Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

BACZNOŚĆ

rzecz.
ż
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach
Słowniki notują
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   baczność
D.   baczności
B.   baczność
Ms.   baczności
Znaczenia
1. »rozum, mądrość; przezorność«
  • – Słysząc o [...] wysokim rosądku y bacznosci Iasnie w Bodze Wielebnego Ie[go]Msci Xiędza Piotra Parczewskiego [...] smiem upraszac [za opiekuna]. DekrŻmud 148a.
  • – Potym zdało się wszytkim z rozsądney bacznosci By Krol w potyczce nie był, lecz w Woyska bliskosci By pod Bonczukiem siedział. DrobOpow 151.
  • – Wszytkim chcze wierny a sprawiedliwy ortel naidowacz i wydawacz wedlug nailepsei bacnosczi i rozumu mego i stolka przysięzniczego wedlug prawa Magdeburskiego. KsPtaszUl 552.
2. »uwaga, wzgląd na co«
  • – Jeśli z ogniów tych co nie odetnie Łaskawa twoja baczność, w oka mgnieniu Stopię się jak wosk przy hojnym płomieniu. MorszAUtwKuk 256.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • mieć baczność na kogo, na co:
    • – Na podlejszych wielką baczność mając i szanując, ludzkość wszelką rad im ukazował. SaadiOtwSGul 65-66.
    • – Jedno też Wy Páńskiego y Szlácheckiego stanu Osoby mieycie báczność ná to, żebyście w szátách y w strojách zbytkow nie płodzili, jákoście to więc czynić zwykli. GdacPan 60.
    • – Maiąc bacznosc O. Przeor na teraznieisze nieurodzaie, obiecał im to [ulgę w podróżach]. KsKasUl 375.
    • – Na Symptomata, albo przymioty w takiey chorobie nie barzo uwazac trzeba; lecz na fundament y przyczynę choroby mieć baczność. BeimJelMed 28.
  • dać || dawać baczność:
    • – Baczność, aby nikt w tym prowencie nie zamknął i nie ubliżył, dawać będę. InwPuck 94.
    • – Dadzą pilną baczność, aby sąmsiedzi we wsi mieli między sobą równy pomiar w rolach, niwach i łąkach. InwPuck 136.
  • mieć kogo, co na baczności:
    • – My dziatki małe Y Bogu na chwałę Palmy niesiemy przytym prosziemy Bys nas z młodosci miał na bacznosci Poki ze swiata powiedziem lata. KodKon 48.
  • mieć się na baczności:
    • – Ja dziś daję audiencję posłannikowi moskiewskiemu, Z dział tu u nas dziś strzelano, ale tylko dlatego, aby chłopi, co robią w polach [...] mieli się na baczności. SobJListy 449.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • dać baczność:
Użycia metajęzykowe
  • - Są w nim [zebraniu słów] niektore przystarżałe, ale nie cale z zwyczaiu wyszłe słowa, aczey mogą znowu być zażywane, y do ięzyka przywrocone. Baczność. Badacz. Badanie. Bezbożnik. Bezbramne Miasto. Za bezcenek przedać. Bezcienny widok. Bezdenny. Bezdroże. Bezeceństwo. Bezgłowna Rzeczpospolita. Bezludny Kray. Bezkrolewie. Bezprawie. Bezrżądny. Bezwodny. Bezżenny. RzewWKras 202
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Autorzy: PK
Data ostatniej modyfikacji: 16.04.2024