ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SStp, SXVI, Kn, SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
T, L (XVII-XVIII?)

Formy gramatyczne

lp	M.	m	dziewczy
		ż	dziewcza
		n	dziewcze
	D.	ż	dziewczej
	B.	n	dziewcze
	N.	ż	dziewczą
	Ms.	n	dziewczem \|\| dziewczym
lm	M.	nmos	dziewcze
	D.		dziewczych
	B.	nmos	dziewcze

Znaczenia

»odnoszący się do młodej dziewczyny, panny, właściwy pannie, należący do panny, panieński«

A coż będźiem gráć? Káżdy ma sobie grę wybieráć/ á co on objerze/ to drudzy z nim máją gráć. A ktoż pierwey pocżnie? Będźiem o to losy miotáć. Los ná mię padł. Podźmy gonić trzećiego. Dźiewcża to grá/ racżey będźiem gałki gráć. Owo jest mojá pará/ przyłożćiez wy też swoje pary. Ieśli cetno będźie w dołku/ tedy ja wygram/ á jeśli licho/ tedy ty wygrasz. VolcDial 56.
Ieszcze z dźiewczyny byłá nie wyrosłá/ A iuż szalone konie obiezdżáła: Kopią w ręku/ miecz v boku niosłá/ Luk tęgi dźiewczą ręką wyćiągáłá [Klorynda]. TasKochGoff 38.
W krótkiem ubierze stała Marfiza wspaniała, Jak zwykła do potrzeby bohatyrka śmiała; W termoodońskich polach tak się ubierała Hipolita, gdy wojsko dziewcze szykowała. ArKochOrlCz II 333.
Ale tu koniec o tem; zaś szczere miłości Bradamanty napiszę i dziewcze żałości. ArKochOrlCz II 422.
„Co to - mówią - za cud jest, że tak męskie siły W ciele subtelnem dziewczem miejsce ulubiły?” ArKochOrlCz III 21.
„Zwycięstw dziewczych nie pragnę, bo mi w oczach brzydkie, A tak ozdoby męstwa straciłabym wszytkie”. ArKochOrlCz III 27.
[...] tak trzy panny swe dziewcze skrytości Zasłaniały, od wielkiej w pół żywe żałości. ArKochOrlCz III 134.
Leon własne imię miał; kształtny, urodziwy, Przymioty go pięknemi los z nieba życzliwy Obdarzył. Ten o męstwie dziewczem mając wieści, Rozpalił się miłością na pierwsze powieści [...]. ArKochOrlCz III 312.
Dźiewcźy/ Puellaris [...]. Kn 167.
A iák z dźiewczą pomocą furtá nie trafiona Wprzod nikomu/ po nići była náleźioná/ Nátychmiast z Minosowną AEgeowic chutny/ Ku Dyey żagle wydał/ gdźie srogi/ okrutny/ Towárzyszkiey ná brzegu odbiegł: odbieżáną Obłápił/ y przytulił Bacchus/ zfrásowáną. OvŻebrMet 193 [183].
Z lewego rámioná/ strzał stroż słoniowy/ dźwięku Nárażał powieszony/ łuk wtąż w lewym ręku: Lice ták trefne/ że mogł w pacholęćim śmiele Dźiewcze/ á pácholęce rzecz w panienskim ćiele. OvŻebrMet 198 [188].
Ták gdy się tęgim członki oćiągnęły splotem/ Nie dwoie są/ lecz dwoy kształt: ni chłopięce ćiáło/ Ni dźiewcze: y żadne się y oboie sstáło. OvOtwWPrzem 90.
Aurat bazar: dziewczy rynek. JaśDict 104.
Pánieński/ v. Dźiewczy/ Mergiszkas. SzyrDict 283.
Itak miedzy onymi roscie białogłowy Sardanapale młode tracąc zdrowie wszytko Na Koniec y czerstwosc y ochote do cnoty Bo zmarnieie w iezieniu dziewczym niz doroscie [...]. OpalKSat 3v.
y świat napełniali Spustoszały przez potop, więc i onej skały, W którą Herkulesową ręką rzucon mały Przewierzgniony był Lichas; weź i tych kamieni, Z których zbudowany dom słonecznych promieni, I kamień, którym poległ Acys przywalony, Od olbrzyma wśród pieszczot dziewczych ułowiony, I te, którymi Wenus wzgardy się zemściła Na Propetównach, gdy ich w krzemień przemieniła, MorszAUtwKuk 132.
Obiorą Martezia y Lampede Pany ktorym były posłuszne dziewcze w boiu stany DrobOpow 128.
Ciężkać nam praca, ale w niej przysmaku To nam dodaje, że i w tym żywocie, Jako oliwie być na wierzchu cnocie. Żeś od chłopskiego biedę miał bijaku, Zato do dziewczej dostawszy się ręki, Takieś jej wzajem pozadawał męki. MorszZWierszeWir I 369.
Wszytek świat tryumfuje, mnie, zgubiwszy ciebie, Smutne treny należą: kier, żałoba, zgrzebie. Prożnom chciała oszukać i przez dziewcze kryzy, Ujść biedna matka wrogow przedwiecznych decyzy. PotFraszBrück I 443.
[...] Y co nástępcą miał bydź swego Oycá, To się stał biedney Krolewny zaboycá. Ze się trudnośćią w Oyczyźnie wymáwia, Ani się ná czás obiecány stáwia; Podeyrzáne to, y omylne sprawki, Raczey go dźiewcze trzymáią zábawki. OvChrośRoz 18.

Przenośnie

I Aż morzem Miniyscy szli/ w Págáskim okręćie/ Y w ślepym/ biedny stárzec Phineus/ zamęćie Oglądan/ y támże przez Aquilowe syny/ Dźiewcze ptástwo odbite od stárcá chudźiny.OvŻebrMet 160 [150]

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

DZIEWCZY