ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI, Kn, T, L (XVII-XVIII), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp

Formy gramatyczne

liczba pojedyncza

M.		bezoard \|\| bezoar \|\| beswar \|\| bezuar
D.		bezoaru \|\| bezearu
B.	uż. nżyw.	bezoar \|\| bezoard
N.		bezuardem \|\| bezoardem \|\| bezoarem
W.		bezoarze

liczba mnoga

M.	uż. nosob.	bezwardy \|\| bezoary
D.		bezoardów
B.	uż. nosob.	bezoary
N.		bezuarom

Etymologia

fr. bézoard, z pers. bâd-sahr

Znaczenia

»okrągły kamień podobny do żółciowego, znajdowany w żołądkach lub jelitach zwierząt, uważany za lek uniwersalny, panaceum«

– Kiedy zátrzyma, nádzieiá zdrowia y wyszcia z nieprzespieczeństwá. Tákże też dáwáć Bezoar, Iednorożec, Smárág, sám przez się, ábo przymieszawszy do inszych rzeczy iádom się sprzeciwiáiących. PetrSInst D3.
– Beswar w srebro złociste oprawny stłuczony. ArchRadziw 1638 64, 15.
– Bezoard biały w Pudełku ieden. ArchRadziw 1638 176, 9.
– Urobiono perspektywę królowi hiszpańskiemu [...], przez którą król chodząc patrzy i widzi niemal wszytkie państwa swoje i gdzie kto co robi. [...]. Ta perspektywa jest z bezearu oryentalnego dziwnie misternie zrobiona. SzemTorBad 302.
– Skoro cię młodosc y uroda minie Nie pociągniesz iey zadnem bezoarem. PotSyl 17.
– Antimonium [...] iest to [...] lekarstwo skutecznieysze anizeli iednorożeć, bezuar, albo iakakolwiek teryaka, dryakiew, albo i insze lekarstwa. SekrWyj 171.
– Wiele ciekawych nakupiłem rzeczy, pomiędzy którymi pałasz staroświecki [...]. Wężowa skóra afrykańskiego rodzaju wężów [...]. Bezwardy orientalne i inne tym podobne curiositates. RadziwHDiar 122.
– Jelen pewny rodzay robactwá cierpiąc wewnętrznościách, Wężow iedzeniem salwuie się [...] Potym [...] tegoż iádu pozbywa, przez oczy łzy wylewaiąc, ktore twardnieiąc w kámień BEZOAR zámieniaią się, náprzeciwko wszelkiey truciźnie praesentissimum remedium. ChmielAteny1755 I I, 474.
– Prowincya Faristan [...] w Kámień Bezoard z żołądka koz wychodzący, bogáta. ChmielAteny1755 I .
– Bezoard. Bezoar. besoard. pierre de singe. T III Przydatek, 1.
– Bezoar. Bezoard-Stein. bézoard. T III 39.

Przenośnie

Oyczyznie iuz konaiący stał się [Czarniecki] Poządanym Bezuardem. I szczęsliwie ad Obedientiam Panu przywrocił.PasPam 206v

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

BEZOAR