Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

BRAMOWAĆ

czas. ndk
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI, Kn, T, L (XVI-XVIII), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp

Formy gramatyczne
bezokolicznik
  bramować
czas teraźniejszy
lp 1. os.   bramuję
3. os.   bramuje
czas przeszły
lm mos 3. os.   bramowali
imiesłów współczesny
  bramując
nieosobowy czas przeszły
  bramowano
Znaczenia
1. »obszywać, otaczać brzegi jakiego przedmiotu listwą, lamówką, szlakiem, lamować«
Rekcja: kogo co

  • – Er schalt auff die hoffart/ auff die grossen blawen Kröse/ vnd auff die verbremten Schörtze. Łájał [ksiądz na kazaniu] ná pychę/ ná wielkie modre kresy/ y ná bramowáne szorce. VolcDial 26v.
  • – W białey srebrogłowowey szacie hawtowaney W złoto rozgi u dołu wkoło bramowaney [była Dalinda]. ArKochOrl 47.
  • – Brámuię szátę [...] Praetexo vesti limbum vel veste limbo [...] Circundo limbo chlamydem, ex Virgilio. Kn 44.
  • – Szátá brámowána po brzégách drogą mátéryią. Praetexta toga, [...] v. Brámowány. Kn 1104.
  • – Płaszcz Srebrny wszytek galonem bramowany Pliszą Ceglastą podszyty. ArchRadziw 1638 79, 1, 118.
  • – Xięzna Neuburska Pani i dobrodzieika moia [...] małzonce moiei Czamare wisniowego adamaszku, pasamanami złotemi bramowanom, a gronostaiami cudnemi podszytom darowała. VorLetSkarb 181-182.
  • – Za niemi [za czeladzią] szła dragonia [...] w kapeluszach galonami srebrnemi bramowanych. CzartListy 28.
  • – Elector słuchał Mszy Klęczący na Wezgłowku galonami wszystek bramowany szmatek tylko axamitu widac. SobTDzien 30-30v.
  • – [...] siedział Krol [...] pod Baldachynem Axamitnym złotemi Galonami bramowanym [...]. GazPol 1736 5 1 nlb.
  • – BORDER [...] BRAMOWAC okładkę dawać około brzegow iakiey rzeczy. DanKolaDyk I, 211.
  • – Axamit ponso podszyty mármurkiem Po szwach z masyfu bramowano sznurkiem [opis bekieszy damskiej]. DrużZbiór 533.
2.  przen.  »obmawiać, szkalować, przeinaczać, przekręcać, snuć nierealne plany, zaklinać rzeczywistość; ostro ganić«
Rekcja: kogo co

  • ~ Iescze sie nieprzyiaciel nie modli iescze w całey potędze stoi/ co w swoim poselstwie wyznawáią: á iákoż wygráną sobie obiecować mogą? po coż tak bramować? po co iednego w skutku nieosiadszy/ drugie myslą przywłasczáć sobie? BielDiar Ciijv [Diijv].
  • – Nábál z Hebráyská głupiego znáczy/ ktory zápomniawszy siebie sámego/ inne obyczáie nicuie/ brámuie. BirkNiedz 33.
  • – Mászkarę osoby Plebáńskiey ná się wziąwszy, wyprowádził [przeciwnik jezuitów] ná Diálog Plebana z Ziemiáninęm swym páráfianem rozmawiáiącego, o Iesuitách; rozmáicie ich máluiącego, brámuiącego, zábáwy ich nieprzystoynie wyszpocáiącego, á postępki zle wykłádáiącego. SzemGrat Av.
  • ~ Brámuię/ transl. vide Obmawiam. Kn 44.
  • – Gorzey iuż człowiek mowić nie może/ ieno kiedy obmawia bliźniego swoiego/ kiedy brámuie postępki iego poczciwe/ kiedy nicuie intencyią iego dobrą. StarKaz II, 420.
  • – U tákichci nie skąpo, ktorzy Sługi Krystusowe przeklináć, szkálowáć, trádukowáć y brámowáć umieją. GdacPan 35.
  • – Miedzy wszystkiemi Sektámi tákich nie mász [...] coby Xiężą y Bracią swoje Kazániá y pismá ich ták brámowáli y szácowáli/ jáko miedzy nászymi Luteránami. GdacPrzyd 7.
  • – Poseł [...] podpiwszy sobie począł dobywac Oczu zartow y ięzyka Ku Xieznie [...] Postrzegł tego Xiąze mąż [...] y iużby mu był zganił to bespieczeństwo [...] po tym bespieczeństwo owego posła przed zoną bramuiąc dał do zrozumienia Xieznie aby się była na tym znała. HistŚwież 12.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Podhasła

*BRAMUJĄCY

im. przym. czyn.
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
lp B. m   bramującego
Najwcześniejsze poświadczenie:
1627
Znaczenia
»obmawiający, szkalujący, przeinaczający, snujący nierealne plany, zaklinający rzeczywistość«
  • – Mászkarę osoby Plebáńskiey ná się wziąwszy, wyprowádził [przeciwnik jezuitów] ná Diálog Plebana z Ziemiáninęm swym páráfianem rozmawiáiącego, o Iesuitách; rozmáicie ich máluiącego, brámuiącego, zábáwy ich nieprzystoynie wyszpocáiącego, á postępki zle wykłádáiącego. SzemGrat Av.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Data ostatniej modyfikacji: 16.01.2023

BRAMOWANY

im. przym. bier.
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
odmiana złożona
lp M. m   bramowany
ż   bramowana
B. ż   bramowanom
N. m   bramowanym
Ms. ż   bramowanej
lm M. nmos   bramowane
B. nmos   bramowane
Ms.   bramowanych
Najwcześniejsze poświadczenie:
1697
Znaczenia
»lamowany, obszyty lamówką«
  • – Item Dragonie Krolewskie, w czerwoney bárwie nowey galonámi brámowáne, ktorych było Chorągwi dźieśięć ná koniách gniádych, z powieszonemi przez się pásámi Łośiemi, y z Herbámi Krolewskiemi. RelWjazdKról Av.
  • – Tudzież za królem postronni panowie, Biskup passawski, z opaty, z prałaty; Referendarze i kawalerowie Jadą, przybrani w okazałe szaty, Z powagą, pańsko; wkoło Szwajcarowie Z alabardami, suknie na nich w płaty Pstro bramowane, żółtego koloru, Szli we dwa rzędy, dodając pozoru. SchedMuzaBar II 383.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Odsyłacze
Patrz: BRAMOWAĆ.
Data ostatniej modyfikacji: 02.10.2023
Autorzy: WM
Data ostatniej modyfikacji: 02.10.2023