Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

AZYL
rzecz
m
, AZYLUM
rzecz
n

W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
L (azyl; bez cyt.), SWil (azyl), SW (azyl), SJP (azyl)

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI, Kn, T


Najwcześniejsze poświadczenie: 1625
Formy gramatyczne (czasem nieodmienny)
liczba pojedyncza
M. m   azyl
n   azylum
D. m   azylu
n   azylum
B. m uż. nżyw.   azyl
n   azylum
N. m   azylem
n   azylum
W. m   azylu
liczba mnoga
M. m uż. (n)osob.   azyle
n   azyla
D. m albo n   azylów
Etymologia
łac. asylum, z gr.
Znaczenia
 przen.  »miejsce bezpieczne, schronienie«
  • – Tákowey zbytniey wolności/ Bogu y rozumowi się sprzeciwiáiącey/ po więtszey części szeroko drzwi otworzyłá wylęgła z gniazdá piekielnego przeszła Konfederácya/ ktora nic inszego nie byłá/ iedno Asylum ludzi boiázni Bożey y wstydu niemáiących/ iásne zwierzchności y urzędu znieważenie/ woyną domową/ y ná rebellią wytrębowánięm/ zgwałceniem praw y máiętności znisczeniem. StarPopr 9.
  • – Ty [Diano] niewinnego Pánien gornych groná/ Iesteś Azylem w szturmie niebeśpiecznym/ Ty psom rozszárpáć dáłáś Akteoná/ ze ná Cię okiem poyźrzeć śmiał wszetecznym/ W tobie y moiá iedyna obroná/ ze mię pokażesz wiźerunkiem wiecznym/ Látom potomnym. TwarSDaf 119.
  • – Żebym mógł mieć nienaruszoną łaskę WM MM Pana i Dobrodzieja, z której ja po Bogu tak korzystam, że ją sobie za jedno azylum wszystkiego żywota swego pokładam. ŁugowPodr 313.
  • – Panie [...], Tyś jest mój azyl. Tyś czejkas bezpieczny, przeciw erebskiej szarańczy wszetecznej, Tyś ma obrona. AugWieszczPsałGur 104.
  • – [...] kiedybyscie takie Asylum na Niewiasty zbudowali iakiescie zbudowali na Męszczyzn nie potrzebaby wam Zon zebrać uSąsiadów [...]. PotPrzyp 11.
  • – Nie mam po Bogu inszego asyllum gdzie by się uskarżyć poniesioney krzywdy. PasPam 149v.
  • – Lechio [...] gdy cię cięszka nocy Ogarnie z Syny twemi, gdzie będziesz szukała Azylu bespiecznego. DrobOpow 64-65.
  • – Niechay was strach nie trapi zachmy w cudzey ziemi Gdzie ani Przyiaciela, ani dostaniemy Bespiecznego azylu. DrobOpow 179.
  • – W rozbiciu najpewniejsza deszczko albo dylu, Tonących ostateczne Rata i Azylu [do Matki Boskiej]. KochOgrTur 114.
  • – Na cóż azyla rzymskie, wymysł Kwirynowy? Gdy w tej ucieczce, zbrodzień by największy zdrowy. KochOgrTur 300.
  • – Bodayby byli nie znali Rzymianie Wszczętych Azylow dla Sępow Dwunastu/ Odkąd Romulus zaczął panowanie Maiąc w tym gaiu zboycow kilkunastu. LucChrośPhar 222.
  • – Był w Poznaniu komendantem generał Zajdlitz, który miał w garnizonie tamtecznym regimenty piesze województwa poznańskiego i kaliskiego bardzo dobre i ludne, a ci nie byli w konfederacyi rzeczypospolitéj i owszem królowi Augustowi applaudowali i był Poznań asylum ucieczki i skład saski w tamtéj prowincyi. OtwFDziejeCzech 280.
  • – Dzidy pagize Szyszaki pancerze Drzewa tulą się kolczułki kancerze [...] nie pewne Thronow krolewskich azyle. MikSil 66.
  • – Lubośmy iuż wielekroć zakazáli, aby w teraznieyszych koniunkturach Polakom asylum w Páństwie naszym nie pozwolone było, iednakże przychodzi nam z nieukontentowaniem słyszeć, że niektorzy przeciwko tey naszey ordynacyi postępować zuchwale ważą się. GazPol 1735 33 7 nlb.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Autorzy: KS
Data ostatniej modyfikacji: 13.06.2024