ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Słowniki notują

Formy gramatyczne

liczba pojedyncza

	M.				apteka \|\| apoteka \|\| japtyka
	D.				apteki \|\| aptyki \|\| apoteki \|\| hapteki
	C.				aptece
	B.				aptekę \|\| apotekę
	N.				apteką
	Ms.				aptece \|\| aptyce
	W.				apoteko

liczba mnoga

	M.				apteki
	D.				aptek \|\| aptyk
	B.				apteki
	N.				apteki
	Ms.				aptekach \|\| aptykach
	W.				apteki

Etymologia

łac. apotheca, z gr.

Znaczenia

1. »sklep, kram, w którym się wytwarza i sprzedaje leki, także kosmetyki«

– Na ukąszenie [...] z apteki możesz dosiądz rzeczy droższych, które ludziom dawają, jako dryakwie, mitrydatu, jednorożcu, prochów z kamieni drogich, z koralów abo pereł robionych. DorHipTur 219.
– Może też w polewkach przy iedzeniu vżywać na proch pereł stłuczonych, drogich kamieni, proszkow w Aptyce gotowych. PetrSInst D3v.
– Może też w polewkach przy iedzeniu vżywać na proch pereł stłuczonych, drogich kamieni, proszkow w Aptyce gotowych. PetrSInst D3v.
– Tego [olejku] mało nie wszyscy nawięcey w Aptekach vżywaią. SyrZiel 13.
– Aptéká/ Myropolium [...] Pharmacopolium et Aromaetaria taberna [...] Seplasia [...]. Kn 8.
– Wraczewnica: iaptyka. JaśDict 98.
– Jest bowiem Naświętszy Sakrament [...] iako Apteka iakaś pełna/ maści/ oleiow/ balsamow/ y zapachow drogich/ ktoremi leczy rany sumnienia naszego. StarKaz II, 41.
– Po insze wodki z zioł kwiecia korzenia rożnego Cudzoziemskiego palonych do Aptyk odsyłam. HercBan 15.
– Gospodarze w Aptekach, albo w Kramach Korzennych, przyimą czasem chłopca iakiego, co to nigdy rodzenkow, nigdy fig, nigdy rzeczy słodkich nie iadał. MłodzKaz I, 224.
– Burzyć by trzeba w aptekach piecyki, Słoyki, retorty, kolby pogruchotać [gdyby nie było ognia]. DrużZbiór 353.
– Plaster na Ruptury sekretny ktory w każdey Aptece może bydź zrobiony. VadeMed 130.

Ustabilizowane połączenia wyrazowe

aptekę trzymać:

– Aptekárzem być/ áptekę trzymáć. Kn 8.

Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

– Apteka gnoykowi śmierdzi. Nie zna co dobrego. KnAd 7.

– Iak w aptece/ tak w Złotarni/ ni do czego się nie garni. RysProv C2v.

Przenośnie

W samych jeszcze początkach choroby Nie tak recepty, lekarstw i sposoby Zwykłe ratunku zdrowia, jako leki Z niebieskiej sobie wypraszał apteki [Aleksander Czaplic].MorszZWierszeWir I 428

2. »pomieszczenie domowe lub klasztorne, w którym się przygotowuje i przechowuje leki, przyprawy itp«

– W aptece [...] Pułki na stawianie wodek. ArchRadziw 1638 .
– Pod tymże wirzchem Apoteka Monastyrska. KalCuda 22.
– Bracie Władysławie [...] Ty bez ogródki Przyślij nam wódki; a jeśli jeszcze dasz i piernika, Napiszę-ć na drzwiach: Tu sławna apteka. MorszAUtwKuk 117.
– Wolno mieć y inne rożne Praeserwatywy [...] te iednak specificowane, iako potrzebnieysze, od przygody w twoiey zawsze niech będą Aptyce. HaurEk 26.
– Oto miał ieden dom cały, apteki, pokazał im [kobietom asyryjskim] piękrzydła. MłodzKaz III, 123.
– Maią Ogrod bardzo wspaniały, Aptekę głowną, Bibliotekę [w klasztorze]. ChmielAteny II 29.

3. »zasób, zestaw leków«

– Gdy Bóg koniecznie każe umrzeć komu, Nic nie pomogą i apteki w domu. BorzNaw 153.
– Szkatuła z apteką. ArchRadziw 42, 61.
– Le père Louis et son frère będą się, da P. Bóg, mieli z czego cieszyć, bo mi się w jednym sepecie dostała cała apteka wezyrska, olejki, kompozycje, różne [...] balsamy, mumie. SobJListy 535.
– Babia gora ma w sobie proszki y zioła do Aptyk idące. ChmielAteny II 334.

Związki frazeologiczne

na aptekę zarobić:

– GALANTERIE [...] ZARAZIĆ się szpetną chorobą od niewiast, od wszeteczeństwa galanteryki nabyć na aptekę zarobić. DanKolaDyk II, 74.

Przenośnie

Jakoż Krol Swięty [Dawid] będąc od złego daleki, Ozięble się obchodził z ciepłemi Apteki [z panną daną mu do łoża].DrużZbiór 136
Ta choroba [niezgoda domowa] nas prawie na połej ususzyła, zubożeła, że ani hapteki, ani doktora na nie naleźć nie możemy.AktaPozn I/1 389
O Apoteko w gorniey Academiey maiąca Pieczary [...] iesli na początku wesela y smętku mego przepomnię was/ niech przyschnie ięzyk moy do podniebienia mego.KalCuda 22

4. »książka zawierająca receptury leków itp«

Ustabilizowane połączenia wyrazowe

apteka domowa (sz. zm.):

– Iakim sposobem te sole robią się, wiedzą Aptekarze, lecz y tu w Aptece domowey naydziesz iako się robić maią. PromMed 7.
– Preparacyą ich [esencji] znaydziesz w Domowey Aptece naszey. BeimJelMed 113.
– APTEKA DOMOWA To iest sposoby robienia osobliwszych lekarstw, ktore każdy w domu łatwo sobie zrobić może zwłaszcza gdy Apteki po blisku niemasz. VadeMed 257.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

APTEKA