Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

FIRLETKA

rzecz.
ż
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Warianty fonetyczne: FIRLETKA, FIERLETKA
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SStp (firletka), SXVI (fierletka), Kn (firletka), T (firletka), L (firletka; XVII-XVIII), SWil (firletka), SW (firletka, fierletka), SJP (firletka)

Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   firletka
D.   firletki
B.   firletkę
N.   fierletką ||   firletką
liczba mnoga
M.   firletki
D.   firletek
B.   firletki
Znaczenia
1.  bot.  »roślina zielna, bylina, stosowana w medycynie; Lychnis«
  • – Firletká/ ktorą też Rożyczką P. Máryey zowią/ dwoiáka iest/ ogrodna y dzika. SyrZiel 575.
  • – Ná wywinienie z stáwu ábo wybiciu/ dziewiąty rodzay firletki/ ktorą drudzy po Łácinie Articularem herbam zowią. Niemcy Splyszplettel/ ábo Gliedkrant/ iest osobliwym lekarstwem. SyrZiel 576.
  • – GAlenus w 7. księgách o ziołách. Tákże Egineta w 7. piszą zgodnie Nasienie firletek wszytkich/ bydź przyrodzenia rozgrzewáiące[go]. SyrZiel 576.
  • – Przodkowie nászy stárzy/ poki báwełnynie mieli/ suchego do knotow firletki liścia vżywáli/ y ztąd Lychnidem/ to iest knotem/ ábo knotownicą/ názwáli Czárnuchę żytną/ ábo Kąkolnice/ niektorzy z poślednieyszych Ziołopisow/ chcą też mieć zá iednę z polnych firletek/ ále mym zdániem nie przystoynie/ gdyż firletki wszystkie prawdziwe/ purguią/ iáko Dyoskorydes y Orybasius świádczą. Tá Kąkolnicá naminiey. SyrZiel 577.
  • – [o roślinie wyzłyn] Kwiátu bládo bronatnego/ kształt fiiołkow białych/ ktore firletką zowiemy/ máiącego. SyrZiel 594.
  • – BArzo się mylą/ ktorzy Firletki/ álbo polną Bazylią mienią być Trędownikiem. SyrZiel 1411.
  • – Firlétká ziéle/ rożyczká P. Máryey. Lichnis [...], Rosa Graeca, sine odore. Kn 176.
  • – Firletka, rożyczka Panny Maryi. (lychnis) Frau-Roslein, Marien-Roslein. lichnis, espèce de rose-fleur, qu'on cultive dans les jardins. T III 340.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • firletka krowia (sz. zm.):
    • – ...Been album, nie w kiscách/ áni w ogánistych okolkách/ ma swe naśienie/ ále w szupinkách iáko w iákich kieliszkách/ własnie iáko Firletká krowia. SyrZiel 304.
    • – Firletká krowia/ którą drudzy Basilią płonną zowią/ ma liście do Basiliey ogrodnéy podobné/ żyłowáte/ soku pełné/ a trochę kosmáté. SyrZiel 1301.
    • – PLiniusz/ krowią firletkę czyni podobną w skutkách Básiliyce ogrodney. SyrZiel 1301.
    • – Firletká płonna álbo krowia/ Rozdział 33. Ocimoides, et Ocimastrum. SyrZiel 1301.
    • – Bázyliká polna/ Acinus [...] et Epipetron [...] Ocimum syluestre, [...] Firlétká płonna/ krowia. Kn 18.
    • – Firletka płonna ábo krowia/ vide Bázyliká. Kn 176.
    • – Firletka płonna albo krowia, vid. Bazylika. T III 340.
  • firletka płonna:
    • – Firletká płonna álbo krowia/ Rozdział 33. Ocimoides, et Ocimastrum. SyrZiel 1301.
    • – Bázyliká polna/ Acinus [...] et Epipetron [...] Ocimum syluestre, [...] Firlétká płonna/ krowia. Kn 18.
    • – Firletka płonna ábo krowia/ vide Bázyliká. Kn 176.
    • – Firletka płonna albo krowia, vid. Bazylika. T III 340.
  • firletka polna (sz. zm.):
    • – Firletki polne iáko Orybasius pisze [...] stolcámi wilgotności z ciáłá wywodzą. SyrZiel 577.
    • – Przodkowie nászy stárzy/ poki báwełnynie mieli/ suchego do knotow firletki liścia vżywáli/ y ztąd Lychnidem/ to iest knotem/ ábo knotownicą/ názwáli Czárnuchę żytną/ ábo Kąkolnice/ niektorzy z poślednieyszych Ziołopisow/ chcą też mieć zá iednę z polnych firletek/ ále mym zdániem nie przystoynie/ gdyż firletki wszystkie prawdziwe/ purguią/ iáko Dyoskorydes y Orybasius świádczą. Tá Kąkolnicá naminiey. SyrZiel 577.
    • – Mydelnicá/ ktora v nas roście iest od cudzoziemskiey rożna. [...] Mydelnicą to niektorzy swoyską zowią/ ia Fierletką polną. SyrZiel 621.
2. »niezidentyfikowana roślina«
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • firletka wodna:
    • – FIrletkę wodną drudzy wodną Básilią zowią/ dla podobienstwá liścia/ które zsobą máią. SyrZiel 1301.
    • – [tytuł] Firletká wodna/ Rozdział 34. SyrZiel 1301.
    • – Firlétká wodna/ bázylia wodna. Erineos, [...] Erinos [...] Ocymastrum aquaticum, Herbariis. Kn 176.
    • – bazylika wodna, vid. Firletka wodna. T III 29.
    • – Firletka wodna: bazylia wodna. (ocymastrum aquaticum) Art von Basilien-Kraut. espèce de basilic. T III 340.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Odsyłacze
Patrz: BAZYLIJA, BAZYLIJKA, BAZYLIK, BAZYLIKA II, BAZYLISKA, WASILEK, BALSAM.
Autorzy: DA
Data ostatniej modyfikacji: 18.05.2023