Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

*BORG

rzecz.
m
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Warianty fonetyczne: *BORG, BÓRG, BORK
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI, Kn, T, L (XVI-XVIII), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp

Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   bórg
B. uż. nżyw.   borg ||   bork ||   bórg
Ms.   borgu
liczba mnoga
N.   borgami
Ms.   borgach
Etymologia
niem. Borg
Znaczenia
»kredyt«
  • – Bórg/ borgowánie/ [...] Pecunia non numerata, non praesens, pecunia & credita. Caeca die emere oliuum, Plaut. i. pecunia non numerata, non praesenti, in diem dilata, Lambin. Kn 42.
  • – Borg. Pecunia credita, non praesens, non numerata. Patikis. SzyrDict 21.
  • – Zprzedawszy winá/ miał [kupiec] wszytkich pieniędzy ták z borgámi iáko y gotowizną zł 1660. GorAryt 143.
  • – Skuteczne uiszczenie się w tych borgach tym więcej J. K. K-ć P. N. M-y promovere raczy, im to doskonalej ex omnium confessione widzi. DiarSejm 30-31.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • w borg bieżeć:
    • – Kiedy żołdu nie płacą I ćwierci w borg bieżą, Kiedy i porę tracą, Zimą nas ciemiężą, Nalej i daj co trzeba. MorszAUtwKuk 206-207.
  • w borgu trzymać:
    • – Albo nam tyle podatkow skłádáć, żeby zołnierzowi záwsze wystarczyły ná płacą, y nigdy go w borgu nie trzymáły; álbo ieśli to być nie może, do dawnego się sposobu rzucić Woien odpráwowánia. FredKon 67.
  • na bórg // borg:
    • – Tylko żebyś mi przyniosł [...] gotowe pieniądze/ bo ná borg álbo ná Cyrográfy niechcę żebyś przedał [zboże]. VolcDial 142.
    • – Dáię ná bórg/ vide Borguię. Kn 111.
    • – Na utracyusza [...] Poszło wino za węgły, coś go dawał cebrem, Kułeś hajduki, stoły zastawiałeś srebrem, Teraz na borg u żyda, piwo z gorzaliną. Stoł cyną; prędko będziesz zastawiał go gliną. PotFraszBrück I 542-543.
    • – Item za jedenaście korcy owsa, który na bórg wziął na osianie rolej, złotych pięć i groszy pietnaście panu Białobłockiemu. ActScabVet 63.
    • – Na ktorą żywność gdzieby ją na bork brał, ma dać Rotmistrzowską rekognicyą, a w niebytności Porucznikowską. ArtWoj 9.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

  • – Koniá ná pole nie pożyczay/ ná borg biorąc drugim nie daway. RysProv VII, 8.
  • – Rzemieśnikowi przed czásem nie płáć/ Koni ná borg nie przedaway. RysProv XIV, 3.
Przenośnie
  • Zbytki [...] O czymże Polska myśli [...] Żeby w drodze karety, w domu drzwi barwiani Strzegli z zapalonymi lontami dragoni. O tym szlachta, panowie, o tym myślą księża, Choć się co rok w granicach swych ojczyzna zwęża, Choć na borg umierają żołnierze niepłatni, Choć na oczy widzą jej period ostatni.PotFraszBrück II II, 147
Użycia metajęzykowe
  • - Substantiva [...] Bohmsin Bomzyn Borg [...] Brack Brák. WojnaInst 166
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Odsyłacze
Patrz: BÓRG, BORK.
Autorzy: WM
Data ostatniej modyfikacji: 23.04.2012