ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
L (XVI-XVIII), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI, Kn, T

Najwcześniejsze poświadczenie: 1625-1626

Formy gramatyczne

liczba pojedyncza

	M.				afektacja
	D.				afektacjej
					afektacji
	C.				afektacjej
					afektacji
	B.				afektacją \|\| efektacją

liczba mnoga

	D.				afektacyj
	C.				afektacjom
	B.				afektacje
	Ms.				afektacjach

Etymologia

łac. affectatio

Znaczenia

1. »zabieganie o co, żądanie, życzenie sobie czego, pragnienie«

– Przystąpi potem [pan Buczyński] do affektacyj moich teraźniejszemu czasowi służących. RadziwKSprawy 50.
– Z tąd ná koniec nie dármo podięte protekcye Miast Książąt lennych w nie słusznych áfectácyách/ y Oyczyźnie szkodliwych. OpalŁRoz L2.
– Chrystus Jezus chcący ták tryumphuiącego iáko y woiuiącego Kościołá áffektácyiey wygodzić/ rozdzielił Ciáło Swoie święte ná dwoie. StarKaz II, 39.
– Wczorá dopiero miał Poseł Tátárski audiencyą v K. I M; ná ktorey audiencyey Listy oddawszy od Cháná/ áffektácyą Iego/ ktora onemi listámi continebatur, mową swoią szerzey przełożył. MerkPol 32.
– Dałęm znosząc Długi Ordynackie za effektacyią Io MSCi Pana Myszkowskiego Io MSCi Panu Sędorowskiemu [Szandorowskiemu] Rotmistrzowi flo: 4000. PasPam 235.
– Żądał [Jan Stefan ze Skorzewa] abym od [...] [jego] affektacyjej i prośby nie odstąpił. InwPuck 157-158.
– Te ná proźbe y Affektácyą jego [młodzieńca] do Wm. M. M. Páná zá nim wnosze przyczyne. DobrPol II, 68.
– Prośbie, żądaniu y áffektátiey, w ták poważney spráwie, mey miłey Kumie [śmierci] dałem mieysce. AndPiekBoh 61.
– PO szczęśliwie skonczonych Swi[ę]tach, die. 29. xbris anni praeteriti Izbá Poselska reassumpsit sessie swoie pod dyrekcyą stárey Laski W. I. M. P. Mićielskiego Podsedka Wdztwá Sierádźkiego, ktory uczynił relácyą co spráwił u N Máiestatu I. K. M. P. N. M. y opowiedźiał teneritudinem affectus I. K. M. erga Rempub: ktorey życzy iák nayszczęśliwszych sukcessow consiliorum ochotnie wszelakim Rzeczyposp: annuendo affektácyom, y iako ná niedoszłym Seymie iuxta postulata Rzeczypospolitey verbo suo Regio zá dosyc uczynił [...]. GazWarsz 1702 14I 1 nlb.
– Według własnego ich [chłopów z Lubonia] zdania i afektacji każdemu z nich pozwala się roli w trzy pola tak wiele, ażeby żyta ćwiertni pięć [...] wysiać mogł. RzepLubKutrz 221.
– Konferował Król August pieczęć wielką Załuskiemu [...] na co dziwnie bolał Primas Radziejowski że nie według Jego affektacyi. OtwFDzieje 101.
– Za Listem ImPana Piotra Głuszynskiego na mocną affektacyą pozwoliłem wkromie wziąć na moy kredyt u Pa Toskaniego kupca Warszawskiego TBch 50. SapADiar 104.
– Mośći Pánowie zá násze myto jeszcze nas pobito. My według áffektácyi Waszeći mego Mośćiom Páństwá utrzymujemy ná Seymikách ich interessá, co prawdá nie grzech: y zá toż ná nas sámych crucifige? że Brát Szláchćic weźmie jáki czerwony álbo bity, á czyli nie dignus operarius mercede? boli to gárdło gadáć dármo. BystrzPol N2v.
– U mnie maxima słuzyć zawsze Przyiacielskiey affektacyi. MikSil 67.

2. »przychylność, życzliwość«

– Widząc potrzebę áffektácyey I. K. M. Chán I. M. Woyská ordynował insze z Sołtanem świeże w Vkráinę. MerkPol 101.
– Sub protextu Dworskiey Affektacyjej y swoię mieli [doradcy] prae Oculis Prywatę. PasPam 191.
– Więc juz swoję substancyją puszczam na afektacyją I cokolwiek tylko chciała, natenczas wytargowała [macocha]. StanTrans 59.

3. »cecha, skłonność«

– Pokażę [...] iako przez opuchłego w piśmie ś rozumie się człowiek chciwy. A druga, iáko chciwy nie może bydź od tey złey affektacyiey swoiey uleczony/ ieno przez sámego Chrystusá Pána. StarKaz II, 408.

4. »cierpienie, dolegliwość; ból«

– Hetman [...] ledwo od zwyczainei iemu affectatijei za cięszkiem zafrasowaniem się przychodzącei z konia nie spadł. OssJŻyw 33v.
– Dziś z łaski Bożej król jm. jest relevatus od tych bólów [...] Jmp. poseł bawarski ani wczora, ani dziś nie był u króla jm., bardzo poturbowany będąc tą afektacyją króla jm. SarPam 124-125.
– Król jm. ranne nabożeństwo u oo. bonifratellów [...] będąc cale wolnym od afektacyjej kamiennej [odprawił]. SarPam 142.

5. »nienaturalność, przesada«

– Do stylu historycznego wielkiej nad inne trzeba zwięzłości, uwagi, ostrożności, biegłości i słów bez affektacyjej łagodnych. LubSArtPol 206.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

AFEKTACJA