Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

ALFABET
rzecz
m
, *ALFABETA
rzecz
ż

W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
T (alfabet; pod: wybieram), L (alfabet; XVIII), SWil (alfabet), SW (alfabet), SJP (alfabet)

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI, Kn


Najwcześniejsze poświadczenie: 1624-1639
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M. m   alfabet
D. m   alfabetu
ż   alfabety
Ms. m albo ż   alfabecie
Etymologia
łac. alphabetum, z gr.
Znaczenia
1. »zbiór wszystkich liter jakiego pisma ułożony według przyjętego porządku, abecadło«
  • – Rozmaitymi inszymi sposobami może się dać znać komu, to jest w dzień uczynić dym z słomy, w nocy płomieniem od ognia albo ognia podniesieniem raz i drugi i trzeci, to jest według porządku alfabety A, B, C, D, E i dalej mówiąc. AquaPrax 234.
  • – Brazylijscy Inquilinowie nim Luzytanow podlegali gubernij, na krytyczną censurę zasłuzyli, ze walphabecie swoim trzech niemieli liter F. L. R [...]. MikSil 280.
  • – [...] y alfabetu liter nieznał [Szymon, teolog paryski], ktorego obiecadła ledwo przez lat dwie nauczył się od małey dzieciny. MikSil 285.
  • – Uczeni zaś y Mnisi Ięzyk Kopteyski maią in usu, ktorego Alphabet skłáda się z liter 23. ChmielAteny II 644.
Związki frazeologiczne

  • porządkiem alfabetu || wedle porządku i alfabetu:
    • – Regiestr Herbow Szláchećkich, wedle porządku y Alfábetu poráchowány. PotPocz 6 nlb.
    • – DĄB porządkiem Alfábetu pierwszy swemi ex patiatur gáłęziámi, według Pospolstwa opinij lat 100 rosnący. ChmielAteny1755 I 539.
Przenośnie
  • W tym wieku insza alfabetu szkoła, Damę mysz ztrwoży, oná k záwoła.DrużZbiór 465
2. »szyfr; klucz do szyfru (?)«
  • – Wybieram, v. m. F. wybiorę. [...] 6) zusammen suchen, aussuchen. [...] 6) ramasser, assembler. [...] 6) z pilnością z tego pisma taiemnego litery na alfabet wybrałem. T III 2650.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Odsyłacze
Patrz: *ABECADŁO.
Autorzy: BR-K
Data ostatniej modyfikacji: 30.05.2023