ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SStp, SXVI, L, SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
Kn, T (?)

Formy gramatyczne

stopień równy

lp	M.	ż	dziwna
		n	dziwne
	D.	n	dziwnego
	N.	m	dziwnym
		ż	dziwną
lm	M.	nmos	dziwne
	D.		dziwnych
	B.	nmos	dziwne
	N.		dziwnemi

stopień wyższy

dziwniejsze

Znaczenia

1. »niezwykły, niecodzienny, nadzwyczajny, podziwu godny«

– Podał [Bog] ie [działa] w Polskie ręcę dziwnym sposobem bez wielkiego krwie rozlania. PasPam 62v.
– Spodziewali się że to tam cos dziwnego y drogiego obaczą. PasPam 80.
– Roku Panskiego 1661. Za boską pomocą zacząłęm w domu. W ktorym Roku dziwnemi P Bog, probował Sługę swego okazyiami. PasPam 114.

Związki frazeologiczne

dziwne rzeczy:

2. »dziwaczny, cudaczny«

– Przezwiska iey niepamietam bo bardzo dziwnie [zam. dziwne] iako y Sama dziwna. PasPam 65.
– Roznych rzeczy dziwnych napatrzy się na dnie morskim. PasPam 65.
– Na owych Skałach siędzą iakies zwierzątka dziwne. PasPam 65v.

3. »osobliwy, szczególny«

– Miecz zaraz podle boku zchłopcem na ktory ia miałęm pilne oko bo to przecię z Szalonym dziwna Sprawa. PasPam 83v.
– Miłosciwy krolu dziwne to iest zaprawdę Gonienie mogąc dogonić a niedogonić. PasPam 198.

4. »cudowny, mający charakter cudu«

– Więtszych cudów nie miał ten wiek/ Niechay słucha wszelki człowiek/ Nád Iwánowiczá tego/ Chce mieć Bóg z nim coś dziwnego. NowinyDymitra Aiijjv.
– Było wiele wálecżnych zdawná Krolow Polskich/ Z ktorych dźiwne zwyćięstwá káżdy pokazał z nich. HofmańPor Aiji.
– Tey to bowiem poćiechy iáko sobie życży [królewicz], miedzy inszemi błogosławieństwy ná źiemi, ták iey przez syny Rycerskie swe nabywáiąc, w dźiwną sławę a chłubę z tąd sámá śiebie nieiáko przyobłoczy. OzimSzturm Aij.
– [...] Wenus, dla której Cypr jest zawołany Kolebki, z morskiej zrodziła się piany; Perseusz z złota, z ognia wnuk Azopa, Z kamienia ludzie najbliżsi potopa; Ale dziwniejsze Pańskie Narodzenie, Nad którym z cudu zamilkło stworzenie: Sam się urodził, bez ojca, bez matki. MorszAUtwKuk 212.
– Częstochowska Forteca przez Millera Generała Szwedzkiego w 17000. piechoty oblężona, ale dziwną protekcyą Nayświętszey Matki obroniona, kiedy wszystkie kule i ognie przeciwko Fortecy wystrzelane obijały się od murów, i raziły znacznie Szwedów, o czym wolno czytać obszerniey Histroyą Cudu tego mieysca. ŁubHist 93.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Podhasła

Formy gramatyczne

Najwcześniejsze poświadczenie:

Znaczenia

»jest niezwykłe«

~ Ale dziwniejsza to była/ co czynili Meksykani. BotŁęczRel V 11.
~ A to dźiwna/ że ten Otto nałáskáwszy Cesarz rokiem przed śmierćią swoią/ czásu drogośći/ niezliczoną moc żywności/ rozmáitym Klasztorom y Szpitalom sczodrobliwą ręką kázał rozdawáć. ZwierPrzykład 278.
– Lecz to dziwniejsza, aby panna miała Porodzić kiedy, a panną została. A najdziwniejsza, że boga samego! DachDialOkoń 50.
~ A to dźiwna/ że choć wszyscy te tákie abusus y oxorbitantie [!] w Oyczyznie dobrze widźimy y szkodliwych nam skutkow ich/ ná sobiesz sámych/ ábo ráczey ná mieszkách własnych vstáwicznie doznawamy/ y ná nie się vskárzamy/ nárzekamy/ wołamy: przedśię znáku o tym nie myślimy/ ábo nie rádźiemy; iákoby táki vćisk y skwierk vśmierzyć/ y tego dokazáć/ áby tym łákomcom pászczeki ná pochłánienie dostátkow/ cokolwiek ich ieszcze w Polszcze baczą rozdźiewione/ záwrzeć/ y zátłumić. GrodDysk F-Fv.
~ I to mnie dziwna, że tak twarda skała Kroplę litości wypuściła z ciała, Acz-ci zwyczajnie pod twardym kamieniem Żywe się źródło dobywa strumieniem. MorszAUtwKuk 180.
– I tu dziwna ze w kraiu tak obfitym gdzie unas wszystkiego było pełno, A oni byli Tydzięn Na mieyscu postali to zaraz do nas po kwescie przysłali zony. PasPam 57.
– To dziwna żem zas konfrontował czas z czasęm weług rellacyiey Wolskiego to własnie w tęn czas kiedy się tam zle działo [...] To mnie tez takie cięszkosci na Sercu czyniły. PasPam 76.
~ Lecz to u mnie dziwniejsza, że mężowie żony, A te paziów chowają sobie pod ogony. PotFrasz4Kuk I 412.
~ To dźiwna miałli Pan nász pokazáć im rány swoie, czemu im nie pokązał ran nog swoich? MłodzKaz I, 27.
– [...] to dziwnieysza, iż wieku szesnastego po przekonaniu o niebios mieyscu wolnym od wszelkiey przeszkody, y po obserwacyach komet od Regiomontana y Apiana czynionych, znalezli się uczeni ludzie, którzy dla przyiaźni Aristotelesa komety mieli za kurzawy ziemi suche na powietrze wyniesione y tam goreiące. BohJProg I 8.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

DZIWNY

DZIWNA