Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

ARENDARZ

rzecz.
m
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Warianty fonetyczne: ARENDARZ, HARENDARZ
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI, Kn, T, L (XVII-XVIII), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp

Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   harendarz ||   arendarz
D.   arendarza ||   harendarza
C.   arendarzowi
B. uż. żyw.   arendarza
N.   harendarzem ||   arendarzem
Ms.   arendzarzu
liczba mnoga
M.   arendarze
D.   arendarzów ||   arendarzy
C.   arendarzom
B. uż. osob.   arendarze ||   arendarzów
N.   arendarzami
Ms.   arendarzach
Etymologia
śr. łac. arendarius
Znaczenia
»ten, kto trzyma co w dzierżawie, dzierżawca«
  • – Ten [dziedzic] arendarzom zdziercom dał poddane, Na tego myto płacze zatrzymane. GrochWiersze 223.
  • – Arendarz prywatnych rzéczy náymuiący v kogo/ Conductor [...] vide Náymácz. Kn 9.
  • – Arendarz dobr/ dochodow pospolitych/ vide Náymácz dobr pospolitych. Kn 9.
  • – Strokaty z Wilczata [koń] od Arendasza [!] kupiony Sworskiego [zdechł]. ArchRadziw 1638 327, 10.
  • – Owies ow z Rytwian dziwnie mi dobrze y z wygodą stanał od P. Harendarza Łubnickiego. OpalKListy 131.
  • – W Sklepach prochow nie znaydziesz chyba sol gdzie z zupy Ktore Arendarz wnich ze na wyzszy grosz chowa. OpalKSat 51.
  • – Ale chocbys nikogo tylko arendarzow A dzierzawcow wziął przed się iakie impostury W nich znaydziesz. OpalKSat 123.
  • – Panowie Commisarze [...] od zydow Wilenskich Arendarzow Minnicznych Mince Wilenską mnie Podskarbiemu odebrac na skarb W.X.L. roskazali. VorLetSkarb 236-237.
  • – Ma tedy Pomieniony IM Pan Czesznik Zmodzki Sam przez się sprawce swe collectory y Arendarze swe w Miastach Miasteczkach [...] czopowe [...] wybierac. DekrŻmud 215 a-b.
  • – Przyjąłem do browaru arędarza żyda. PotFraszBrück II 16.
  • – KOzdy Arendarz za Pieniądze trzyma Dobra y Rathami oddaie to, co ma potym wybrac. RadziejKor 52.
  • – Gdyby[m] Ia był tak z Arendarzami memi po[stę]pował iako Xdz Biskup Poznanski Kto we dwie Niedziele po expiraty Terminu Raty Nieoddał, zaraz m[u] kazał Dobra Zaiechac; Tobym był ni[e] miał Zawodu tego. RadziejKor 132v.
  • – Podskarbi [...] arendowac bedzie powinien z ochroną dobr, aby znisczone przez Arendarze nie były. KomonDziej 126.
  • – Młyn na Starey Lubce ieżeli nowo erigowany odeDworu będzie [...] arędarzowi przyłączyć deklarowałem. SapADiar 39.
  • – LOCTAIRE [...] NAIEMNIK Komornik Arendarz kontraktem trzymaiący mieszkanie iakie. DanKolaDyk II, 208.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • arendarz czopowego:
    • – Uważając słuszną prośbę panów arendarzów czopowego województwa naszego krakowskiego, zaleciliśźmy serio panom posłom, aby gorącą instancyją do J.K.M. na niem[i] wnieśli. AktaKrak II/1 14.
Przenośnie
  • Zginąć w nierządzie jako miotła rozwiązana Wolą [Polacy] niż mieć na tronie dziedzicznego pana. (Gdyż, jąwszy od Augusta, byli arendarze).PotPis II, 77
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Autorzy: WM
Data ostatniej modyfikacji: 04.05.2022