Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

BRET
rzecz
m
, BRETA
rzecz
ż

W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Warianty fonetyczne: BRET || BRETA, *BRYT || BRYTA, BRETA
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI, Kn, T, L (XVII-XVIII), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp

Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M. m   bret
ż   breta
D. m   bryta ||   breta
B. m uż. nżyw.   bret
liczba mnoga
M. m albo ż uż. nosob.   brety
D. m   bretów ||   brytów
B. m albo ż uż. nosob.   brety ||   bryty
N. m albo ż   bretami
Etymologia
niem. Breite
Znaczenia
»miara płótna, sukna lub innego materiału włókienniczego; pas lub klin tkaniny«
  • – Brety/ vide Strefá/ et Bramá v száty. Kn 45.
  • – Strefá/ absolutè. et Strefá ná szácié/ bretá/ stroká [...] Virga [...] Virgae seu virgulae purpureae, [...]. Kn 1075.
  • – OBicia Adamaszkowego Błękitne[go] sczerwonym Bretow - 18. ArchRadziw 1638 26, 3.
  • – Mnieysze znáki Zołnierskie/ káżdy Porucznik/ Rotmistrz/ y Pułkownik/ tak konny iáko pieszy [...] według białego nászego Orłá w Czerwonym Polu/ puł brytá białey/ á puł brytá czerwoney kitayki/ záżywáć ma/ ku znákowi Rycerskiemu/ ná przepasanie/ co więc pásem Rycerskim zowią/ bo ztąd w boiu/ starszynę poznáwáć potrzebá. FredKon 29.
  • – Bret [materiału] ieden na drugim rowno połozywszy [...] na wierzchu naresuy sobie [...] lub to kwiecie, lub zawiiania i essy rozne, lub inne floryzowanie według upodobania. VVeś potym nożyce, rowno i razem obadwa brety z końca przerzniy prowadząc nożycami [...] tak iako rysowanie idzie cale i do koła. SekrWyj 39.
  • – Krol [...] odiachał. Darowawszy Obicie swoie Krolewskie Atłaszowe błekitne wrzorziste Kosciołowi Zywieczkiemu brytow kielkanascie. KomonDziej 173v - 174.
  • – Drugiego dnia na Kościoł cały kiery y brety Suknem czerwonym pomieszane służyły funebrali actui [...]. GazPol 1736 86 3 nlb.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • w bret:
    • – Szopka Turecka Z zielonemi płotami dwiema Skapą Wbret zieloną, W bret czerwoną. ArchRadziw 1638 46, 17.
  • w pół breta:
    • – W pół breta lisztwy poczyniono, także koło okien i koło drzwi. NiemPam 44.
  • w półtora breta:
    • – Sukno Czerwone drugie nastoł, wpułtora breta, wzdłusz łokci dziesiec. ArchRadziw 1638 46, 3.
  • we dwa brety:
    • – Przykryto ziemię feilundyszem czerwonem, na nim we dwa brety złotogłowiem tureckiem ciemnobrunatnem. NiemPam 46.
  • w bryty:
    • – Zygar Scienny zkurantami [...] w nim obicie wbryty Czerwono pstre zbretami włoczkowemi. InwBagnPolPom VII 186.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Autorzy: KŻ , DL
Data ostatniej modyfikacji: 17.05.2024