Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

CZOŁDAR

rzecz.
m
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Warianty fonetyczne: SZOŁDAR
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
L (XVII w.), SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI (?), Kn (?), T, SWil (?)


Najwcześniejsze poświadczenie: 1633
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   czołdar
Ms.   czołdarze
liczba mnoga
M. uż. nosob.   czołdary
B. uż. nosob.   czołdary
N.   czołdary
  szołdarami
Znaczenia
»przykrycie na konia, czaprak«
  • – Tám iako ku poźnemu Hesperu się skłoni/ Pod złotymi czołdary parę Turskich koni: Obu sobie podobnych stroiem y vrodą/ W podárku od Spodárá Kśiążęćiu przywiodą. TwarSLeg 46.
  • – Konnych w złoćistych szyszakách y zbroiách/ drudzy w páncerzach/ szumno/ y kosztownie okryte/ y przykryte szołdarámi/ áż ku źiemi wzorámi y kwiátámi złoćistemi y kámieńmi sádzone/ chłop w chłop dwánaśćie tyśięcy. StarWyp B4v.
  • – Patrząc jako drogo król liche płaci dary, Jeden z dworzan, w kosztowne ubrawszy czołdary, Cudnego daje konia w prezencie wymiotem: Jeśliż rzepkę, pewnie mi odważą go złotem. PotFrasz4Kuk I 424.
  • – Koń Sekiel wszytek w brod ufárbowány Ná ktorym Czołdar złotem háftowány. KochProżnLir 51.
  • – Która z natury piękna, przez takie rupieci Miasto ozdoby gładkość przyrodzoną szpeci; Której czego natura umknęła w urodzie, Posag przy obyczajach będą jej w nagrodzie; Jeśli którą pięknego składem ciała krasi, Marnymi postępkami niechaj jej nie gasi: Świnia w pysku ma pierścień, w złotym wół czołdarze Chodzi, kędy od pięknej serce różne twarze. PotMorKuk III 12.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Odsyłacze
Patrz: CZOŁDRO.
Autorzy: WG
Data ostatniej modyfikacji: 06.03.2023