Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

DZIAD

rzecz.
m
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach
Słowniki notują
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   dziad
C.   dziadowi
liczba mnoga
M. uż. osob.   dziadowie
D.   dziadów
B. uż. nosob.   dziady
Znaczenia
1. »ojciec ojca lub matki; przodek«
  • – Masz prawda z kąd brać pochob do wielkiey Dzielnosci przeglądaiąc się w Aktach swey Starozytnosci ktore z Dziadow z Naddziadow takiey Stymy były ze podobnoby serce kamienne z miękczyły. PasPam 273.
  • – Nie myślę o żadney ich reparacyi, przez wzgląd osobliwy na Antecessorow swoich, mowiąc, iak moy ociec albo dziad mieszkał, tak y ia mieszkać ch[c]ę bez żadney odmiany. LeszczStGłos 2.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • dziad z babą:
    • – Dał Pan Bóg rodzicielce mojej z powtórnym małżonkiem syna Jana [...] Patrini byli: dziad z babą. WierzbKon 132.
    • – Iako nieme głąbie Rowno Dziady z babami wkrzywe karki rąbie [Turek]. PotWoj 109.
Związki frazeologiczne

  • z dziadów i pradziadów:
    • »z przodków«
    • – Niech Ultimus Domus Iagiellonicae Pullus [ostatnie pisklę jagiellońskiego domu] iako z Dziadow y Pradziadow soich pod tą koroną na tym Tronie [...] Spokoynie dni swoie skonczy. PasPam 196v-197.
2. »starzec«
  • – Iuz go poczęli Siekac. Skoczył Dziad iako Sarn pod Marszałka. PasPam 243v.
  • – Stanąwszy w karczmie na noc jeden szlachcic zimie, Aż dziad pijany babie na podołku drzymie. Niech mi ten dziad nie pierdzi, idź z nim za piec babo, Tu mi ścielcie. A owa: napierdzić już słabo, Napierdzi Bożą łaskę; jeszcze wżdy bznie tęgo. PotFraszBrück II 358.
3. »żebrak«
  • – Tak tedy czynili niebozęta Strugali tyczki pstro a biało farbowali iak owo laski dziadowie robią a proporczyki Płocianne. PasPam 99v.
  • – Y dziadowi wymię Boze biorącemu powiedzieć pytaiącemu y Sprawić się do kąd idę niegotowem de Negare Pogotowiusz WMM Panom iako zacnym Zołnierzom. PasPam 155v.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Podhasła

DZIAD

Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Najwcześniejsze poświadczenie:
1656-1688
Znaczenia
przezwisko Stefana Czarnieckiego
  • – Wysłał [generał Montecuccoli] iednak Officerow z pewnym traktatem ktorych gdy obaczył Dziad Skoczył iako piorun kunim Supponendo [rozumiejąc] że Generał wyiezdza alec jak obaczył że kto inszy stanął y obaczył Legacyią. PasPam 71-71v.
  • – Stalismy tedy w obozie ale przecię nasz dziad nigdy nieproznował. PasPam 72v.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Data ostatniej modyfikacji: 27.07.2010
Autorzy: SPas , WG
Data ostatniej modyfikacji: 27.07.2010