ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI, Kn, T, L (XVI i XVIII), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp

Formy gramatyczne

liczba pojedyncza

M.		cenzor
D.		cenzora
B.	uż. żyw.	cenzora
N.		cenzorem

liczba mnoga

D.		cenzorów
B.	uż. osob.	cenzorów
N.		cenzorami

Etymologia

łac. censor

Znaczenia

1. »osoba oceniająca, kontrolująca działalność instytucji, postępowanie ludzi, krytyk«

– Maćku! chybiłeś brodu, boś swą ohydę Wziął sobie za cenzora P. L. Danowskiego; Musi być długich uszu, świadomeś był iego. GrochWiersze 324.
– Wszyscy tedy mogą wielki pożytek z káżdego kazánia mieć/ by iedno pokornie y nabożnie słucháli [...] á byli skromnymi uczniámi/ nie bucznymi censorámi. BirkNiedz 185.
– Nie mász rośleyszego Krolá, Dictatorá, Tribuná, Burmistrzá, Censorá [...] nád Wm. AndPiekBoh 16.
– Inszego objectum tylko dobro pospolite, inszego censora, tylko sumnienie [nie mam]. LeszczStGłos II.
– W Każdey Prowincyi iest postánowiony Sędzia czyli Kommissarz, czyli Rewizor y Censor názwiskiem Corregidor de Comarca, co rocznie swoię rewiduiący Prowincyę. ChmielAteny II 40.

2. »wysoki urzędnik w starożytnym Rzymie«

– Stárzy Rzymiánie mieli Censorow swoich/ ktorzy co trzy látá od miástá do miástá [...] ieździli/ pytáiąc się iákie są obyczáie między poddánymi. StarKaz II, 614.
– Bywał popis, co kilka lat w Rzymie Gdzie káżdy przed Censorem wywodził się zwáwem Iákim się Rzymianinem tytułował práwem. PotPocz 16.
– THEATRUM Pompeiusza Wielkiego 80. tysięcy Ludzi obeymuiące, od niegoż wystawione, ale z trudnością,bo przy kontrádikcyi Censorow Rzymskich, in quantum by temu dziełu Kościola Wenery był nie przydał. ChmielAteny II 89.
– Via Appia, od Appiusa Censorá formowána, wielkiey perfekcyi, y obszerności, y wielkości. ChmielAteny II 101.
– Censor/ Aristarchus [...] Censor [...] ein beschätzer/ schätzer. DasHünDict Qq.

3. »urzędnik kontrolujący, oceniający drukowane księgi«

– Censor ksiąg/ Sędzia/ rozsądnik [...] Iudices ac censores pòématum, vide Probierz. Kn 61.
– Censor ksiąg. Libroru[m] index Censor, Reuisor. Perzwalgitoias knigu. SzyrDict 27.
– Ia [...] Ksiąg idących do Druku Censor, á ná ten czas Akádemiey Krákowskiey Rektor, zeznawam, iżem czytał Kazánia Niedzielne. StarKaz II, 4.
– X. Iędrzey KVCHARSKI P. S. D. Kościołá Káthedralnego Kánonik, Xiąg w Diaecezyey Krakowskiey Censor. HaurEk 1.
– Należało by mi, idąc zwyczaiem Authorow, na początku á capite Libri, podać approbacyą, iakiego uprzywileiowanego Censora. LeszczStGłos 1.
– Magister Sacri Palatis z Zakonu Kanzodzieyskiego, Censor Xiąg ná świat wychodzących. ChmielAteny II 165.
– Censor ksiąg. Bücher-Censor. censeur de livres. T III 103.

Użycia metajęzykowe

- Substantiva nomina [...] Censor Censura Centrum Ceremonia. WojnaInst 158

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Podhasła

Najwcześniejsze poświadczenie:

1607

Znaczenia

nazwa osobowa »przydomek Katona Starszego«

– Cato przezwiskiem censor. ManTobPhr 109.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

CENZOR

CENZOR