Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

FUNT

rzecz.
m
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SStp, SXVI, Kn, T, L (XVI-XIX w.), SWil, SW, SJP

Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   funt
D.   funta
C.   funtowi
B. uż. nżyw.   funt
N.   funtem
Ms.   funcie
liczba mnoga
M.   funty
D.   funtów
C.   funtom
B. uż. nosob.   funty
N.   funtami
Ms.   funtach
Etymologia
niem. Pfund
Znaczenia
1. »miara wagi o wielkości zróżnicowanej regionalnie i czasowo równa 2  → grzywnom, czyli 32 łutom; zwykle pomiędzy 0,4 a 0,5 kilograma«
  • – PułCartauny ktore 24 funt: żelázá 12 funt: prochu ptászego wyrzucáją 19. Calib. długie, zmiąszością im przystojną, ważą 41. álbo 42. cent: [...]. UffDekArch 32.
  • – Pierwszy punkt Tará nic innego nie iest/ tylko summá ábo rzecz pewna wytrącona w ráchunku/ iáko to będźie Tárá ná wor/ tárá ná beczkę tárá ná kosz/ tárá ná skrzynię (zowie się też y Rábát/ kiedy ná pieniądzách) to iest kiedy będźie száfranu wor ważył kámienie cztery/ więc tárę ná wor odrzućiwszy/ funt ábo trzy/ nie płácę iuż zupełná zá czter kámienie/ ále bez czterech ábo trzech funtow/ tákże y o innych tárách rozumiey. GorAryt 132.
  • – Bywa wędzona [ryba] po Czerwonym Złotem funt. PasPam 65.
  • – Zołnierzowi wyznaczáno dwanáśćie łánow, co na ksztáłt puł łankow naszych wychodzi, oprocz tego Przywileiu, każdy miáł ná dzień pięć funtow chlebá, dwa funty mięsá, y pułgarca winá, wystarczáło to ná wyżywienie po częśći iego gospodarstwá. RolJabłJADziej 132.
  • – Funt, g. [funt]a. ein Pfund. une livre; poidde seize onces. [...] funt ma 32 łotow; [...] 112 czerwonych złotych funt ieden ważą. T III 354.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • funt amszterodamski:
    • »ok. 0,483 kg«
    • – Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Amszterodamskich – 76. BystrzInfRóżn Z3v.
  • funt antwerpski:
    • »ok. 0,459 kg«
    • – Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Antwerpskich – 80. BystrzInfRóżn Z3v.
  • funt aptekarski:
    • »inaczej: funt norymberski = 0,35851 kg«
    • – Swinie wrzody zá vszymá rospądza/ y leczy/ wźiąwszy przechędożonego tego Soku/ Sálmoniáku po funćie Aptekárskim/ Gleyty srebney poł funtá/ Oliwy funt/ gleytę z Oliwą co nalepiey vtrzeć/ á potym znienagłá do zgęsczenia miodowego wárzyć: Potym Sálmoniak miáłko vtárty wsypáć/ y znowu przywárzyć/ Ná ostátku Gáłban w trosze winá rospuczony. To wespoł dobrze vmieszáć/ áż wychłodnieie/ y tym wrzody te plastrowáć. SyrZiel 213.
    • – Funt Aptekárski/ á niégdy u Rzymian y wagá mokrych y suchych rzéczy pospolita. [...]. Kn 181.
  • funt drezneński:
    • »ok. 0,483 kg«
    • – Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Drezneńskich y Frankofurskich – 76. BystrzInfRóżn Z3v.
  • funt florentski:
    • »ok. 0,367 kg«
    • – Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Florentskich – 100. BystrzInfRóżn Z3v.
  • funt frankofurski:
    • »ok. 0,483 kg«
    • – Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Drezneńskich y Frankofurskich – 76. BystrzInfRóżn Z3v.
  • funt gdański:
    • »ok. 0, 378 kg«
    • – Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Gdańskich – 97. BystrzInfRóżn Z3v.
    • – Funt, g. [funt]a [...] funt Gdański większy od Krakowskiego dwiema łotami [...]. T III 354.
  • funt kijowski:
    • »ok. 0,287 kg«
    • – Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Kiiowskich – 128. BystrzInfRóżn Z3v.
  • funt konstantynopolski:
    • »ok. 0,524 kg«
    • – Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Konstantynopolskich – 70. BystrzInfRóżn Z3v.
  • funt krakowski:
    • »ok. 0,395 kg«
    • – Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią Krakowskich blisko – 93. BystrzInfRóżn Z3v.
    • – Funt, g. [funt]a [...] funt Gdański większy od [funta] Krakowskiego dwiema łotami [...]. T III 354.
  • funt królewiecki:
    • »ok. 0,395 kg«
    • – Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią Krolewieckich – 93. BystrzInfRóżn Z3v.
  • funt kupiecki:
    • – To wszystko ma być świeżoźielono y co nadrobniey pośiekáć/ do tego dwá funty kupieckie másłá świeżeo/ bez Soli przydáć/ á co nalepiey w Możdżerzu v- tłuc: y w naczyniu sklánym/ ná Słońcu iárkim/ przez ośm dni smáżyć. SyrZiel 247.
    • – Funt kupiécki [...]. Kn 181.
  • funt lipski:
    • »ok. 0,382 kg«
    • – Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Praskich y Lipskich – 96. BystrzInfRóżn Z3v.
  • funt londyński:
    • »ok. 0, 378 kg«
    • – Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Londyńskich – 97. BystrzInfRóżn Z3v.
  • funt lwowski:
    • »ok. 0,386 kg«
    • – Dźieśięć Tyśięcy Ok Wosku. Oká iest wága máiąca w sobie pułtrzećia Funtá Angielskiey wagi/ (á trzy Funty Lwowskie.) RicWielJMon 77.
    • – Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Lwowskich – 95. BystrzInfRóżn Z3v.
  • funt madrytski:
    • »dawna miara masy używana w Hiszpanii, Portugalii i Ameryce Łacińskiej, wynosząca 0,459 - 0,460 kg«
    • – JNFORMACJA STATYSTYCZNA O wagach, y monecie. [...] Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Madrytskich – 80. BystrzInfRóżn Z3-Z3v.
  • funt mincarski:
    • – Funt mincárski/ ośm uncyy [...]. Kn 181.
  • funt norymberski:
    • »ok. 0, 477 kg«
    • – Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Norymberskich – 77. BystrzInfRóżn Z3v.
  • funt paryski I:
    • »ok. 0,483 kg«
    • – Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Paryskich – 76. BystrzInfRóżn Z3v.
  • funt poznański:
    • »ok. 0,390 kg«
    • – Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Poznańskich – 94. BystrzInfRóżn Z3v.
  • funt rzymski (sz. zm.):
    • »około 0,367 kg«
    • – Biorę za normę funtow Rzymskich 100. czyniąc proporcyą do liczby funtow w inszych Państwach, siła gdzie wynoszą. BystrzInfRóżn Z3.
    • – Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią Krakowskich blisko – 93. Gdańskich – 97. Lwowskich – 95. Poznańskich – 94. Toruńskich – 96. Warszawskich – 107. Wileńskich – 112. Kiiowskich – 128. Krolewieckich – 110. Wrocławskich – 96. Wiedeńskich – 68. Praskich y Lipskich – 96. Normymberskich – 77. Drezneńskich y Frankofurskich 76. Weneckich – 124. Florentskich – 100. Paryskich – 76. Madrytskich – 80. Konstantynopolskich – 70. Sztokholmskich – 96. Londyńskich – 81. Antwerpskich – 80. Amszterodamskich – 76. BystrzInfRóżn Z3v.
  • funt sztokolmski:
    • »ok. 0,382 kg«
    • – Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Sztokolmskich – 96. BystrzInfRóżn Z3v.
  • funt toruński:
    • »ok. 0,382 kg«
    • – Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Toruńskich – 96. [...] BystrzInfRóżn Z3v.
  • funt warszawski:
    • »ok. 0,343 kg«
    • – Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. [...] Warszawskich – 107. [...] BystrzInfRóżn Z3v.
  • funt wenecki:
    • »ok. 0,296 kg«
    • – Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Weneckich – 124. BystrzInfRóżn Z3v.
  • funt wileński:
    • »ok. 0,328 kg«
    • – Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Wileńskich – 112. BystrzInfRóżn Z3v.
  • funt wrocławski:
    • »ok. 0,382 kg«
    • – Według komputu X. Schotta. Rzymskich funtow – 100. Czynią [...] Wrocławskich – 96. BystrzInfRóżn Z3v.
  • funt złotniczy:
    • – Funt złotniczy/ [...]. Kn 181.
  • półtora funta:
    • »miara masy równa 1,5 funta«
    • – Półtorá funtá/ Sesquilibra [...]. Kn 768.
    • – Ta zaś Barniaka córka za swoję swywolą aby dała dworowi grzywien pięć, prawu jednę i do cerkwi kunkowskiej półtora funta wosku. KsKlim 367.
    • – połtora funta. anderhalb Pfund. une livre & demie. T III 1502.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

