ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI, Kn, T

Nienotowany w słownikach:
SStp (?), L (?), SWil (?), SW (?), SJP (?)

Formy gramatyczne

bezokolicznik

cenić

czas teraźniejszy

lp	1. os.	cenię
	3. os.	ceni
lm	1. os.	ceniemy
	2. os.	cenicie
	3. os.	cenią

czas przeszły

3. os.

cenił

tryb rozkazujący

lp			2. os.		ceń
lm			2. os.		ceńcie

Znaczenia

1. »nadawać czemuś lub komuś wartość społeczną lub moralną, szanować, poważać«

– Cenią mię ábo co/ Liceo, licitus sum. Neutropassium. licitationi et auctioni subijcior [...] De Drusi hortis quanti licuisse scribis, id ego quoque audieram [...] Contra, Laeuinum vnius assis non vnquam pretio pluris licuisse, etc. subaudi, constat, vel scimus. że go podło ceniono/ szácowano/ ważono [...]. Kn 61.
– Tusmy stanęli, twoiem upewnieni listem. Ze nam, iako wyznawca Chrystusowey wiary Z kazdey raczysz dopomodz; w tym terminie miary, Aby wprzod Boza, chwała, y iego Koscioły Ktore, nad zdrowie; szczęscie, y wszytkie zywioły Więcey sobie ceniemy, zostawały cało. PotWoj 169.
– Ináczey lubo by cię świát niewiem iák cenił/ gdy by tobą Bog wzgárdził/ wszytká by tá cená zginęłá. BujnDroga 294.
– Honor Szláchecki z dobrem pospolitem ceni, Kto się w szturmie opáli, kto krwią zárumieni. PotPocz 15.
– Cenię. [...] 3) werth halten. [...] 3) priser; faire estime; faire cas de qu. estimer qu. avoir de l'estime pour qu. [...] 3) cenią go ludzie wysoko. [...]. T III 103.

Ustabilizowane połączenia wyrazowe

lekko cenić:

– Mylą się, co tak lekko miejską przyjaźń cenią, Że więcej w niej krom rożna nie masz nad pieczenią Bo moja gospodyni kształtem żyje rożnem: Gotowa dać pieczeni, kto przyjedzie z rożnem. PotFraszBrück II 206.
– Uważnie ślubuj, szkoda ślubu lekko cenić; w twojej mocy ślub czynić, nie w twojej odmienić. PotFraszBrück II 209.

2. »wyznaczać cenę w pieniądzach«

– Drogo co szácuię/ cenię/ drożę się z czém/ Auarè statuo pretium merci meae [...] Vnu[m] quodq[e] istorum verbu[m], nummis Philippeis aureis non potest auferre hinc à me, si quis emptor venerit [...] Magno et magni aliquid aestimo: valdè carè aestimo [...]. Kn 149.
– Po groszu cenię/ przédáię/ kupuię co/ po złotemu / po táláru/ etc. [...] Emo aliquid talento, decem denarijs, omnibus nummis vel pecunijs [...] Emo denis minutis singulis vel singula. Kn 718.
– Que faites vous l'aune de ce noir? je vous prie, ne le me surfaites pas. A záco cenicie ieden łokieć tey czarney ? proszę/ nie zádrogo mi ie ceńcie. PolPar 108-109.
– Zá co tego Wołu ceni? zá złotych sześćdziesiąt/ Wie tewer beut er den Ochsen? vor 60. fl. DobrGram 501.
– Kazda tedy zato wezmie cosię iey upodoba, wstęgi bawełnice rękawiczki wachlarzyki, a Ulisses tesz umyslnie nie wysoko cenił zeby ich nie odrazał. PotPrzyp 6v.
– Cenię. 1) halten, bieten eine Waare. 2) taxiren, den Preis setzen. [...] 1) priser, faire tant sa marchandise. 2) taxer, aprécier, mettre à prix. [...] §1) ceń słusznie a w miaręć zapłacą; zacenił ten towar talar. *2) cenić (szacować) dom. [...] drogo cenić. zu hoch halten. surfaire; demander trop de sa marchandise. T III 103.

Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

– Drogo ceń ná początku. KnAd 839.

– Ceń słusznie a w miaręć zapłacą. T III 103.

– Drożey cęń/ á w miáręć zápłácą. KnAd 211.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

CENIĆ