ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
L (XVII-XVIII), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI, Kn, T

Najwcześniejsze poświadczenie: 1601-1764

Formy gramatyczne

lp	M.	m		bezpotomny
		ż		bezpotomna
	D.	m		bezpotomnego
	B.	m	żyw	bezpotomnego
		ż		bezpotomną
	N.	m		bezpotomnym
		n		bezpotomnym
	Ms.	m		bezpotomnym
		ż		bezpotomnej
		n		bezpotomnym
lm	M.	mos		bezpotomni
	D.			bezpotomnych
	C.			bezpotomnym
	B.	mos		bezpotomnych

Znaczenia

»niemający potomstwa, bezdzietny«

– Prawo Antoniego Chrustka — Poniewaz pułczwarcizny na pułrolku, Muchanka nazwanym, na przymiarkach w Kassinie, dobrach dziedzicznych W W. OO. Domus Konwentu, przez smierc bezpotomney teyze pułczwarcizny dziedziczki, dostało się iure devolutivo na dwor Kasinski, więc Konwent, maiąc wzgląd na wierne usługi Antoniego Chrustka, przysiężnego Kasinskiego, z przymiarkow, ile ze ta pułczwarcizna wyszła niegdys z rąk przodkow zony pomienionego Antoniego Chrustka, te to pułczwarciznę Antoniemu Chrustkowi y potomkom iego wiecznemi czasy w dziedzictwo oddaie [...]. KsKasUl 412.
– Pani to była nader mądra, odważna, sczodra i pobożna, atoli we wszystkim życiu swym przyodmienna. Ta uspokoiwszy swoją prawie pracą wojnę szwedzką, a zostając bezpotomna, na to się wszystkimi siłami usadziła była, aby za żywota męża swego, Francuza, książęcia de Conde królem polskim uczyniła, do czego jej i senatorowie polscy i sam król pomagali. JemPam 371.
– Ostatni domu Karol Chodkiewicz zczarowany, nasłanych szatanów pełen, bezpotomny, w młodym wieku nikczemnie, nie jako Chodkiewicz, ale jako najnędzniejszy mizerak, opuszczony od najbliższych w Borunach u tamecznego exorcysty, na kuracyi umarł die 26 Decembris. Annus 1713. ZawiszaPam 301.
– Jędrzey Sędźia Ziemski Sendomirski dożył lat stu dwudźiestu, y bodayby był ieszcze dłużey życia nie pociągnął, gdyby był powietrzem nie umarł: syn iego Felix, ktory z Tęczyńskii zpłodźił Krzysztofá bezpotomnego y Jana, y corki Strzaliną Sędźiną Zatorską y Świerczkowską. NiesKor II 26.
– Mikołay brát Piotrá, Sędźia Ziemski Przemysłki, zpłodźił Stánisłáwá y Janá bezpotomnych, dworzaninow Krolá Augustá y Regimentárzow ná Moskwę. NiesKor II 38.
– [...] Kázimierz Wielki będąc bezpotomnym, wiele Przywileiow nádał Polákom, aby ná Ludwiká Węgrzyná Siestrzeńca swego, ich sobie skaptowáł był Suffragia, czegoby Absolut nie czynił. ChmielAteny II 373.
– Uwodząc się zaś nadzieią rady zostawić bezpotomnym zeyśćiem niedysponowaną fortunę, byłaby podobno gorsza rada, niżeli ta asseritur iż nieczekaiąć [!] rady poczyniono donacye, bo ieżeli teraz gdzie wolna dyspozycya determinowała jus każdego y wyznaczała, co iest czyie á niemasz uspokoienia? cożby się w ten czas działo, gdzie każdyby z osobna pretendował: iż albo więcey albo wszystko iego. DłusUwagi 92.
– Jeżeliby zaś córka jego, wyżej wyrażona Eufrozyna księżna Zasławska, wojewodzina bracławska, po zejściu bezpotomnym męża swego Aleksandra wyżej wyrażonego, za kogo innego poszła, tedy z powtórnego małżeństwa jej dzieci mieli od ordynacji odpadać. MatDiar 429.
– Po śmierći bezpotomney Królowey, Jagiełło zmieszany był, ale za radą Polaków wysłał Posłów do Wilelma Grafa Cyliiskiego prosząc o Annę Córkę Anny Córki Kaźimierza Wielkiego za Zonę, z którą sprowadzoną R. 1400. wźiął ślub, á R. 1402. ukoronowaną, potym w Litwie przymuśił Witolda że po bezpotomney jego śmierći Litwa do Polski należeć powinna [...]. ŁubHist 50.
– [...] zdaie się iż Zygmunt I. musiał być przekonanym o istotney potrzebie obrządkowey Elekcyi, dla tego, żeby aktem takowym pokazał się iako Oyciec Familii, która po zrzeczeniu się iednego Brata i po śmierci bezpotomnych drugich Braci, zaczynała panować nad obydwoma Narodami. JezierBezk 87.
– Po śmierci bezpotomnego Bolesława wstydliwego nastąpił Leszek czarny brat iego stryieczny za obraniem od Rycerstwa, iako pisze Kadłubek, albo iako bezimienny Archidyakon Gnieźnieński: za wolą Bożą i wybraniem Ziemian. ŁoyWyw 65.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Podhasła

Formy gramatyczne

liczba pojedyncza

bezpotomny

liczba mnoga

bezpotomnym

Najwcześniejsze poświadczenie:

Znaczenia

»człowiek niemający potomstwa, bezdzietny«

– Niemogł adopcyi uczynić Káwálerow Maltańskich, bo jus adoptionis iest prawo nie Polskie ale zagraniczne, ktorego bezpotomnym pozwalaią y ktore znowu inszą ma ma swoią formę, ani mogłby go zażyć Ostrogski bez wyrażnego pozwolenia Rzeczypospolitey. DłusUwagi 21.
– Dá bezpotomny cały skarb, by przecie Nosił zmárłego Jmie kto ná Swiecie; A ow nieznośny ciężar w tey przysłudze Czuie, kto Imie bierze ná się cudze; Przez pychę Sławy, y ztąd gdy to bywá Pycha się wielą Przezwiskow przezywá. KępMyśli 77.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

BEZPOTOMNY

BEZPOTOMNY
rzecz

m

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

BEZPOTOMNY

BEZPOTOMNYrzecz m

BEZPOTOMNY
rzecz

m