Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

BEŁKOTAĆ

czas. ndk
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Warianty fonetyczne: BEŁKOTAĆ, *BEŁGOTAĆ, BAŁKOTAĆ, *BELKOTAĆ
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI, Kn, T, L (XVI, XVIII), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp

Formy gramatyczne
bezokolicznik
  bełkotać ||   bałkotać
czas teraźniejszy
lp 1. os.   bełkocę ||   bełgocę
2. os.   bełkocesz
3. os.   bełkoce ||   bełgoce
lm 1. os.   bełkocemy
2. os.   bełkocecie
3. os.   bełkocą ||   belkocą
czas przeszły
lp m 1. os.   bełkotałem
2. os.   bełkotałeś
3. os.   bełgotał ||   bełkotał
lm mos 1. os.   bełkotaliśmy
2. os.   bełkotaliście
3. os.   bełkotali
nmos 3. os.   bełkotały
czas przyszły złożony
lp m 1. os.   będę bełkotał
tryb rozkazujący
lp 2. os.   bełkocz
  bełkoc
lm 1. os.   bełkocmy
2. os.   bełkoccie
imiesłów współczesny
  bełkocąc
Znaczenia
1. »mówić niewyraźnie, niezrozumiale, zacinać się w mowie, wydawać głuche, gardłowe, nieartykułowane dźwięki«
  • – A wy, co sie jałmużną możecie pożywić, Wszędy ludzi czymkolwiek umiejcie nadziwić: Abo dobrze bałkotać i ze wszytkiej mocy, Aże na cię wytrzeszczą wszyscy ludzie oczy. PerDziadGrzesz 405.
  • – Co chce mówić, to bełkoce, a język mu lata, A polszczyznę tureckiemi języki przeplata [pijak]. WychWieś 32.
  • – Kiedy się tu Kozacy z Bissurmany Kłocą Zdrugiey strony, swe hałła Tatarzy bełkocą. PotWoj 100.
  • – FOURCHE [...] POTKLIWIE mowić ięzykiem bełkotać plątać się ięzykiem w mowieniu záiąkać się. DanKolaDyk II, 55.
  • – Bełkotácz [!], parle mal. KulUszDyk 5.
2.  ekspr.  »mówić to, co denerwuje, drażni, oburza«
  • – PETRUS [...] Błogosławieni [...] elemozyny w Imię Boże dają, A naszy, chociaj skąpi, a wżdy nic nie mają. Błogosławieństwo Pańskie majętnymi czyni I będą ci zbawieni, niech mię, kto chce, wini. (WSZYSCY) [...] Wyjedziemy na tobie, jedno bełkocz dalej, Idźże, ani tu bywaj. SynKlechGrzesz 383.
3.  ekspr.  »dawać głośny upust niezadowoleniu, biadolić, narzekać albo krzyczeć, wymyślać«
  • – Bełgocę, Bełkocę, [bełgo||bełko]ce, [bełgo||bełko]tał. […] 2) vulg. belfern, schmaelen. […] 2) vulg. fulminer, aboïer, criailler, déclamer. […] 2) milczę, poki baba nie wybełgoce. T III 32.
4. »wydawać głuchy, jednostajny szmer, szum, bulgot, także np. pijąc co«
Rekcja: co

  • ~ Béłkocę/ glukam/ Bilbit amphora [...] Glut glut murmurat vnda sonans [...] v. Glékocé. Kn 19.
  • – Lipá daie cień wesoły Blisko w rzece szumiące wody belkocą. KochProżnLir 11.
  • – Bełgocę, Bełkocę, [bełgo||bełko]ce, [bełgo||bełko]tał. 1) schluttern, schlickern, butteln. […] 1) faire glouglou […] § 1) głośno z tey bani piwo bełgocę. T III 32.
5.  myśl.  »o cietrzewiach kogutach: wydawać głos w czasie toków«
Przenośnie
  • Sprzeciwisz się? Będziesz miał człeka nieprzyjaznego; Pozwolisz mu [nieukowi]? z prostaka przerobisz go błaznem: Będzie chlubił przed ludźmi, żeć zawiązał usta, Na szyderstwo, bo wiedzą, że głowa czcza, pusta. Najlepiej niech sam sobie bełkoce z cietrzewiem; Spyta cię o co? krótko odpowiedzieć: nie wiem.PotMorKuk III 211
Użycia metajęzykowe
  • - Verba bełkocę, blekocę [...] quae hunc in modum conjugantur: Indic. Praes. Sing. Bełkocę, bełkocesz, bełkoce; Plur. Bełkocemy, bełkocecie, bełkocą. Praet. Bełkotałem, bełkotałeś, bełkotał; Plur. bełkotáliśmy, bełkotáliście, bełkotáli. Fut. Będę bełkotał ی c. Imp. Bełkoc, niech bełkoce; Plur. bełkocmy, bełkoccie, niech bełkocą. Infinit. Bełkotáć. Gerund. Bełkocąc. Partic. Bełkocący. WojnaInst 80
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Podhasła

BEŁKOCĄCY

im. przym. czyn.
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
lp M. m   bełkocący
lm B. nmos   bełkocące
Najwcześniejsze poświadczenie:
1690
Znaczenia
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji
Użycia metajęzykowe
  • - Verba bełkocę, blekocę [...] quae hunc in modum conjugantur: Indic. Praes. Sing. Bełkocę, bełkocesz, bełkoce; Plur. Bełkocemy, bełkocecie, bełkocą. Praet. Bełkotałem, bełkotałeś, bełkotał; Plur. bełkotáliśmy, bełkotáliście, bełkotáli. Fut. Będę bełkotał ی c. Imp. Bełkoc, niech bełkoce; Plur. bełkocmy, bełkoccie, niech bełkocą. Infinit. Bełkotáć. Gerund. Bełkocąc. Partic. Bełkocący. WojnaInst 80
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Data ostatniej modyfikacji: 17.02.2016
Autorzy:
Data ostatniej modyfikacji: 17.02.2016