ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
Kn, T, L (XVII), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI

Najwcześniejsze poświadczenie: 1621-1643

Formy gramatyczne

liczba pojedyncza

	M.				belweder
	D.				belwederu
	C.				belwederowi
	Ms.				belwederze

liczba mnoga

uż. nosob.

belwedery

Etymologia

wł. belvedere
fr. belvedere, belvéder

Znaczenia

1. »pałacyk, pawilon, altana na wzniesieniu, z tarasem, albo jakiekolwiek miejsce, z którego się odsłania piękny widok na okolicę«

– Pytam, co to za pałac, mijając Warszawę. Powiedzą mi: Belweder. PotFrasz4Kuk I 333.
– Obiad krolewski pewnie, wino jako w Kanie, Nie każdego, pomyślę, z panow na to stanie. Pałac był, czy belweder, dość świetno, dość szumno. PotFraszBrück I 254.
– Lepszy jest Ogrod, niźli Belwedery, Według ninieyszey w Polszcze Maniery. Bo tamten tylko oczy z nosem pasie, Ten zaś y ná to, y do gęby zda się. DuńKal F2.
– Belweder, g. a. mieysce zkąd piękny widok idzie, ein Ort mit einer schoenen Aussicht. belvedèr, lieu d’un bel aspect. T III 32.

Przenośnie

Póki Bóg żyć zaznaczył, w mojej trzeba Łużnej, Skąd się do weselszego, kędy wszytkie sadzę Rozkoszy, Belwederu szczęśliwie prowadzę, Gdzie [...] oglądam cię, synu!PotFrasz4Kuk I 334

2. przen. »piękny widok«

– Belweder [...] jeżeli go kto po polsku tłumaczy, Wdzięczne, piękne wejźrzenie z francuskiego znaczy. PotFrasz4Kuk I 333.
– Mnie wesoły belweder, śliczna pespectiva, Kiedy rowna ulega pod pszenicą niwa. PotFraszBrück II 325.

3. bot. »ziele lnica pospolita, roślina z rodziny trędownikowatych; Linaria vulgaris«

– Lenék P. Máryey/ Bélwedér/ ziéle nocne. Lnicá. [...] Linaria Ofiicin. [...]. Kn 357.
– Belweder ziele, (osyris) Lein=Kraut/ Harrn=Kraut. belvedèr. T III 32.

4. bot. »nieznany bliżej gatunek dzikiej róży albo cyklamen, inaczej gduła, roślina trwała z rodziny pierwiosnkowatych o liściach kształtu sercowatego i pojedynczych, zwykle białych lub różowych kwiatach osadzonych na długich łodyżkach, hodowana w Polsce jako roślina ozdobna; Cyclamen«

– Belweder drugi, (petilius flos) Art von wilden Rosen. sorte d’églantine ou de rose sauvage. T III 32.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

BELWEDER