ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Słowniki notują

Formy gramatyczne

liczba pojedyncza

	M.				bursa
	D.				bursze
					bursy
	C.				bursie
	B.				bursę \|\| burszę
	Ms.				bursie

liczba mnoga

	M.				bursy
					burse
	D.				burs
	B.				bursy
	Ms.				bursach

Etymologia

śr. łac. bursa
fr. bourse
niem. Bursche

Znaczenia

1. »dom, w którym mieszka ucząca się młodzież, otrzymując zwykle pełne utrzymanie, internat«

– Studenci co w Bursách y ná szkołach mieszkáią [...] á zasz zpowinności w Kollegium PP. Akádemikow/ lekcyiey słucháć nie będą? SzemGrat 352.
– Hoynie opátrzył Bursę Ieruzalem w ktorey mieszkał czás niemáły ucząc się w sławney Akádemiey Krákowskiey [biskup krakowski Jakub Zadzik]. StarKaz II, 630.
– Studenci z Bursze Iuristarum Mszey świętey słucháią/ Litánie o Pánnie Naświętszey/ y insze nabożeństwá według ich vstaw/ ex fundatione Garuasciana ná káżdy dzień odpráwuią. PruszczKlejn 15.
– Iest Bursá názwána Iuristarum, zbudowána y nádána od Ianá Długosza [...] Roku 1480. dla Studentow Práwá się vczących. PruszczKlejn 24.
– Były i insze Burse/ iáko Niemiecká/ Węgierska/ ále dla tych naciy Herezyámi záráżonych/ studentow w nich nie máią. PruszczKlejn 27.
– Aż doktor [mówi]: Mości panie, prożne to dyskursy, Bo nie z krakowskiej ta tu promocya bursy. PotFraszBrück I 514.
– BOURSIER [...] WYCHOWANIEC Ten co z Bursy szkolney ma wychowanie y opatrzenie swoie. DanKolaDyk I, 222.
– Ma przytym Akademia [Krakowska] 7. Burs fundacyalnych dla Młodzi ubogiey Szlachty. ŁubHist 195.

Ustabilizowane połączenia wyrazowe

bursa ambrozjańska :

– Sto złotych odpisuję na bursę Ambrozjańską, ratione tego, aby do nie przyjmowano dwóch młodzieniaszków ex familia Szeligorum, powinnych moich, którzy by się chcieli uczyć w akademijej wileńskiej. SzelTTestBork 120.

bursa pauperum (sz. zm.):

– Dąbroski [...] uczeł się w Crakowie u S. Iana y w Pauperu[m] bursię. TrepNekLib 64v.
– Młodź szkolną do nauk chcąc zachęcić, hoynie prowidowała, razem ich siedmdziesiąt uczących się w Iarosławiu 1608, przystoynie odziała: bursę pauperum fundowała [Zofia księżna Ostrogska]. NiesKor II 656.

2. »zasiłek dla ubogich dzieci, przeznaczony na ich kształcenie«

– BOURSE [...] NAZNACZONY w szkołach dochod ná naukę iákich ubogich dzieci. Nazywaią pospolicie Bursa. DanKolaDyk I, 222.

3. »zespół osób związanych ze sobą towarzysko lub zawodowo, stowarzyszenie, cech; banda«

– Ale że nieprzyiacioł moich Konfederácya milsza wam byłá/ á niż łáská moiá y fawory: podźciesz teraz podźcie: niechay się wam spodoba mieszkánie z nimi/ z ktorymiście wierną burszę wiedli. Podźciesz w ogień wieczny. BirkNagr 54.
– Misko Kwoczka z Gładiszowey y Tymko ze Zdynie przy zboynikach chodzą, iest ich trzy bursy. AktaMusz 19.
– COTTERIE [...] BURSA sekta spolnictwo złączenie sie kilku Mieszczan kompania ktorzy się z sobą w iedney sekcie trzymaią u siebie przebywaią wzaiemnie się cieszą iadaią grywaią pospolicie z sobą. DanKolaDyk I, 377.
– COTTERIE [...] Ils sont de la mesme cotterie. Sunt sodales [...] Iedna to sekta iedney są bursy z sobą iednego cechu. Cechowi są z sobą. DanKolaDyk I, 377.

Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

– Wierna Bursá/ zie bez obrusá. RysProv XVII, 2.

4. »oddział wojskowy, rota; wspólny namiot żołnierski«

– Bursch bursá/ rotá contubernium. KusWeg B7v.
– Wdayze się z-nim [marnym żołnierzem pospolitego ruszenia] wrzecz, chociasz niebył daley bursy Historye; y one usłyszysz discursy Iusz on wiadomPorochow, Czaiek y Kodaku Wiadom złotego, wiadom Kuczmanskiego szlaku. PotWoj 33.
– Bursá żołnierska/ Contubernium [...] ein Rott/ oder Bursch Kriegsleuthe. Ktory w tey Bursie mieszka/ Contubernalis, le. ein solch Gemach inhabende. DasHünDict Ppiijj.

5. »giełda kupiecka«

– [Kupiec] zyszcze nimi [pieniędzmi] ná Bánkách ábo ná Bursie Kupieckiey (bo tam Cambia miárkuią wedle pieniędzy/ iáko się ich ná ktory czás y tydzień znáyduie więcey/ábo mniey. GrodDysk D.
– BOURSE [...] BURSA w niektorych prowincyach, Bank gdzie wekslami handluią. *názywaią Bankiernia. DanKolaDyk I, 222.
– Ná Rátuszu iest Gelda vulgò Bursa mieysce schadzki y konferencyi Kupcow. ChmielAteny II 248.
– Bursa Kupiecka aliàs Pałac wspániały przepyszney struktury kwádratowey, Galleryą z Kolumn opasany, w ktorym Kupcy swoie miewáią Consilia [w Londynie]. ChmielAteny II [276].

6. »mieszek, sakiewka, worek«

– Bursa/ v. Mieszék. Kn .
– Mieszek pieniężny/ bursa/ worek. Crumen a, marsupium. Mayszialis. SzyrDict 173.
– Wyprożniáłe mieszki/ Wácki/ y bursy/ trzosy/ sákwy/ iuki/ Złotem nátkacie. KochProżnLir 67.
– Puska srebrna na olea sacra 1. - Burs złocistych 3. KsPtaszUl I, 565.

Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

– FRAPPER [...] ON DIT encore, Ils sont frappes á mesme coin [...] Paves natura & ingenio [...] IEDNEGO bicia, iednego stępla ludzie iedna torba, iedna bursa, ieden wart ośmnascie drugi dwadzieścia bez dwoch. DanKolaDyk II, 61.

– Iédna to bursa. Tegoż to abo iednegoż to płotu kół. KnAd 310.

Znaczenia niepewne

1, 3 a. 4:

– Bursa / konwikt / Contubernium [...] Conuictus. Kn 54.
– Bursá. Contubernium, conuictus, us. Wienowite giwenimo / Byndras giwenimas. SzyrDict 25.
– Bursa, konwikt, la chambrée, socièté. KulUszDyk 11.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

BURSA