ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
L (archandryja, archandza; XVII-XVIII), SWil (archandria), SW (archandria, archandza, achandia, akandia, okindia)

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI, Kn, T, SJP

Najwcześniejsze poświadczenie: 1663

Formy gramatyczne

liczba pojedyncza

	M.				archandria \|\| archandia
	B.				archandią
	N.				archandią \|\| archandrią
	Ms.				archandii

liczba mnoga

archandie

Etymologia

może tur. akynǯy 'najeźdźca, napastnik, rozbójnik, rabuś, łupieżca, czatownik'

Znaczenia

»tłum, hurma, gromada«

– Jeszcze nie przeminęło całe pół miesiąca, A już śmierć dobierała piątego tysiąca; Przetoż wszytkim się zdało, by i skórą własną Ubłagać psów zajadłych [kozaków] archandyją straszną. ZimBSiel 169.
– Ione Archandye, wyniosszy swe dzidy Stoią w mieyscu iak wryte ani się ochydy Ani boią Cesarza. PotWoj 93.
– I tak się ta wszytka Archandya do Zamku wwaliła, przywitana bębnami, Trąbami y Surmami. HistBun 25v.
– Powiada Márek Swięty, ze wypráwił wszystkich Pan nász od siebie, á tylko wziął z-sobą Piotrá, Ianá, i Iákobá; dáie Pan nász przykład, gdy idziesz w-gościnę, nie chodź brácie z-archándyią, z-ludźmi, i czeládzi wielą, dość kilka; oto Pan nád Pánámi, z-trzemá tylko wszedł do Domu Książęcego. MłodzKaz II, 291.
– Chciał iezcze mowić: iak ią długo niesła, Ale mogł w nocy doyrzeć fala morska, Lecz że na to spadł Eumeneś [!] z krzesłá, Przeięłá serce nowina mu gorská, Rzucą Doktorzy, do swego rzemiesłá, Owego wziąwszy Archandya dworska, Niosą na Pałác, y kładą w namiecie, Choć niewie ieśli był kiedy na świecie. PotSyloret 345 (Ss3).
– Wielkanoc odprawiłem wesoło, przy zacnych gościach, bo był u mnie książę imć Mikołaj Radziwiłł, jp. chorążyna mińska i jp. Urbanowiczowa siostrzenice, jp. kapitan Czewkin i p. porucznik Hrehory Bobarykin; piliśmy i tańcowali, i w wesołości a inwencyach jéj rozmaitych trzy dni hulaliśmy, czwartego do Dworca całą archandryą pojechaliśmy, wymyślając sposoby nowe wesołości. ZawiszaPam 148-149.
– Na pałacu trudno go [króla] widzieć przed wartami i rozeznać w archandyi panów po cudzoziemsku. MałpaCzłow 237.
– Rusza się [król] z miejsca swojego i z nim wszytka panów i pań archandryja. MałpaCzłow 247.
– Ich [ludzi] unosi miękkie łoże, a twoje ciało żłóbek. Wół i osioł podobają się tobie, a im archandyja długa. RódLudzOkoń 37.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

ARCHANDIA