Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

APLAUZ

rzecz.
m
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Warianty fonetyczne: *APLAUZ, *APLAUS, *APLAWZ, *APLAWD
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
L (bez. cyt.), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI, Kn, T


Najwcześniejsze poświadczenie: 1661
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
D.   aplauzu
B. uż. nżyw.   aplauz
N.   aplausem ||   aplawzem ||   aplauzem
Ms.   aplauzie
liczba mnoga
D.   aplauzów
B. uż. nosob.   aplawzy
Etymologia
łac. applausus
Znaczenia
1. »oznaki ogólnego zadowolenia, poklask, entuzjazm«
  • – Káwálkatá Krolewska byłá ozdobna bárdzo/ á liczono między nimi czterdzięści y kilká Tytulátow. Skonczyłá się záś z wielkim áplauzem y z áklámacyámi pospolitego ludu. MerkPol 231.
  • – Wiezdza [Jan Trzeci] do Krakowa dnia 29 stycznia z wielkiem applauzem y radoscią przyięty. PasPam 248.
  • – Przybywszy do stolice Moskiewskiey d. 14 Maj gdzie wprowadzeni y przyięci Solennissime z Wielkim applauzem y splendecią zaraz się do WMWMCPa y Dobr. ozywam. CzartListy 151v.
  • – Wszytek Lud Woienny szlachetny i pospolity roznemi sposobami fortunie y Cnocie iego [Pompejusza] aplawdował tak dalece ze się ten tryumf iego znadzwyczaynemi applawdami y ceremoniami cudnie odprawował. SzołHist 4.
  • – Dnia 15 Czerwcza Bractwo Swietego Antoniego w prowadzono do Kaplicze ktorą Nowo zmurowano z wielkim Applauzem. KomonDziej 199.
  • – Otto Cesarz [...] z wielkim applauzem przyjęty od Bolesława, któremu za tę ludzkość Cesarz Koronę Królewską ofiarował. ŁubHist 11.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • aplauz czynić:
    • – [...] w dzień Anniwersarza Koronacyi Woyska J. K. Mci dziedziczne z armat y ręczney strzelby applauz czynić maią. GazPol 1735 28 6 nlb.
  • aplauz uczynić:
    • – Artylerya zaś hucznym biciem z kilkudziesiąt armat uczyniła applauz GazPol 1735 25 1 nlb.
  • aplauz odprawić:
    • – W Woysku pokóy ogłoszono y zwyczayny apłauz rzęsistym ogniem odprawiono. HistBun 15.
Przenośnie
  • Nieba z wielkim aplauzem szczęścia tego światu winszuiące słyszę.PisMów II II, 358
  • [...] Artylerye hucznym z armat applauzem kilkakrotnie słyszeć się dały.GazPol 1736 96 1 nlb
  • [...] P P. Primores Woyska, adinvicem się traktuią spełniaiąc zdrowia Nayiaśn. Krolestwa Ichmćw J. O. Xiestwa Ichmciow Regimentarzow przy [...] applauzie Artyleryi.GazPol 1735 51 1 nlb
2. »aprobata, uznanie, przychylność, poparcie«
  • – Posłowie Brándeburscy z ápplauzem wielkim negotiácyą swoię prowádzą ktorych Poseł Hiszpáński w tym Punkcie Matrimonij wspiera bárdzo officijs suis. MerkPol 223.
  • – Nie o to idzie, ieśli się to słusznie dzieje? ale że się dzieie, a dzieie się zręcznie, y prawie z applausem. LubJMan 37-38.
  • – By mię dobrze bowiem albo roźlicznym kwieciem wzorzyste i iako w-nowe smáragdy ozdobnie rozzieleniałe pola. abo nowa ná powietrzu chwalebnym świętom słodko przyśpiewaiących ptasząt melodia nie ciészyłá/ ieszcze by mi do wesołych aplauzow i aklamácyey nowo w sercu wzniecona radość nie mały pochop dałá tym samym/ że przy tey chwalebney Boskiego tryumfu Vroczystości ná miłe zdrowie W. M. P. i O. patrzę. PisMów II 365.
  • – Sam wszytkie tryumfy y applawzy na siebie przed zupełnemi latami przeciwko prawom naszym pozabierał [Pompejusz]. SzołHist 9.
  • – [...] Krolewnie dano Imiona Marya, Krystyna, Anna, Teresa, Salomea, Eulalia, y Franciszka Xawerya, ktorey na dowod publicznego applauzu prywatne pioro to przydaie Votum. GazPol 1735 31 2 nlb.
  • – Król August [...] lustrował Woyska Polskie, a drugiego dnia Litewskie, z wielkim danym applauzem porządnemu Woysku. ŁubHist 121.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Autorzy: WM
Data ostatniej modyfikacji: 13.06.2024