ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
Kn, T

Nienotowany w słownikach:
SStp (?), SXVI, L (?), SWil (?), SW (?), SJP (?)

Najwcześniejsze poświadczenie: 1621-1643

Formy gramatyczne

lp	M.	m	celowy
		ż	celowa
	D.	ż	celowej
	B.	ż	celową
	N.	ż	celową

Znaczenia

»służący do pomiaru, mierniczy; odnoszący się do przyrządu mierniczego lub jego części«

– Miérniczy státék/ celowy naczynie ktorym prostuią/ w prost miérzą.mensura qua flexae viae ad lineam diriguntur [...] Groma [...]. Kn 404.
– Wtore Dziáło, ktore niby ná drabinie leży, z żelaza ulane [...] mogę ie ia Escala amira, to iest Celową Drabiną názwáć. UffDekArch 6-7.
– Miernicki, Mierniczy [...] § mierniczy statek. Messk. Linial mit Dioptern. Géom. régle avec des dioptres. mierniczy statek albo celowy iest naczynie ktorym w prost mierzą. T III 822.

Ustabilizowane połączenia wyrazowe

linija celowa (sz. zm.):

– Wziąć przez liniią celową na Tablicy Mierniczey położenie linii [...] ábyś nie przyczyniał stácyy, áni się z rzeką krecił. SolGeom II 97.
– Liniia Celowa drewniána może ná długi czás służyć bez powáryowánia skale oboiey. SolGeom II Przestr..
– Potym przemierz ták wysokość celu tarcze, iáko y wysokość celoweylinii od wody, miárą iáką. SolArch 140.
– A ná wyszszym terminie osádziwszy ná lasce kwadrat Geometryczny, álbo Tablice mierniczą, álbo Astrolabium álbo Pantometrum, álbo iáki inszy Instrument do mierzenia zwyczayny z linią celową. SolArch 140.
– Wbiy drugiego páchołká [...] y vstáwiwszy ná nim táblice do perpendykułu, A liniią celową stoiącą horizontálnie, poty páchołká trzymáiącego táblicę pobiiay głębiey, poki nie nátráfisz okiem do celu tarcze náprzeciwko stoiącey w wodzie. SolArch 140.
– Choryzontalne rychtowánie działá reguluie się linią wzroku [...] przez dyoptry álbo linią celową samego działá, gdy termin iest bliski. BystrzInfAstrol O4v.

linijka celowa:

– KWádráns, Kwádrat, álbo Plánimetrum W, z liniyką celową CB [...] ták postaw. SolGeom I . 36.
– Bok ieden [...] Instrumentu W postaw [..] patrząc [...] A nie rucháiąc Instrumentu przez tęż liniykę celową. SolGeom I 37.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

CELOWY