ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI, L (XVII), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp, Kn, T

Formy gramatyczne

bezokolicznik

animować

czas teraźniejszy

lp	3. os.	animuje
lm	2. os.	animujecie
	3. os.	animują

czas przeszły

lp	m	3. os.	animował
	ż	3. os.	animowała
lm	nmos	3. os.	animowały

imiesłów współczesny

animując

Etymologia

łac. animare

Znaczenia

1. »pobudzać, ożywiać«

Rekcja: co

– Drudzy z Poetą rozumieli, że [przyjaciel] częścią duszy iest [...] ktora animuie i trzyma życie ludzkie. PisMów II 201.
– Pracowite intencye heroicznym wola własna ułatwia dziełem y Pokolchnickie animuie runa. MikSil 77.

2. »podtrzymywać na ducha, dodawać otuchy«

Rekcja: kogo, do (od) czego

– Serca dodawał boiaŹliwym [Piotr Skarga]/ animuiąc ich/ aby się tych strachow Heretyckich [...] nie bali. BirkSkar 13.
– Tosz co zywo do skruchy wczym sumnienie ruszy Bogomyslnem Kapłanom cicho kładą w uszy Ktorzy tam y Sam iezdząc iesli kogo łudzi Od napaści szatanskiey Animuią ludzi. PotWoj 82.
– Tak rozerwanych Oycow animował Y boiaszliwe Serca w nich Vymował Wielebny Przeor. OblJasGór 132.
– Xiąże wspaniałego y nieustraszonego będąc umysłu, potężnie ich animował, iednak ciesząc że Krol za trzy dni przybędzie. HistBun 12.
– Potrafisz animować z cnoty w cnotę postępuiących. AndPiekBoh 55.
– Ztąd y pociecha oraz pochodziła, Ze ich [kochanków] wzajemny affekt animował. ClaudUstHist 101.
– Zakończę [...] Okazyą ktorą nas do miłosierdzia ku ubogim w tak cięszkim zostaiącym razie, pobudzić y animować może przykładem. DanOstSwada V, 18.

3. »zachęcać, pobudzać do czego; zagrzewać do walki«

Rekcja: kogo, do czego, na co

– Takiemiż argumenty ci, co się sobie mędrszemi zdadzą, drugich na wojnę animują. NiemPam 243.
– Wrocieł się [rycerz] do ksiązęcia Pana swego onego animuiąc y serca dodaiąc aby się Polakow niebał. HerbOr 84.
– Nas tez tedy animował [król] piicie uskąpca! pili tedy na Fantazyą. PasPam 202.
– Kiedy się ten hultaj p. Bernicowej ociągał i niby się wymawiał, tedy go niecnota odźwierny dziecinny animował i mówił mu, żeby szedł koniecznie bić się. SobJListy 484.
– Animuie iednakowo znowu tak strwożonych Xiąże, aby się ieszcze bronili daley. HistBun 11v.
– Pompeiusz wzaiemnie swoich animuie do bitwy. LucChrośPhar 218 marg..
– [...] Sukcessa [...] Thamasa niepowinny Muzulmanom serca y animuszu ubliżáć owszem bardziey do pomsty nad zdradliwemi Solennie zawartego Traktatu Wiarołomcami animować [...]. GazPol 1736 82 8 nlb.
– A tak cokolwiek nasz rozum dyktuie, Co oko widzi, co zmysły przywodzą. To nas do większey wiary animuie. DrużZbiór 302.