Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

CHMIELOWY

przym.
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Warianty fonetyczne: CHMIELOWY, *CHMIELIWY
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI, L (XVII), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp, Kn, T

Formy gramatyczne
lp M. m   chmielowy
n   chmielowe
D. m   chmielowego
n   chmielowego
B. m nżyw   chmielowy
ż   chmielową
lm M. nmos   chmielowe
N.   chmielowymi ||   chmieliwemy ||   chmielowemi
Znaczenia
1. »pochodzący z chmielu, będący częścią chmielu; związany z hodowlą chmielu«
  • – Liścia więtszego niżli Dzięgiel/ ná kształt chmielowego/ około kráiow ząbkowáneg[o]: miękkością Rozdzieńcowi podobne/ á żołtáwe dzięgielnica]. SyrZiel 103.
  • – Drżeń we środku cienki/ y biały. Liście gęsto z korzeniá/ ná długich y mocnych stopkách pochodzi/ zupełney zieloności: á iáko Dioscorides pisze/ Ostrowełniste/ Figowemu liściu bárzo podobne/ w swym okręgu ná pięcioro sie dzielące labrem/ iáko list chmielowy/ miąższe/ szerokości mierney/ á około kráiow kárbowáne. SyrZiel 226.
  • – Wszytkie ine Febry zástárzáłe y zágniłe leczy/ ktore z zátkánia y zámulenia wątroby pochodzą/ tym sposobem: Wziąć Rzepikowego ziela dwie gárści/ korzenia iego garść/ Chmielu młodego ábo wierzchołkow iego/ y z liściem/ kwiátu chmielowego/ Kopytniku z korzeniem po gárści. SyrZiel 275.
  • – Weźmi liścia sámego Bylice/ Słazu máłego ábo niskiego polnego/ Lebiotki/ kwiecia Chmielowego/ po dwu gárści káżdego [...]. SyrZiel 724.
  • – Krew melánkoliczną wysmáżoną wywodzi/ nasienia chmielowego czwierć łotá/ ż winem piiąc. Czyni toż kwiecie chmielowe w winie wárzone. SyrZiel 1459.
  • – A ktory miał trzy żony. Wszak to iedno ciáło/ To ie musi wziąć ná się/ poniesieć nie máło. Iescze drugie są tłuste miązsze białegłowy/ Będzie dźwigał na sobie by wancuch chmielowy. FraszNow C4v.
  • – Lupuli. Hopffen Blumen. Chmielowe. GuldOn 20.
  • – DRZEWA KORZENIA Y inne rzeczy poty spráwuiące. DRzewo Bukszpánowe, Jałowcowe, Jesionowe. Dębowe młodociáne, Sásáfras, Gwáiákowe. Korzeniá. Salsa parillae, Dzięglowe, Łopianowe, Chynae, Kopru włoskiego,Iormentilli, Cytwarowe [...] Chmielowe. VadeMed 35.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • [kocioł] chmielowy:
    • – Miedź: Kotłów piwnych 2, chmielowy jeden, garniec gorzałczany jeden, kociełków kuchennych 2 [...]. InwKal I 209.
    • – Sprzęt browarny. - Kotły 2: jeden o 6 beczkach, drugi chmielowy o półtoru beczkach, dobre, roku przeszłego za panew starą wymieniany [...]. InwChełm 128.
  • kociełek chmielowy:
    • – Kociełek chmielowy dobry, kadzi 2, przecier jeden dobry, drugi zły [...]. InwKal I 213.
  • [Ogród] chmielowy:
    • – [...] dozywotne mieszkanie ze wszytkimy gruntami oronemi y nieoronemi lesnemi yzsianozętnemy [...] zsadamy owocowemy y chmieliwemy [...] po zywocie moim iey zapisuię [...]. DekrŻmud 131.
  • [Sad] chmielowy:
    • – [...] maiętnosc [...] z lasy sadami owocowemi y chmielowemi stawiszczami sadzawkami y Rzekami [zastawiliśmy] [...]. DekrŻmud 44a.
    • – [...] tę maiętnosc naszą własną podubisce zastawilismy [...] z lasy sadami owocowemi y chmielowemi stawisczami sadzawkami z rzekami y z rzeczkami [...]. DekrŻmud 109b-110a.
    • – [...] tę maiętnosc moią [...] starymi y nowo załozonymi ogrodami sadami owocowymi y chmielowymi Stawami sadzawkami [...] w moc [...] synowi [...] podałem [...]. DekrŻmud 255a.
  • chmielowa tyczka:
    • – Na co Czarniecki powiedział że nąm pochwili y kopiie Niepomogą nie trudno w Litwie o Chmielową Tyczkę. PasPam 99v.
  • bot. wierzchołki chmielowe:
    • – Lupuii iuli, Wierzchołki chmielowe [regestr ziół]. CompMed 24.
2. »alkoholowy, piwny«
  • – Ten [Skliński], mając u siebie dworzany Carowej [...], niemałą część nocy, zażywając wspólnie dobrej myśli, strawili, którym także przyszło do dnia przetrwać. Gdy ten rozruch usłyszeli, nie wiedząc, coby się działo, ciężar jeszcze chmielowy prawie nosząc [...] ładunki [...] na wiatr powystrzeliwali. NiemPam 74.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Podhasła

*CHMIELOWA
rzecz

w funkcji nazwy własnej
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
N.   Chmielową
Najwcześniejsze poświadczenie:
1691-1695
Znaczenia
»nazwa własna«
  • – Z obozu pod Chmielową, 19 IX 1695 [.] ZałRelSar 380.
  • – Ps. Nadchodzi poczta z obozu de data 20: jeszcze wojsko pod Chmielową stało wczora, mieli się pomknąć ku Czerwonogrodu [...]. ZałRelSar 381.
  • – Z obozu pod Chmielową, d. 26 IX 1695 [.] ZałRelSar 381.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Data ostatniej modyfikacji: 18.06.2021
Autorzy: WM
Data ostatniej modyfikacji: 18.06.2021