mnoga

	M.				alby
	D.				alb

Etymologia

łac. alba

Znaczenia

»długa biała szata liturgiczna«

– Albá kápłánska/ Vestis reliqiosa lintea [...]. Poderis [...]. Kn 5.
– Chciał Pan Bog [...] żeby kápłan nie miał szaty ná sobie iedwabney/ ktorą my Albą zowiemy/ ále tylko lnianą od wierzchu głowy aż do ziemie. StarKaz II, 341.
– Kápłani/ gdy chwałę Bożą w Kościele odpráwuią/ záwsze Komży/ ábo Alby z białego płotna urobioney záżywáią. StarKaz II,493.
– Alb 3. - Xięga graduał 1. KsPtaszUl I, 565.
– Wierny zásię Kátholik á dopieroż Xięża? Ták biały być powinien że y snieg zwycięża, Z tąd wam Alby przystoią ná mieysce Effodu To zle, łábęciem z wierzchu, Krukiem być ze spodu. Dopieroż kráść, áni kryć, nie należy zgołá, Kogo Bog do ták świętey, służby swey powoła. PotPocz 148.
– Do Xiędzá Herbu Łábędz. Sam w Albie, Łábęć w Herbie, zacnego Kápłáná, Skoro zdiął Albę z siebie? áż czárna sutánná. PotPocz 174.
– Stroy iego [arcykapłana żydowskiego] był [...] ná spodzie száta alba lniána długa aż do ziemi; na wierzchu száta hyácyntowá z rękáwami aż do kostek. ChmielAteny1755 I II, 550.
– Alba kapłańska. Chor-Hemd. aube; robe de lin que le Prêtre met lorsqu'il doit dire la Messe. T III 4.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

ALBA II

ALBA I