ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SStp, SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SXVI (?), Kn (?), T (?), L (?)

Formy gramatyczne

bezokolicznik

chować

czas teraźniejszy

lp	1. os.	chowam
	3. os.	chowa
lm	1. os.	chowamy
	3. os.	chowają

czas przeszły

lp	m	3. os.	chował
	n	3. os.	chowało
lm	mos	3. os.	chowali

czas przyszły złożony

3. os.

będzie chować

nieosobowy czas przeszły

chowano

Znaczenia

1. »mieć na swoim utrzymaniu, karmić«

– On swoiemi rządzi Maietnosciami a ona tez Swoiemi y kozde znich osobną chowało assystencyią. PasPam 82v.
– Litwa siła chowaią tych karmicielow. PasPam 103.
– Widzę trzeba was y z Panami Posłami Cięnko chowac to wy się będziecie czesto praezentowali w pokoiu. PasPam 175v.
– Narzekaią choc maią dosyć Ludzkosci y Traktamentu WKMSCi gdy by ich Sub stelniey chowac nieosiedział bymci się tam z nimi. PasPam 175v.

2. »przechowywać; zachowywać«

~ Tegoż dniá przyiecháło 60. koni Moskwy od inszych w poselstwie do K. I. m. chcąc go mieć zá páná/ tylko żeby im religią chował/ áby kupcom wolno było z Moskwy do Polski/ y z Polski do moskwy bez przystáwow ieździć. BielDiar Cij.
~ Znácżnie tego Pan Bog błogosławi komu to wszytko oraz da ná świecie: bo y ná łáskę swą z mátki go wywodzi/ y w łásce go swoiey chowa y w łáskę go swą bierze/ co wszytko żáłuiącym y frásobliwym nie ledaiako wymuie kłopotu/ y naypewniey lubo rożnie żáłosnych z sercá tego zmárłego żáłuiących WM. SpiżAkt G3.
– Owę kołową [mowę] od Xdza Piekarskiego przepisał ręką swoią y chował. PasPam 153.
– O ten zas List co do Czarnieckiego prosiłęm że by mi go kazał oddać powiedaiąc ze te y podobne okazyie chowąm sobie że by maneant Posteritati pro Testimonijs vitae meae [pozostały dla potomności jako świadectwo życia mego]. PasPam 162v.
– Chowąmy pro ultimaSiti [na ostateczną potrzebę] łaske y Panską W k MSCi P.N.Miłego Protekcyią. PasPam 284.

Związki frazeologiczne

chować coś w pamięci:

– Będzie to krolowi IoMSCi rzecz miła merita WMSCi w swoiey panskiey chować będzie pamięci y wszelaką nagradzac się będzie wdzięcznością. PasPam 142.

3. »grzebać«

– Olędrowie tez Niebożęta dziury w okrętach łatali zabitych wywozili chowali. PasPam 69v.
– Nie w iednym ich grobie Chowano kazimirza w kaplicy Zygmonta oyca iego. Michała zas w kącie po prawey ręce w kosciele w chodząc w kaplicy nie więm ktorego krola. PasPam 248.

4. »ukrywać«

– Gospodyniey niewidziałęm Bo tam oni zony tak chowaią za iey słonce niedoydzie. PasPam 163v.

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń

Związki frazeologiczne

żal w sercu chować:

– Iechał dziś Xiądz Gołyński z urodzenia swego znaczny Zákonu OO. Jezuitow w kolasce, napada dwoch Wołoskich Towarzystwa, z Szablami dobytemi wołaiąc: bić tego etc. Kommissarza. [...] nie dla tego to wspominam, żebyśmy żal w sercach chować mieli, ále żeby y ci co słuchaią, y ci co podobno y czytać będą, widzieli y wiedzieli cośmy czynili, cośmy cierpieli. DanOstSwada I, 212.

chować w bawełny coś:

– Życzę nie chowáć w bawełny Defektow, kto chce mieć odpust zupełny. DrużZbiór 409.

Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

– Ná rześ cię byśku chowáią przétoć dobry obrok dáią. KnAd 977.

– Kto czéládź wiélką chowa/ i buduié: Ten/ by nawięcey miał/ wnét wyszáfuié. ábo: Drogę do vbostwá sobié gotuié. KnAd 376.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Podhasła

Formy gramatyczne

odmiana złożona

lp	M.	m	chowany
		n	chowane
	B.	m	chowanego
		ż	chowaną

Najwcześniejsze poświadczenie:

1656-1688

Znaczenia

»oswojony«

– Ielenia tak że zywego Chowanego na powrozie przyprowadzili. PasPam 63v.
– Przysłał do mnie krol Io MSC Pana Straszewskiego sługę swego y z listami prosząc Solenniter [uroczyście] o darowanie wydry ktorą chowaną miałem. PasPam 251.
– Skoro rano potkał ią Dragąn niewiedząc co to, czy chowane czy dzikie uderzył Berdyszem zabił. PasPam 255.
– Wszyscy zanim nawet y ten [zając] chowany. PasPam 256v.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

CHOWAĆ

CHOWANY