ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI, L (XVI), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp, Kn, T

Formy gramatyczne

liczba pojedyncza

	M.				bałwanek
	B.			uż. żyw.	bałwanka

liczba mnoga

M.	uż. nosob.	bałwanki
D.		bałwanków
B.	uż. nosob.	bałwanki
N.		bałwankami

Znaczenia

1. ekspr. »bóstwo pogańskie; posąg tego bóstwa«

– Czy nie strasznieyszá to [odstąpienie od Boga]/ niż gdy byś tám kilka ziarn iałowcu przed bałwanká na żarzewie wrzucił? BujnDroga 31.
– Nie wystawuie [papież] złotych sobie Cielcow z Jzráélitami; áni złotych Bałwankow z Michasem. ChmielAteny1755 I II, 167.

Przenośnie

IDOLATRE [...] Zona iego y dzieci iest iego bałwanek ktoremu się kłania.DanKolaDyk II, 138
IDOLE [...] BAŁWAN Bałwanek co do passyi gwałtowney zakochanie, Jego to Bałwanek, Jego Bożek.DanKolaDyk II, 138
WeŹmie sobie Pan osobę czásem iáką podłą [...] obroci serce do niego, pocznie go záżywáć, pocznie w nim korzystáć, i pocznie go też bogácić, to się iuż záwięzuie Báłwanek máły.MłodzKaz I, 71
Bywa czásem drugi [człowiek] nabożny, pacierzow dość mowi, podŹże ieno do niego, obaczysz w domu iego báłwánki, ktorym się on kłánia.MłodzKaz II, 132

2. »bryła soli kamiennej, bałwan«

– JUGOWICZ [...] Solą handlował, zajeżdżał po bałwanki, czasem po be[c]zkową do Wieliczki, a wozieł na Śląsko. TrepNekLibDworz 146.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

BAŁWANEK