ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI, T, L (bez cytatu), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp, Kn

Formy gramatyczne

liczba pojedyncza

	M.				armatura
	D.				armatury
	B.				armaturę \|\| armatorę
	N.				armaturą
	Ms.				armaturze

liczba mnoga

	M.				armatury
	B.				armatory

Etymologia

łac. armatura

Znaczenia

1. »wyposażenie wojenne, uzbrojenie, broń«

– W pole kilkakroć provocatus nie występował [Piotr Kmita], ale samą kopaniną i armaturą gerebat. RadziwKSprawy 292.
– Zamek tamże [w Wiśniczu] restaurował, pokoie pędzlem y obrazami przystroił, wieżami y rożną armaturą uzbroił [Piotr Kmita]. NiesKor II 541.
– Fortece [...] całey Artyleryi woienney y Cekauzow są obroną, bez ktorey Armatury y w polu niemożna Oyczyzny obronić. BystrzInfArch F2.

2. »zbroja, pancerz«

– Nadieżdżamy ku Iassom/ gdzie stał niedaleki Woney znowu Hospodar armaturze lekki. TwarSLeg 40.
– Mars odziany w swoię armatorę, Wziąwszy: oddał nas Neptunowi. PotSyl 94.
– Widzi Merkury misterne posągi, Marsa z Belloną w cudnej armaturze. DrużZbiór 527.

Przenośnie

Owemisz usty Ciało jego y Krew Boską bieżesz: w których iest y pycha? Niewaz się tego niewaz o nędzniku. Pan pokorny pyszną tę twoią skruszy armaturę/ y ciebie samego w niskie/ y wieczne zapędzi lochy.BanHist 116

3. »siły zbrojne, wojsko«

– Czwarte trzyma posiełki Jan Ferensbach ktory Dwie chorągwi Raytarskiey wodzieł Armatury. PotWoj 78.
– Zgarniaią [wodzowie] motłoch tułacze y ciury Sposobiący ich do swey armatury. ChrośKon 320.

4. »ozdoba plastyczna budowli, broni«

– Indyczka [szabla] [...] ma Armaturę na się złotem nabijaną. ArchRadziw 376a/2.
– Na tych Arkusach wyrzynano zwyczaynie Armatury, Trophaea rożne, nieprzyiacioł ręce, głowy. ChmielAteny II 95.
– Brama pierwsza [...] na wierzchu samym armatury, z drzewa rznięte. ZamLaszGęb 28.

5. »w heraldyce wyobrażenie zbroi koło herbu«

– Armatura, zbroja koło herbu [...] Orzeł Polski armaturą przyozdobiony. T III 12.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

ARMATURA