  • – Lepszy funt złotá/ niż centnar ołowiu. RysProv VIII, 5.
  • – Lépszy funt szczęścia/ niż cętnar rozumu. KnAd 437.
2. »jednostka monetarna o zróżnicowanej lokalnie i czasowo wartości«
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • funt sterlng:
    • »jednostka monetarna w Wielkiej Brytanii«
    • – Dźien Koronátiey Krolewskiey/ według zwycżáiu rozmaitymi obchodzono Illuminátiámi y okázáłośćią. X. I. M. Opat du Bois/ bárdżo tu u wszytkich w wielkim zostáie poszánowániu y Respekćie; Sekretarzowi iego/ ktory z Páryżá przyniosł Punktá podpisáney Czworákiey Alience/ kazano dáć zskárbu 500. Funt Sterlings/ Angelskiey Monety/ Dńiá 10. t. m. PoczKról 34.
  • funt angielski:
    • »jednostka monetarna w Wielkiej Brytanii«
    • – [...] ci się mieszczą wszyscy w Niższey Kamerze, gdźie zdaie się reprezentować Stan Mieyski trzeci, y Plebeiuszow czwárty, tych tylko, ktorzy dać mogą z gruntu swego sześć funtow Angielskich, ktorzy nád Rzemieślnikow praeferuntur, y odbieráią tytuł nie Dominus ale Goodman, to iest Bonus Vir. ChmielAteny II 279.
  • funt paryski II:
    • »jednostka monetarna we Francji«
    • – Tám zá większą częśćią owych Theologow ná tym stánęło/ iż żáden pod dusznym zbáwieniem nie może trzymáć i dwu beneficia/ z ktorych káżde do roku czyni piętnaśćie funtow Páryskich. KwiatDzieje 64.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Autorzy: WG
Data ostatniej modyfikacji: 04.08.2023