Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

DEPANS

rzecz.
m
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Warianty fonetyczne: DEPANS, *DEPENS
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SW (depansa)

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI, Kn, T, L, SWil, SJP


Najwcześniejsze poświadczenie: 1745
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   depans
D.   depansu
B. uż. nżyw.   depans
N.   depansem
liczba mnoga
D.   depensów
N.   depensami
Etymologia
fr. dépense
Znaczenia
1. »wydatek, rozchód pieniędzy«
  • - A ponieważ też Náiáśnieyszego Krolá J.M. Pruskiego Miłośćiwa wola pilno ku temu zámierza, aby Rodźicom y Opiekunom Akádemikow w Akádemii przebywáiących Kosztow potrzebnych nie przyczyniáć álbo wywyższáć, áni Depensow niepotrzebnych y Exorbitáncyi nie czynić; [...]. Tedy nie tylko wszelkie y wszytkie Podárunki, procz náterminowánych Pieniędzy wstępnych, ktore semel pro semper dáią śię, Komuby kolwiek y pod iákimkolwiek Praetextem y názwiskiem stawáć śię mogły, oraz ze wszytkimi bieśiádámi y innymi tákowymi depensámi niepotrzebnymi surowo zákázuią śię, ále też Dyrektor ostro obliguie śię pod własną winą swoią zábiegáć temu, áby żaden Akádemik bez Pozwolenia iego u kupcow, tych, co Kásę y wino szynkuią, lub też w Gośćińcách y Gospodach pod in Legibus Academicis wysádzoną káźnią cokolwiek ná Borg wybierał [...]. NotAk 9-10.
  • - Gdy tam staniesz, przestrzegam Bracie, bądź ostrożny Byś nie mruczał, nie szemrał, iż to depans prożny Czyni na stroie, mody, wszakże twoia żona W twych uściech połowicą, toć słuszna by ona Twey substancyi połowę całą przestroiła (Dałby BOG by tylko się na tym rzecz skończyła!). ZałJAPróba 48.
  • - Nakoniec, nie maiąc sposobności do exercytowania się, y fechtowania, y tańcow, y ięzyka Francuskiego zapomniałem, tak dalece, ze mi żal czasem było tak wielkiego depansu, który na cudze kraie łożyłem. BohFLesRozmowa 11.
  • - Nad to, tak są drudzy z Panow nayprzednieyszych o progress nauk gorliwi, że niektórych swoim depansem do cudzych kraiow wysyłaią ztą intencyą aby się tam w rożnych sciencyach wydoskonaliwszy, potym w Oyczyznie młodź naszę do tychże sciencyi sposobili. BohFLesRozmowa 14.
  • - Tey ia iedney passyi z przyrodzenia cierpieć nie mogę, á ile gdy się dotyka depansu moiego. MarewPol 15.
2. »wysiłek, wydatek energii«
  • - Puka się brzoza dla soku y miazgi, Gdy ią Marcowe rozgrzewaią Duchy, Rzucaią w morze z Okrętow drobiazgi, Za nastąpieniem wietrzney zawieruchy Obwala ciesla z drzewa w lesie drzazgi, Aby Dąb lzeyszy przywiozł choc nie suchy, Około niego gdy trzeba z depansem, Lub czasem długim robił lub kwadransem. ChrośAm A2v.
Użycia metajęzykowe
  • - Ztąd w Polszcze ná Pańskich Dworách Ekipaz, depans woianzowáć, forysterować, Lauffer, Kuffer, ná słuchasz się. ChmielAteny II 758
Odsyłacze