Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

CHAŁUPNIK

rzecz.
m
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach
Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1621-1643
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   chałupnik
D.   chałupnika
N.   chałupnikiem
liczba mnoga
M. uż. osob.   chałupnicy ||   chałupniczy
D.   chałupników
B. uż. osob.   chałupników
Znaczenia
»chłop bezrolny, mieszkający stale lub czasowo w chałupie z obejściem i ogrodem, zwykle także zobowiązany do odrabiania pańszczyzny na rzecz pana«
  • – Cháłupnik/ Inquilinus operam loco pecuniae domino domus praestans pro habitatione. [...]. Kn 63.
  • – Ogrodnik czyy/ ná iego ogrodzié mięszkáiący. vide Zágrodnik/ Cháłupnik. Kn 619.
  • – Siostra tego to Wojciecha [Nowakowskiego] beła za chałupnikiem myśliwcem w Trzebieniej. TrepNekLibDworz 251.
  • – Trzech kmieci jednego, także czterech zagrodników piątego zagrodnika wyprawić będą powinni, chałupników także czterech. AktaKrak II/2 570.
  • – Zagrodnicy, ku zagrodom grunty, role albo pola i kopaniny mający, po gr 15. Chałupnicy, ogródki tylko przy chałupie mający, po gr. 6 [płacą]. AktaKrak III 36.
  • – ZNIWO, gdy według czásu y potrzeby nástáie, áby wszyscy z pilnością według powinności y osády wychodzili, miánowicie Kmiecie, Zagrodnicy, Chałupnicy, Rzemielsnicy, Komornicy, Káczmarze, Powabnicy, y Młynárze. HaurEk 10.
  • – Temu zábiega pospolite práwo, áby Kmiecie, Zágrodnicy, Cháłupnicy, y insi w swoiey stánowiąc y rodząc się Dziedzinie, káżdy zá własnego był poczytány poddánego. HaurEk 66.
  • – Chałupników 2 albo komorników, którzy w jednej chałupie mieszkają i dozorcami są. InwKal I 207.
  • – Druga sprawa strony nierządu nieiakiey kramarki, ktora sie wprowadzieła przed tygodniem do Iakuba chałupnika. KsKasUl I, 358.
  • – Powinien będzie [...] około siana robic na Pańskim, iako y inszy chałupniczy. KsKrowUl I, 639.
  • – Stanąwszy obecnie Michał Biel [...] chałupnik jazowski [...] chałupę swoję dziedzictwem nabytą [...] przedaje Janowi Lublowskiemu. KsJaz 144.
  • – 1685, 21 janu[a]rii [21 I] odprawili jurament przy bytności całej gromady na ten czas [za] dzierżawy, na przysiężnych według pier[w]szego [z] zagrodników Grzegorz Pomiotło, Stanisław Młynarz, [z] zarębników Doruch Maciek, Grzegorz, z chałupnikó[w] Krzysztof Kogutek. KsJaz .
  • – Ci wszyscy wzwyż pomienieni chałupnicy starogrodzcy powinni robić w żniwa według osobliwego regestru. Zagrodnicy pwoinni robić codzień jeden o pańskiej strawie. InwChełm 17.
  • – Chałupników jest n-ro 12, którzy się sami pobudowali, ról żadnych nie mają; ci nie płacą nic, przysiewek się im daje na pańskiej uprawnej roli [...] Za to powinni robić o pańskiej strawie przez całe żniwa. InwChełm 19.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • chałupnik doroczny:
    • – Chłopa żadnego osiadłego nie masz, ani kmiecia, tylko chałupnicy i ogrodnicy doroczni. InwKal I 125.
  • chałupnik niepoddany:
    • – [Poddani] Kmieci 14, [...] Ogrodników 6. Chałupników nie poddanych 10, komornic poddanych 4, skotarz dworski. InwKal I 120.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Podhasła

CHAŁUPNIK

Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Najwcześniejsze poświadczenie:
1621-1643
Znaczenia
nazwa osobowa »przydomek jednego ze świętych«
  • – S. Ioannes Calybita in nostra etiam lingua chałupnik/ vt in Graeca [...] dicitur. Kn 63.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Data ostatniej modyfikacji: 07.02.2019
Autorzy: WM
Data ostatniej modyfikacji: 07.02.2019