Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

ANIOŁEK

rzecz.
m
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Warianty fonetyczne: ANIOŁEK, *ANJOŁEK, JAMNIOŁEK, AMNIOŁEK, *ANGIOŁEK, JENIOŁEK
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI, T, L (XVII-XVIII), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp, Kn

Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   jeniołek ||   aniołek ||   amniołek ||   jamniołek
B. uż. żyw.   aniołka
N.   aniołkiem
Ms.   aniołku
W.   jamniołku
liczba mnoga
M. uż. osob.   aniołki ||   aniołkowie ||   angiołkowie ||   anjołki
C.   aniołkom
B. uż. nosob.   aniołki
N.   aniołkami
Ms.   aniołkach
Znaczenia
1. »mały anioł, dobry duch«
  • – Amniołek nam rozkazał przywitac Wsmci. KodKon 127.
  • – Otoz to tu iuz szopa iako nam powiedział On z wysoka iamniołek kiedy z nami gadał. KodKon 127.
  • – Ná złotych skrzydłách/ święci Hernbowie (!)/ Matka Boża sámá tákt dawáłá. Pieści się z swoią/ nadobną dzieciną/ Tu ielonkowie/ pod gęstą leszczyną Przeskakuią się/ á tám sobie máli/ Jey Anyołkowie/ po trawie igráli. TwarKPoch E2v.
  • – Czyńmy, co nam czynić trzeba, By zaś na nas nie wołał on jeniołek z nieba. DialDzieńOkoń 135.
  • – A on Aniołek patrząc ku niey, obie Rączki wyciąga. OblJasGór 37v.
  • – A tak onego małego Aniołka ma za Dyjabełka/ gdyż Szatan y w Anioła światłości przemienić się może. GdacPrzyd 22.
2.  przen.  »o żywym lub zmarłym dziecku«
  • – Obrał sobie ią [zmarłą córeczkę] Pan Bog za Aniołka bez wątpienia w krolestwie swoim wiecznym. WilczPam 30.
  • – Mowią ludzie Aniołek to ieszcze, weźmie P. Bog szalą, waży onego Aniołka z ktorymkolwiek Aniołem, widzi, że mu wiele nie dostaie, a nie Aniołek to. MłodzKaz I, 395.
  • – Teraz między dwiema aniołkam królewicowej jm. przybyłaby trzecia aniołkiem [osierocona córeczka Bogusława Radziwiłła]. SarPam 216.
3. »figurka lub obraz przedstawiające anioła«
  • – Anyołki dwa złociste przy Słupach ołtarzowych. ArchRadziw 68, 3.
  • – Wiatr maluią, ni twego Aniołka, iakoby to coś świątobliweg, a on po staremu odyma gęmbę, i narnaluią tylko samę gęmbę, a słusznie. MłodzKaz IV, 512.
  • – Darował [Wojciech Owsiński] Pare Ampułek srebnych [...] na Wierchu Angiołkowie Litery trzymaią A y V. KomonDziej 147.
4.  wojsk.  »rodzaj pocisku artyleryjskiego«
  • – A jeśli chcesz mieć takowego aniołka z rurkami, ażębyś strzelał 14 kul każ urobić aniołka 6 H i w każdy od tej części okrągły i podługowaty 6 H każ uczynić 7 dziur. AquaPrax 358.
  • – Używały się niektóre sposoby zbroi dla strzelania z działa, które się nazywają aniołki, a to dla tego, iż otwierają się jako skrzydła u niejakiego ptaka. AquaPrax 358.
  • – Ja się chcę podjąć tej pracy i pokazać te kule albo aniołki, które się mogą uczynić dęte wewnątrz. AquaPrax 358.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Podhasła

ANIOŁEK
rzecz
m

Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
Najwcześniejsze poświadczenie:
1626-1639
Znaczenia
nazwa osobowa nazwisko chłopskie
  • – Aniołek jan bel tosz wozny, we wsi kamyszowie u Skalmierza. TrepNekLib 18.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Data ostatniej modyfikacji: 22.07.2022
Autorzy: KS
Data ostatniej modyfikacji: 22.07.2022